ماه رجب در لسان روایات ما ماه پر خیر و برکتی است که خداوند آن را همراه با ماه شعبان برای آمادگی جهت ورود به ضیافت الله و ماه مهمانی خویش یعنی ماه مبارک رمضان قرار داده است. یکی از راهکارهای مهم برای بهره از نعمت‌های این ماه مطالعۀ احادیثی است که دربارۀ فضیلت آن بیان شده است.
به عنوان نمونه رسول الله صلی الله علیه و آله زمانی که ماه رجب فرا می رسید، می فرمود «اَللّهُمَّ بارِکْ لَنا فى رَجَب وَ شَعْبانَ، وَ بَلِّغْنا شَهْرَ رَمَضانَ، وَ اَعِنّا عَلَى الصِّیامِ وَ الْقِیامِ، وَ حِفْظِ اللِّسانِ، وَ غَضِّ الْبَصَرِ، وَ لا تَجْعَلْ حَظَّنا مِنْهُ الْجُوعَ وَ الْعَطَشَ».
یعنی خدایا؛ برایمان ماه رجب و شعبان را مبارک قرار بده و ما را به ماه رمضان برسان و ما را در روزه و قیام (برای عبادت) و حفظ زبان و چشم پوشاندن (از حرام) یاری بده و حظ و بهره‌مان را از آن، به اندازه گرسنگی و تشنگی کشیدن قرار مده.
نکتۀ اول در این حدیث اتصال دادن ماه رجب و شعبان به ماه رمضان است؛ یعنی آقا رسول الله صلی الله علیه و آله به نوعی ماه رجب و شعبان را زنجیروار متصل به ماه ضیافت الله می کند.
نکتۀ دوم اینکه می فرماید این ماه و ماه شعبان را برای ما مایۀ برکت قرار بده؛ اَللّهُمَّ بارِکْ لَنا فى رَجَب وَ شَعْبانَ. از این ویژگی بر می آید که «برکت» یکی از ویژگی های ماه رجب و شعبان است و این ماه می تواند برای مؤمنان مبارک و مایۀ برکت باشد. وقتی پای صفت «برکت» به میان می آید، فزونی اعمال و مضاعف شدن ثواب کارها را به همراه دارد.
برکت در اصل «بَرْک» به معنی سینه شتر (و فراخی آن) است، یعنی شتر سینه خود را به زمین زد، سپس این کلمه به معنى دوام و رشد آمده و برکت در اصطلاح یعنى استقرار خیر از سوی خداوند، در یک چیز. اصطلاح برکات در قرآن کریم، به نعمت‌ها و خیرهای فزایندۀ الهی اطلاق شده است. بر همین اساس، برکات آسمان، به فزونی باران، و برکات زمین، به فراوانی گیاهان و میوه‌ها تفسیر شده است.
در آموزه‌های دینی، برکت یافتن انسان‌ها به کردار و رفتار و سخنان آنها گره خورده است؛ ایمان، تقوا، استغفار، شکر و اطاعت و ذکر خدا را از عوامل برکت معرفی کرده‌اند؛ به عنوان نمونه خداوند در سورۀ اعراف دربارۀ اهمیت ایمان و تقوا در نزول برکات می‌فرماید «وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ لکِنْ کَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما کانُوا یَکْسِبُون»؛ یعنی و اگر اهل شهرها و آبادی‌ها ایمان می‌آوردند و پرهیزکارى پیشه می‌کردند ، یقیناً [ درهاىِ ] برکاتى از آسمان و زمین را بر آنان می‌گشودیم ، ولى [ آیات الهى و پیامبران را] تکذیب کردند، ما هم آنان را به کیفر اعمالى که همواره مرتکب می‌شدند [ به عذابى سخت ] گرفتیم.» حال خداوند این مفهوم را در کل ماه جریان داده تا اعمال و رفتار و حتی رزق بندگان افزایش یابد.
