زبان‌پریشی باعث بازنشسته‌شدن «بروس ویلیس» بازیگر شناخته‌شده هالیوودی خواهد شد، از این اختلال، علایم و راهکارهای درمانش چه می‌دانید؟
ماجرای خداحافظی یک بازیگر معروف از دنیای بازیگری به دلیل یک اختلال عجیب، بازتاب زیادی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی جهان داشت. آن‌طور که گفته شده، «بروس ویلیس» بازیگر شناخته‌شده هالیوودی به دلیل ابتلا به اختلال آفازی بازنشسته‌شده و دیگر در فیلم‌ها به نقش آفرینی نمی‌پردازد. ابتلا به این اختلال، مشکلاتی در تکلم، خواندن و نوشتن فرد ایجاد می‌کند. این بازیگر ۶۷ ساله از اوایل دهه ۱۹۸۰ وارد دنیای بازیگری شد اما پس از ایفای نقش «جان مک‌کلین» در «جان سخت» به شهرت جهانی رسید. در ادامه با این اختلال کمتر شناخته شده، علایم آن و راهکارهای درمانش بیشتر آشنا خواهید شد.
آفازی چیست؟
آفازی یک اختلال ارتباطی است که به دلیل آسیب مغزی در یک یا چند منطقه که کنترل زبان را انجام می‌دهند، اتفاق می‌افتد. این مشکل می‌تواند در ارتباط کلامی، ارتباط نوشتاری یا هر دو اختلال ایجاد کند. همچنین می‌تواند توانایی خواندن، نوشتن، صحبت کردن، فهم گفتار و گوش دادن را برای فرد غیرممکن سازد. علایم اختلال آفازی از خفیف تا شدید متفاوت است. این علایم به محل آسیب در مغز و شدت آسیب بستگی دارند.
چه‌عواملی باعث ابتلا به این اختلال می‌شود؟
بسیاری از شرایطی که باعث ابتلا به اختلال آفازی می‌شوند، قابل پیشگیری نیستند مانند تومورهای مغزی یا عفونت بدن و … . با این حال، شایع‌ترین علت آفازی سکته مغزی است. در برخی موارد، اگر آسیب فرد جزئی باشد، به‌طور کامل و بدون هیچ درمانی بهبود می‌یابد اما در بیشتر موارد، آفازی به سرعت و به‌طور کامل بهبود نمی‌یابد.
گفتاردرمانی، راه‌حل درمان این اختلال
دوره بهبودی این اختلال معمولا بیش از دو سال به طول می‌انجامد. بیشتر مردم معتقدند که موثرترین درمان، زمانی است که از همان مراحل اولیه آغاز شود. گفتاردرمانی می‌کوشد توان فرد را برای برقراری ارتباط با استفاده از توانایی‌های باقی مانده، بهبود بخشد و شیوه‌های دیگری را برای برقراری ارتباط بیاموزد تا فرد بتواند تا حد امکان از توانایی‌های زبانی باقی مانده برای جبران مشکلات زبانی استفاده کند.
خانواده این بیماران چه کنند؟
خانواده‌های افراد مبتلا به این اختلال برای ایجاد ارتباط با بیماران «آفازی» و درمان آن‌ها، نقش پررنگی دارند. توصیه‌هایی که در ادامه مطرح می‌شود در همین زمینه کارگشا خواهد بود:
۱- با فرد مبتلا به آفازی همانند یک بزرگ سال و نه مانند یک کودک، صحبت کنید. از ساکت بودن در مقابل فرد مبتلا به آفازی خودداری کنید.
۲- در طول صحبت کردن با بیمار، سر و صداهای زمینه‌ای مثل صدای تلویزیون، رادیو، افراد دیگر و … را حذف یا کم کنید. قبل از برقراری ارتباط، بیمار را مطمئن کنید که کاملا به او توجه دارید.
۳- از تمام شیوه‌های ارتباطی اعم از گفتار، خواندن، نوشتن، نقاشی، تماس چشمی، پاسخ‌های بله یا خیر، بیان چهره‌ای و … استفاده کنید.
۴- تا جایی که ممکن است بیمار را تشویق کنید که به فعالیت‌های طبیعی ادامه دهد، مثل شام خوردن با خانواده، همکاری کردن و بیرون رفتن با آنان. فرد مبتلا به آفازی را از خانواده یا دوستان جدا نکنید و در یک جمع گروهی به آن‌ها بی‌توجهی نکنید.
۵- یک شنونده صبور باشید، چون فرد مبتلا به آفازی زمان زیادی را صرف صحبت می‌کند، عجله نکنید و بین صحبت‌های او وارد نشوید. بیمار را تشویق کنید که بنویسد یا نقاشی کند. اگر دست برتر وی آسیب دیده است، باید نوشتن را با دست دیگرش تمرین کند.
۶- در صورتی که بیمار گریه یا خنده غیرمنطقی دارد، در مقابل این رفتار او آرام و ساکت باشید، سعی نکنید که در گریه کردن به او بپیوندید یا خنده غیرقابل کنترل داشته باشید. سعی کنید موضوع را تغییر داده یا کار متفاوت دیگری انجام دهید.
نویسنده : فهیمه میرزایی| کارشناس‌ارشد روان‌شناسی‌بالینی
