طبق قانون، عقد نکاح که میان زن و مرد منعقد شده و آنها را زوجیت یکدیگر در می آورد، حقوق و تکالیف مختلفی را نیز به عهده آنان قرار می دهد که یکی از مهم ترین آنها تمکین از شوهر و پرداخت نفقه از سوی مرد است.
گاهی بنا به دلایل مختلف فردی و خانوادگی یکی از زوجین اقدام به ترک کردن خانه کرده و به همین دلیل، امکان ایفای وظایف زناشویی از بین می رود .
ترک کردن خانه به ویژه در مورد خانم ها که به لحاظ قانونی موظف به تمکین از شوهر هستند، سبب ایجاد پیامدها و عواقب حقوقی مهمی در روابط میان زوجین می شود.
زن مکلف شده است تا در مقابل شوهر از وی تمکین کند و مرد باید در قبال آن نفقه پرداخت کند.
تمکین عام از شوهر به معنای آن است که زن باید در امور کلی زندگی خانوادگی از شوهر خود تبعیت کند و تمکین خاص نیز ناظر بر روابط زناشویی میان زوجین است .
با تعریف ارائه شده از تمکین عام و خاص ، یکی از مهم ترین مصادیق تمکین زن از شوهر را می توان تحت عنوان لزوم سکونت زن در محل اقامت زوج دانست که بر اساس آن، اصولا زن باید در همان منزلی که شوهر تدارک دیده است سکونت کند و بدون اجازه یا رضایت وی از منزل خارج نشود .
در مواردی که زن بدون توجه به وظیفه قانونی خود منزل مشترک را ترک کند و بدون اینکه یکی از موارد موجه عدم تمکین زن وجود داشته باشد ، در محلی غیر از محل اقامت شوهرش سکونت کند ، می توان از ترک خانه یا ترک منزل توسط زوجه سخن گفت که آثار حقوقی و احکام خاصی را در روابط میان زوجین ایجاد می کند.
اولین و مهم ترین پیامد و عواقبی که ترک منزل از طرف زن ایجاد می کند، آن است که به سبب ایجاد عدم تمکین از سوی زن، حق مطالبه نفقه توسط زن از بین می رود و مرد دیگر الزامی بابت پرداخت نفقه به زوجه نخواهد داشت . البته ترک منزل از سوی زن حتما باید به اثبات رسیده باشد که استفاده از اظهارنامه ترک منزل در این خصوص کاربرد خواهد داشت .
پیامد و اثری بعدی که ترک کردن خانه توسط زوجه به همراه دارد ، این است که اگر زوج بخواهد برای طلاق اقدام کند و عدم تمکین یا ترک منزل توسط زن به اثبات رسیده باشد، دیگر حکم به تقسیم اموال و دارایی های مرد صادر نخواهد شد .
ترک کردن خانه توسط زن اجازه ازدواج مجدد به مرد را می دهد. به این معنا که اگر ترک منزل توسط زن که مصداق بارزی از عدم تمکین محسوب می شود در دادگاه به اثبات برسد، مرد می تواند به دلیل عسر و حرج ناشی از تجرد، در دادگاه دادخواست اجازه ازدواج مجدد ارائه کند. در این صورت دادگاه ممکن است که اجازه ازدواج مجدد بدهد و با این حکم، مرد می تواند نسبت به ازدواج مجدد اقدام کند .
ترک کردن خانه توسط زن جرم تلقی نمی شود .
البته حبس زن در خانه توسط شوهر جرم است و مجازات یک تا سه سال حبس یا جزای نقدی از شش تا هجده میلیون ریال را در پی خواهد داشت.
