خودرو پژو RD دنده ای سال 1385

در سال ۱۳۷۶، شرکت خودروسازی ایران خودرو تصمیم گرفت تا با استفاده‌ی حداکثری از تولیدات جاری خود، دست به تولید محصول تازه‌ای بزند. نتیجه‌ی کار، تولد خودرویی با نام پژو آردی «RD» بود، خودرویی که در واقع لباس ۴۰۵ را بر تن پیکان کرده بود و محل تلاقی دو خودرو با فلسفه‌ی طراحی کاملاً متفاوت شد. پژو آردی برخلاف مدل‌های اصلی پژو که همگی از محور محرک جلو (FWD) استفاده می‌کردند، خودرویی دیفرانسیل عقب (Rear Wheel Drive) بود؛ علت نامگذاری این مدل هم دقیقاً از همین مشخصه گرفته شده است. این مدل در سال ۱۳۸۲ با تغییراتی همراه بود و عملکرد آن بهبود قابل‌ملاحظه‌ای داشت.

اگر بخواهیم در رابطه با ظاهر کلی پژو آردی صحبتی کنیم، در واقع باید به انتقاد از ظاهر پژو ۴۰۵ بپردازیم چرا که آردی پوسته‌ی ۴۰۵ را بدون کوچکترین تغییری روی خود کشیده است. با این وجود ترکیب دو خودرویی که از زمین تا آسمان با یکدیگر تفاوت دارند، به نتایج عجیب و غریبی هم ختم می‌شود. پژو آردی دارای مشخصه‌هایی بود که به راحتی می‌شد آن را از یک ۴۰۵ واقعی تشخیص داد. اگر از نمای جانبی به پژو آردی نگاه کنید، فنر‌های پارابولیک یا سهموی که در از قسمت عقب خودرو بیرون زده‌اند به راحتی قابل مشاهده هستند! نکته‌ی دیگر در نمای عقب خودرو نهفته است، جایی که کله گاوی دیفرانسیل پیکان از عقب پژو آردی بیرون زده و به خوبی قابل مشاهده هست. مجموعه‌ی این نکات ظاهری عجیب را می‌توان نقاط ضعف بزرگی در ظاهر خودرو دانست.

پژو آردی در داخل کابین، مشابه بدنه‌ی آن کاملاً یک پژو ۴۰۵ است. تمامی بخش‌ها از کنسول میانی، داشبورد، پوشش‌ها و مواد همگی بدون کوچکترین تغییری از پژو ۴۰۵ به این خودرو راه یافتند. این مسئله تاحدودی از نقاط قوت این مدل به شمار می‌رفت، چرا که فضای کابین آردی با وجود قیمت پایین آن در بین سایر رقبا از جمله پراید، راحت، جادار و بی سر و صداتر بود. جای شکی نیست که کیفیت پوشش‌های داخلی آردی به مراتب از پراید مناسب‌تر بود؛ همچنین کابین آردی از زیبایی و چیدمان بهتری نسبت به پراید برخوردار بود. شاید بزرگترین مشکل فضای داخلی را بتوان سر و صدای گیربکس و پیشرانه قبل از اصلاح این مدل در سال ۱۳۸۲ به حساب آورد که با اعمال تغییراتی در این سال، فضای کابین آردی بسیار آرام‌تر از گذشته بود.

وقتی نوبت به قوای محرکه‌ی پژو آردی می‌رسد، بار دیگر سر و کله‌ی پیکان پیدا می‌شود؛ خودرویی که گویا هنوز قصد خداحافظی با بازار خودروی داخلی را ندارد و حتی پس از توقف تولید آن، به شکل دیگری حیات خود را در سایر خودروهای داخلی ادامه می‌دهد. جالب آنکه پس از توقف تولید پژو آردی، مدل‌های جدید پژو روآ همچنان از پیشرانه‌ی بهبودیافته‌ی پیکان استفاده می‌کردند و با خارج‌شدن روآ از خط تولید، وانت آریسان همچنان در دل خود قلب تپنده‌ی پیکان را جای داده و تولید آن همچنان ادامه دارد. با این تفاسیر، پیکان به رکوردی دست یافته که کمتر خودروی دیگری می‌تواند به آن نزدیک شود.

پژو آردی همانطور که گفته شد از پیشرانه‌ی ۱.۶ لیتری (۱۵۹۸ سی سی) پیکان بهره می‌برد که توانایی تولید حداکثر توان ۶۶ اسب بخار را در دور موتور ۵۰۰۰ دور بر دقیقه و حداکثر گشتاور ۱۱۰ نیوتن متر را در دور موتور ۳۷۵۰ دور بر دقیقه دارد. آردی با کمک این پیشرانه می‌تواند صفر تا ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت را در زمانی نزدیک به ۱۵ ثانیه سپری کرده و به حداکثر سرعت ۱۷۵ کیلومتر بر ساعت برسد؛ همچنین مصرف سوخت این مدل به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر رانندگی، ۹ لیتر تخمین زده شده است. در این مدل یک گیربکس ۵ سرعته‌ی دستی مسئول انتقال نیرو به محور محرک عقب (RWD) بود، در حالی که می‌دانیم خودروهای پژو مثل مدل‌های ۴۰۵، ۲۰۶ یا پژو پارس (پرشیا) از محور محرک جلو (FWD) استفاده می‌کردند. به همین خاطر این مدل با نام آردی (RD) به معنای «محور عقب» (Rear Drive) نامگذاری شد.

پژو آردی در ابتدای عرضه‌ی خود با مشکلات زیادی در بخش هندلینگ (هدایت‌پذیری)، گیربکس و سر و صدای کابین دست و پنجه نرم می‌کرد. شاید یکی از علل این مسئله را بتوان استفاده از پیشرانه‌ی پیکان در بدنه‌ی ۴۰۵ دانست که از هیچ نظر تناسبی بین آن‌ها دیده نمی‌شود! با این وجود بعد از سال ۱۳۸۲، خودروهای آردی آی «RD I» توسط شرکت ایران خودرو عرضه شدند که بسیاری از مشکلات قبل در آن‌ها اصلاح شده بود و می‌توان در نهایت پژو آردی موفق شد تا سطح قابل قبولی از کیفیت رانندگی را ارائه کند. هندلینگ خودرو در مدل جدید به شدت بهتر از قبل شده بود و فرمان هیدرولیک جدید به نرمی عمل می‌کرد، تا جایی که حتی با توجه به وزن پایین‌تر پژو آردی در مقایسه با پژو ۴۰۵ می‌توان گفت فرمان خودرو بسیار نرم‌تر از این مدل پایه‌ی خود عمل می‌کرد. گیربکس خودرو که علاوه بر سر و صدای زیاد در مدل‌های قبل از سال ۱۳۸۲، بسیار سفت و ناخوشایند بود در مدل‌های تازه بهبود قابل‌توجهی داشت.

در مجموع شاید بتوان عملکرد آردی را به دو دوره‌ی کاملاً متفاوت تقسیم کرد که دوره‌ی دوم آن، پژو آردی را به یکی از گزینه‌های قابل اتکا در مقابل خودروهایی مثل پراید تبدیل کرده بود. جالب توجه اینکه با وجود شتاب ضعیف‌تری آردی در مقایسه با پراید، در دور موتورهای بالا، پژو آردی با پیشرانه‌ی کهن‌سال خود به راحتی از پس پراید برمی‌آمد!

پژو آردی از نظر ایمنی با توجه به استفاده از پلتفرم پژو ۴۰۵ به مراتب مقاوم‌تر از خودروهایی مثل پراید است، هر چند سطح ایمنی آن همچنان مطابق با استانداردهای ایمنی این کلاس نبود. با این وجود، این خودرو در ارزیابی کیفی خودروهای ساخت داخل در دوره‌ی زمانی مربوط به سه ماهه‌ی دوم سال ۱۳۸۵ که از جانب شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران صورت می‌گرفت، حضور داشت. در این گزارش خودروها در چهار کلاس متفاوت تقسیم بندی می‌شدند که عبارتند از: سواری، وانت، مینی‌بوس و اتوبوس، کامیونت و کامیون. ارزیابی خودروها در هر کلاس به صورت جداگانه صورت می‌گرفت و پنج سطح امتیازی برای گزارشات نهایی در نظر گرفته شده بود که از «خیلی خوب» شروع می‌شد و در نهایت به «غیرقابل قبول» می‌رسید. پژو آردی به همراه مدل تازه‌ی خود، پژو روآ در این ارزیابی با کسب امتیاز «قابل قبول» در کنار خودروهای دیگری از جمله پراید پارس خودرو، پراید صبا، پراید نسیم و پراید ۱۴۱ قرار گرفتند. بالاترین امتیازات این ارزیابی در آن زمان به خودروهایی از جمله نیسان ماکسیما، مزدا ۳۲۳، پژو ۲۰۶ صندوق‌دار و فولکس گل تعلق گرفت و خودروهایی مثل پی کی جدید و پاژن در سطح کیفی «حداقل قابل قبول» قرار گرفتند. البته بدیهی است که ارزیابی‌های کیفی داخلی در مقایسه با نمونه‌های خارجی همچنان به آن سطح از پختگی و دقت لازم نرسیده‌اند اما می‌توانند دیدی کلی از سطح ایمنی خودروهای مختلف را به ما ارائه کنند.

بدون شک پژو آردی را نمی‌توانیم ترکیبی بی‌عیب و نقص از دو خودروی کاملاً متفاوت بدانیم، اما با وجود تمام مشکلات، آردی با توجه به قیمت خود رقیب مناسبی برای خودروهایی چون پراید در آن زمان به حساب می‌آمد که با داشتن ظاهر ۴۰۵ و در عین حال، قابلیت خرید بالاتر خود نظر خریداران زیادی را به خود جلب کرد. هر چند کیفیت تولید این محصول در ابتدا اصلاً رضایت‌بخش نبود اما پس از اعمال تغییراتی در سال ۱۳۸۲، ایران خودرو توانست محصول شسته رفته‌ای را در بازار داخلی عرضه کند. تولید این خودرو در سال ۱۳۸۵ متوقف شد و برخلاف پیکان که جایگزینی برای آن قبل از توقف تولید معین نشد، پژو روآ به عنوان جایگزین پژو آردی با تغییراتی بهینه‌تر به تولید رسید اما روآ هم در سال ۱۳۸۸ جای خود را به روآی سال داد. در نهایت، تولید این مجموعه در سال ۱۳۹۰ کاملاً متوقف گردید.