همشهری آنلاین/ آیا اصغر فرهادی در دوره ای که کرونا، مصائب معیشتی و قطعی های مکرر برق، زندگی مردم را دشوار کرده، باز هم می تواند با کسب یک جایزه بینالمللی باعث تسکین نسبی آلام یک ملت شود؟ چنین باد.
سرانجام انتظارها به پایان رسید و هفتادوچهارمین دوره جشنواره فیلم کن به عنوان بزرگترین رویداد سینمای سال، با فیلم «آنت» به کارگردانی «لئو کاراکس» و با بازی «آدام درایور» و «ماریون کوتیار» افتتاح شد. خبر لغو جشنواره کن به عنوان معتبرترین جشنواره سینمایی، در سال ۲۰۲۰، کورسوی امید به بقای صنعت سینما در سال شیوع پاندمی کرونا، در میان اهالی سینما را از بین برد. اما آغاز مجدد برگزاری فیزیکی جشنواره کن در سال ۲۰۲۱ نوید دهنده دوران تازهای برای صنعت سینما در دوران پساکرونا است و نشانگر آن است که خون تازهای به پیکر کم رمق سینما در این دوران همچنان تاریک، تزریق شده است. جشنواره کن همواره به طور سنتی محل نمایش ویژه فیلمهای بخش رقابتی و منتخب این جشنواره بوده و فرصتی برای برگزاری رویدادهای جانبی ازجمله بازار فیلم کن را فراهم کرده است، علاوه براین جشنواره کن پلتفرمی است که در آن امکان نمایش فیلمهای غیر انگلیسی زبان و فیلمهای فیلمسازان مستقل همواره فراهم است. در واقع تمام فیلمهای تولید شده مهم و مطرح در عرصه بین الملل در این جشنواره از فرصت برابر برای رقابت جهت کسب جایزه نخل طلا برخوردارند.
اولین فیلم غیر فرانسوی کاراکس
هفتاد و چهارمین دوره جشنواره کن اما با اولین فیلم انگلیسی زبان «لئو کاراکس» کارگردان مطرح فرانسوی افتتاح شد. فیلم «آنت» همزمان با نمایش در کن، در سالنهای سینمای سراسر فرانسه نیز توسط کمپانی«او جی سی» و استودیوهای آمازون که حقوق پخش فیلم در سینماهای آمریکای شمالی را دارند، نمایش داده میشود.این فیلم همچنین در اواخر تابستان در «آمازون پرایم ویدئو» انتشار خواهد یافت.
بازگشت به کن با آنت
اقبال منتقدان به فیلم قبلی لئوکاراکس «موتورهای مقدس» (۲۰۲۱) سطح انتظارات از فیلم «آنت» در این دوره از جشنواره کن را بسیار بالا برده است. این مسئله از نظر پیر لسکور رئیس جشنواره کن نیز پنهان نمانده است، او در زمان اعلام نام فیلم«آنت» به عنوان فیلم افتتاحیه جشنواره کن گفته بود: هر فیلم «لئو کاراکس» یک رویداد است، این فیلم (آنت) نیز امیدواریهای بسیاری ایجاد کرده است. آنت هدیهای است که عاشقان سینما، موسیقی و فرهنگ انتظارش را داشتند. «آنت» در واقع از جمله فیلمهایی است که ما یک سال در انتظار دیدنشان بودیم. داستان فیلم موزیکال «آنت» در لسآنجلس اتفاق میافتد و روایتی است از داستان عاشقانه یک کمدین استند آپ (با بازی آدام درایور) و یک خواننده مشهور (با بازی ماریون کوتیار). زندگی بهظاهر آرام این زوج پس از تولد نخستین فرزندشان که نام «آنت» را برای وی انتخاب کردهاند، بهطور کامل تغییر میکند. در این فیلم سیمون هلبرگ ایفای نقش کرده و چارلز گیلبرت تهیهکنندگی آن را عهدهدار بوده است.
۹ سال پس از «موتورهای مقدس»
«لئو کاراکس» پس از ۹ سال دوری از سینما و فیلمسازی با فیلم بلند «آنت» دوباره به جشنواره کن بازگشته است. او در سال ۲۰۱۲ برای آخرین بار با فیلم«موتورهای مقدس»
(Holy Motors) در بخش رقابتی جشنواره کن حضور یافته بود. فیلم «موتورهای مقدس» در سال ۲۰۱۲ با اقبال منتقدان روبه رو شده بود. «پیتر برادشاو» منتقد گاردین با اختصاص ۵ ستاره از ۵ ستاره به این فیلم نوشته بود: فیلم «موتورهای مقدس» خارق العاده، اسرارآمیز، زیبا و از نظر محتوا غنی و عجیب است. در روتن تومیتوز نیز ۱۹۴ منتقد از ۱۰۰ درصد امتیازها ۹۲ درصد به این فیلم امتیاز داده بودند. فیلم موتورهای مقدس در برخی از نظرسنجیها به عنوان بهترین فیلم تاریخ سینما برگزیده شده است. در این فیلم چند ساعت از زندگی آقای «اسکار» روایت میشود، او شخصیتی مرموز دارد و در نقش شخصیتهای متفاوتی در زندگی خود ظاهر میشود. او در واقع دارای شخصیتی چندگانه است و در نقش مدیر کارخانه، قاتل، گدا و مرد خانواده، زندگی خود را ادامه میدهد.
آیا اصغر فرهادی بار دیگر با کسب یک جایزه بینالمللی از تلخی این روزها کم می کند؟
سینمای ایران تاکنون فقط یک بار و آن هم در سال ۱۳۷۶ با فیلم «طعم گیلاس» ساخته عباس کیارستمی نخل طلای جشنواره کن را به دست آورده است. البته اگر از نخل طلا که مهم ترین جایزه جشنواره کن است بگذریم، فیلمهای ایرانی از بخش های مختلف این جشنواره موفق به کسب جوایز گوناگونی شدهاند. اولین جایزه سینمای ایران در کن با فیلم «طلوع فجر» ساخته مرحوم احمد فاروقی قاجار در بخش مسابقه فیلمهای کوتاه در سال ۱۳۴۳ به دست آمد. در سال ۱۳۷۴، جعفر پناهی با فیلم «بادکنک سفید» حسابی در کن مورد توجه قرار گرفت و ۳ جایزه دوربین طلایی، فیپرشی و جایزه بهترین فیلم بخش ۱۵ روز کارگردانهای کن را مال خود کرد. بعد از موفقیت کیارستمی در کن، فیلم های ایرانی بیشتری مورد توجه این جشنواره قرار گرفتند.
سمیرا مخملباف در سال ۱۳۷۹ با فیلم سینمایی «تخته سیاه» موفق به دریافت جایزه داوران بخش مسابقه شد و در همان سال، «جمعه» ساخته حسن یکتاپناه در بخش نوعی نگاه جایزه دوربین طلایی جشنواره کن را به طور مشترک با فیلم «زمانی برای مستی اسبها» ساخته بهمن قبادی دریافت کرد که فیلم قبادی در بخش ۱۵ روز کارگردانها به نمایش درآمد و ۲ جایزه هنر و تجربه و جایزه فیپرشی را نیز به دست آورد. در طی سال ها کارگردانانی همچون محسن مخملباف، رضا میرکریمی، محسن امیریوسفی، محمد رسولاف، آیدا پناهنده و چند نام دیگر موفق به کسب جوایزی از بخش های مختلف جشنواره کن شده اند. با این حال، جز جایزه نخل طلای فیلم «طعم گیلاس»، دیگر جوایز مهم این رویداد معتبر سینمایی را عباس کیارستمی و اصغر فرهادی برای فیلم هایشان دریافت کردهاند.
در سال ۱۳۸۹، عباس کیارستمی با فیلم «کپی برابر اصل» در بخش مسابقه کن حاضر شد و ژولیت بینوش، بازیگر مشهور فرانسوی، جایزه بهترین بازیگر زن را برای بازی در این فیلم دریافت کرد. در سال ۱۳۹۲، اصغر فرهادی که با فیلم «گذشته» در بخش مسابقه این جشنواره حضور داشت، جایزه کلیسای جهانی را دریافت کرد و برنیس بژو برای بازی در فیلم فرهادی جایزه بهترین بازیگر زن را به دست آورد. در سال ۱۳۹۵، فیلم «فروشنده» فرهادی جایزه بهترین فیلمنامه و جایزه بهترین بازیگر مرد را برای شهاب حسینی به ارمغان آورد. حالا باید دید آیا سینمای ایران در سال ۱۴۰۰ میتواند با فیلم فرهادی امیدی به کسب جایزه نخل طلا داشته باشد؟ آیا حضور طاهر رحیم در هیأت داوری این دوره از جشنواره کن که پیش تر با فرهادی در فیلم «گذشته» همکاری کرده امتیازی برای فرهادی محسوب خواهد شد؟
آیا اصغر فرهادی در دوره ای که کرونا، مصائب معیشتی و قطعی های مکرر برق زندگی مردم را دشوار کرده، باز هم می تواند با کسب یک جایزه بینالمللی باعث تسکین نسبی آلام یک ملت شود؟ چنین باد.