معرفی
در دنیای پیچیده و حیرت انگیز رایانه های رو میزی، منبع تغذیه رایانه یکی از مهم ترین و کلیدی ترین اجزاء سیستم میباشد که متاسفانه چندان مورد توجه قرار نمیگیرد، درصورتی که حتی اگر سیستم شما بهترین قطعات را داشته باشد ولی منبع تغذیه نامناسبی داشته باشید به دلایل مختلفی از جمله عدم توانایی تامین انرژی مورد نیاز، عدم کنترل نوسان، کاهش پرفرمنس در شرایط فشار کاری، عدم دفع صحیح الکتریسیته ساکن، عدم تهویه صحیح و مناسب به مقدار قابل توجهی سطح سیستم خود و عملکرد و حتی عمر قطعات آن را پایین آورده اید. متاسفانه عموما پارو کیس کامپیوتر را بر اساس قدرت و میزان توانایی شان، شناخته و مقایسه میکنند اما به غیر از میزان توان عوامل بسیار مهم دیگری نیز وجود دارد که باید به آنها نیز توجه کافی شود.
برند فاطر از جمله پیشرفته ترین تولیدکنندگان منبع تغذیه و تولید کننده ای ایرانی است و همواره تولید محصولات با بالاترین کیفیت ممکن و کاملا قابل رقابت با با کیفیت ترین برند های بازار را در دستور کار خود دارد. پاور های این برند از استاندارد های بین المللی سطح بالایی پشتیبانی میکند و تمام مدل های آن به قابلیت Active PFC ، نوسان گیر جریان برق، محافظ و فن تهویه قدرتمند و بی صدا مجهز میباشد. سری TX جزو پاور های بالا رده تولید شده توسط برند فاطر محسوب میشوند. این سری دارای گواهینامه 80PLUS با درجه Gold است. یکی از ویژگی های بی نظیر این سری از پاور های فاطر ، استفاده از خازن های پیشرفته و با کیفیت ژاپنی ساخت کمپانی Rubycon میباشد که موجب افزایش چشم گیر عمر و پایداری، تحت فشار کاری و استفاده های طولانی می شود. همچنین لازم به ذکر است که این خازن ها احتمال خطر اتصالی و اتش سوزی را در سیستم بسیار کاهش میدهد که این منابع تغذیه را از دیگر مدل های موجود در بازار متمایز می کند. محدوده فرکانسی ورودی این سری ۵۰ تا ۶۰ هرتز میباشد. پاور مدل TX750 با توان ۷۵۰ وات در گروه محصولات نیمه حرفهای میباشد که باعث راحتی در عمر اسمبل کیس شما نیز میشود همچنین در دو بخش نری و مادگی کانکتور از روکش طلا استفاده شده و کانکتورها ظرفیت بیشتری برای عبور جریان دارند. برخورداری از ماسفت های تایوانی بازدهی مصرف انرژی فوقالعاده بالایی دارد واز سرعت بالا در امر سوئیچینگ، برخوردار میباشد.
بسته بندی
بسته بندی، اولین بازخورد کاربر، نسبت به یک محصول را رقم میزند. جعبه دارای تم خاکستری و سفید هست. در قسمت جلوی جعبه، علاوه بر تصویر پاور و لوگوی شرکت فاطر، چهار لوگوی دیگر قابل مشاهده هست:
۱. لوگوی فن ۱۲ سانتی بیصدا
۲. لوگوی طراحی تک ریلی ۱۲+ ولت
۳. لوگوی ۸۰ پلاس طلایی
۴. لوگوی اصلاح ضریب توانِ فعال
در کنار جعبه هم نام پاور و ویژگیهای کلیدی پاور نوشته شده است:
۱. طراحی تک ریلی ۱۲+ ولت با آمپر بالا
۲. فن بیصدای ۱۲ سانتی
۳. کابلهای بلند ۴+۴ پین ۱۲ ولت EPS/ATX
۴. طراحی حفاظتی درجه صنعتی در مقابل ولتاژ بالا، توان بالا و اتصال کوتاه
در زیر جعبه هم توضیحات بیشتری نوشته شده است:
۱. دارای استاندارد ATX و سازگار با سیستم دو ولتاژِ ۱۲ ولتِ مثبتِ کنترل شده
۲.دارای فن بسیار قوی و بیصدا با قطر ۱۲۰ میلیمتر با عملکرد خنک کنندگی عالی
۳. بکارگیری قطعات مرغوب صنعتی
۴. مجهز به کنترل شدت جریان بالا و سیستم اتوماتیکِ قطع ولتاژ در اثر جریان غیر استاندارد
۵. ساخت ایران
در پشت جعبه هم مشخصات کانکتورهای پاور با تصویر و ذکر تعداد، جدول مشخصات ولتاژ و جریان، استانداردها و گواهیهای پاور و آدرس سایت شرکت فاطر، درج شده است.
ماژولار یا غیر ماژولار؟
پاورها از نظر نوع اتصال سیم و کابل به بدنه پاور و قابلیت جداسازی به دو دسته کلی تقسیم می شوند؛ پاور غیر ماژولار و پاور ماژولار.
پاورهای غیر ماژولار، پاورهایی هستند که یک مجموعه سیم به بدنه پاور لحیم شده و کابلهای مختلفی برای اتصال به مادربرد، پردازنده، کارت گرافیک، هارد و … دارند. پاورهای غیر ماژولار، قابلیت جداسازی سیمهای اضافی از بدنه خود را ندارند و همچنین نمیتوان به آنها کابلی اضافه کرد. این نوع پاورها از نظر قیمتی نیز از سایر مدلها ارزانتر هستند و بیشترین سهم فروش در بازار را در اختیار دارند.
پاورهای ماژولار، پاورهایی هستند در آنها تمام کابلها و کانکتورها اعم از کابل مادربرد، CPU و کارت گرافیک قابل جداسازی هستند و فرد می تواند سیمها و کابلهای اضافی داخل کیس خود را آسانتر مدیریت و ساماندهی کند.
مهمترین تفاوت پاور ماژولار با پاور غیرماژولار، قابلیت جداسازی و امکان مدیریت کابلهای متصل به یک پاور است که در نهایت منجر به حذف کابلهای اضافی از داخل کیس و خلوتتر شدن فضای داخل کیس میشود.
معمولاً در سیستمهای اقتصادی از پاورهای غیر ماژولار استفاده می شود، در حالی که در سیستمهای گرانتر و مخصوصاً سیستمهای گیمینگ که افراد به ظاهر کیس اهمیت زیادی میدهند، از پاورهای ماژولار استفاده میشود.
البته پاورهای ماژولار نسبت به پاورهای غیر ماژولار، قیمت بیشتری دارند و به همین دلیل افراد کمی حاضر به پرداخت هزینه بیشتر برای این قطعه هستند.
اگر شما بودجهای محدود دارید و باید میان یک پاور خوب غیر ماژولار یا یک پاور معمولی ولی ماژولار انتخاب کنید، به دنبال پاوری بروید که قابل اتکاتر است. پس پاور غیر ماژولار در این شرایط، انتخاب هوشمندانهای است.
به یاد داشته باشید که هر قطعهی دیگرِ کامپیوترِ شما به این قطعه وابسته است.
پاورهای غیر ماژولار نیازی به این کابلها و کانکتورهای داخلی ندارند و به همین سبب فضای کمتری اشغال میکنند. این موضوع باعث میشود تا پاورهای غیر ماژولار، کوچکتر باشند.
بعضی از کاربران وجود دارند که تک تکِ پورتهای کامپیوتر خود را استفاده میکنند، چه پورتهای مادربرد باشد، چه پورتهای پاور. اگر شما یکی از این افراد هستید، نیاز نیست به دنبال پاورهای ماژولار بروید زیرا شما در هر صورت قرار است تک تکِ کابلهای پاور خود را وصل کنید.
کانکتورهای پاور
۱. یک عدد کانکتور ۲۴ پین مادربورد
۲. دو عدد کانکتور ۴+۴ پین ۱۲ ولت ATX
۳. چهار عدد کانکتور ۶+۲ پین PCI-E
۴. شش عدد کانکتور ۱۵ پین SATA
۵. دو عدد کانکتور ۴ پین مولکس
استانداردهای پاور
استاندارد RoHS : در واقع مخفف عبارت انگلیسی «Restriction of Hazardous Substances» به معنی محدودیت استفاده از مواد خطرناک میباشد. منظور از مواد خطرناک استفاده از مواد اولیه خطرناکی است که در زمینه تولید محصولات سخت افزاری مثل قطعات الکترونیکی و کامپیوتری به کار گرفته میشود و منظور از مواد اولیه خطرناک نیز استفاده از عناصری مانند کادمیوم، جیوه، سرب و … است. این عناصر می توانند سلامتی انسان و طبیعت را به خطر بیندازند. با وضع این استاندارد از طرف پارلمان اروپا تمامی صنایع مرتبط با تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی ملزم به استفاده از این دستورالعمل در ساخت تمامی محصولات خود هستند.
گواهی EAC : گواهی مطابقت اوراسیا (EAC) یک گواهی برای نشان دادن محصولاتی است که مطابق با تمام مقررات فنی اتحادیه گمرکی اوراسیا میباشد. این بدان معناست که محصولات با گواهینامه EAC تمام الزامات مقررات فنی مربوطه را برآورده میکنند و کلیه مراحل ارزیابی انطباق را پشت سر گذاشتهاند.
گواهی CE : علامت CE نشان می دهد که محصولاتی که در EEA (بازارهای منطقه اقتصادی اروپا) به فروش میرسند، مورد ارزیابی قرار گرفتهاند تا شرایط ایمنی، سلامتی و حفاظت از محیط زیست را بالا ببرند.
نماد بازیافت : این نماد نشان دهنده آن است که محصول قابل بازیافت و استفاده مجدد است.
نماد سطل آشغال : نماد سطل آشغال که ضربدری روی آن کشیده شده است نمایانگر آن است که این محصول نباید در زباله های عمومی قرار بگیرد.
گواهی RCM : تمامی محصولاتی که به استرالیا صادر میشوند باید دارای گواهینامه RCM باشند.
نماد با چاقو باز نشود : بعضی از مشتریان برای باز کردن سادهترِ جعبهی محصولِ خود، از چاقو استفاده میکنند. بعضی از اقلام داخل بستهبندی، ماهیت حساسی دارند و ممکن است در اثر استفاده از چاقو آسیب ببیند.
تعداد ریلها در پاور چقدر مهم است؟
پاورها بهصورت تکریل و چندریل در بازار موجود هستند. در پاورهای تکریل، هر کدام از قطعات میتوانند بدون در نظر گرفتن نوع کانکتور، به میزان دلخواه از شدت جریان بهره ببرند. این موضوع باعث میشود که هیچگاه تجهیزاتی مانند کارت گرافیک با کمبود انرژی مواجه نشوند.
پاورهای تک ریل دارای فقط یک کانال +12V است و تمامی قطعات سیستم از طریق همین کانال تأمین جریان میشوند. مزیت این نوع طراحی این است که کل جریان در یک مدار متمرکز است. بنابراین شدت جریان برق یک مدار که میتواند تأمین شود نسبتاً عظیم است. در قسمت مشخصات پاور، فقط یک +12V وجود دارد که حداکثر شدت جریان برق و توان قابل استفاده را نشان میدهد.
میزان بازدهی
این گواهینامه برای ارزیابی منابع تغذیه کامپیوترها (پاور) است که مشخص میکند راندمان محصولی که خریداری میکنید چند درصد است .
۸۰ پلاس، استانداردی برای اعلام میزان هدررفت انرژی و نشاندهنده بهینهسازی مصرف انرژی در پاور است. عدد ۸۰ ارائه شده در نام این محصول نشان از بازدهی ۸۰ درصدی آن دارد. برای داشتن یک پاور با گواهینامه ۸۰ پلاس باید از قطعات باکیفیت و خوب استفاده کرد. هرچه بازدهی یک منبع تغذیه بالاتر باشد، قیمت آن هم گرانتر خواهد بود. هر چه از قطعات باکیفیتتر و فناوری ساخت پیشرفتهتری در ساخت پاور استفاده شده باشد، میزان هدررفت انرژی هم پایینتر می آید و آن پاور میتواند مقدار بیشتری از توان تولیدی خود را به صورت خالص در اختیار سیستم قرار بدهد.
در جدول زیر اطلاعاتی از میزان بازدهی هرکدام از این استانداردها به تفکیک بیان شده است.
در این آزمایشها، پاور مورد نظر را از سازنده میگیرند و در سه حالت بارگذاری ۲۰، ۵۰ و ۱۰۰ درصد قرار میدهند. منظور از بارگذاری ۱۰۰ درصد، حالتی است که سیستم در حال استفاده از ۱۰۰ درصد توان پاور است.
پاور Fater TX750 که پاوری ۷۵۰ وات و دارای بازدهی ۸۰% طلایی است. یعنی برای تغذیه سیستم شما با ۷۵۰ وات، به اندازه ۸۳۳ وات از برق شهر را مصرف میکند. در واقع پاور Fater TX750 یک پاور ۷۵۰ واتِ واقعی است.
بعضی از تولید کنندگان پاور که به طور مثال، پاور ۷۵۰ واتی تولید میکنند، با توجه به اینکه پاور آنها، ۷۵۰ وات واقعی نیست. برای اینکه این کاستی رو توجیه کنند، از یک فرمول اشتباه استفاده میکنند. بدین صورت که میگویند ۸۰% ضربدر ۷۵۰ وات میشود ۶۰۰ وات. پس پاور ۷۵۰ وات، باید ۶۰۰ وات توان خروجی واقعی داشته باشد. درحالیکه چنین محاسباتی، اشتباه هست.
اصلاح ضریب توان
PFC کوتاه شدهی عبارت Power Factor Correction به معنای «اصلاح ضریب توان» میباشد، که به رابطه بین توان مؤثر و کل توان مصرفی (قدرت ظاهری) اشاره دارد. یعنی نسبت توان مؤثر، تقسیم بر مصرف برق کل (قدرت ظاهری). اساساً ضریب توان، معیاری است برای میزان کارآمدی استفاده از توان؛ و هرچه ضریب توان بزرگتر باشد، استفاده از توان، بیشتر است. اختلاف فاز بین جریان و ولتاژ باعث از بین رفتن توان مبادله میشود و سپس برای بهبود ضریب توان به مدار PFC نیاز است. در حال حاضر دو نوع PFC وجود دارد: PFC غیر فعال و PFC فعال. ضریب توان PFC غیر فعال فقط میتواند به ۰.۶ الی ۰.۸ برسد ولی این مقدار در PFC فعال با ۰.۸ الی ۱.۰ میرسد. PFC فعال از القاگر، خازن و اجزای الکترونیکی در اندازه کوچک، از طریق آی سی ویژه تشکیل شده است تا اختلاف فاز بین جبران جریان و ولتاژ را تنظیم کند. PFC فعال میتواند به ضریب توان بالایی دست یابد اما نسبتاً گران قیمت است.
پاور Fater TX750 دارای PFC فعال (اصلاح ضریب توانِ فعال) است.
سیستم خنککننده و میزان نویز
جهت خنکسازی قطعات داخلیِ پاور، از یک عدد فن ۱۲ سانتی با ۷ پره استفاده شده. طراحی پرهها به شکل باله کوسه طراحی شده است. این سبکِ طراحیِ مدرن، ۲ ویژگی مهم را به همراه دارد:
1. باعث میشود که میزان هوای بیشتری نسبت به پرههای معمولی، انتقال پیدا کند که موجب کاهش دمای قطعاتِ پاور شده و طول عمر قطعات پاور را افزایش میدهد و در استفاده طولانی مدت هم با مشکلی مواجه نخواهید شد. هرچه دمای قطعاتِ پاور پایین باشد، بازده پاور، بالاتر است و انرژی کمتری به صورت گرما تلف میشود.
۲. باعث میشود که فنِ پاور، در بالاترین سرعت چرخش هم هیچگونه لرزشی را نداشته باشد. به همین دلیل، فنهای پاور TX750 هیچگونه نویزی ندارند و کاملاً بیصدا هستند.
کیفیت ساخت
در بخش ورودی و خروجیِ ولتاژ، از خازنهای ژاپنی شرکت Rubycon استفاده شده است که به جرئت میشود گفت که جزء باکیفیتترین تولیدکنندههای خازن در جهان است. این شرکت بیش از ۷۰ سال سابقه تولید خازن را دارد و از خازنهایش در محصولات شرکتهای Apple، Sony، HP و Samsung هم استفاده شده است.
همچنین این محصول از تمام محافظهای ایمنی در بخش ورودی و خروجی در جهت تضمین سلامت سختافزار، پشتیبانی میکند.
پاور Fater TX750 دارای نوسان گیر داخلی است و در صورت بروز نوسانات برق، هیچ آسیبی به سیستم شما وارد نخواهد شد.
این پاور مناسب چه کسانی هست؟
برای سیستمهای اداری و امور حسابداری، به دلیل اینکه این دسته از سیستم ها نیازی به کارت گرافیک مجزا ندارند و گرافیکِ آنبورد پردازنده، تمام نیازهای آنها رو برآورده میسازد، پس مصرف کلی سیستم، زیر ۳۰۰ وات خواهد بود و یک پاور ۳۰۰ وات، جوابگوی تمام نیازهای این دسته از کاربران است و هزینه کردنِ بیشتر برای پاورهای قویتر، برای این افراد، فایدهای نخواهد داشت مگر اینکه نیاز به کارت گرافیک قوی داشته باشند که یک پاور ۷۵۰ وات براشون کافی خواهد بود. در ادارات اکثراً از پردازندههای پنتیوم یا Core i3 استفاده میکنند ولی همین پاور، قابلیت بهرهبرداری از پردازندههای Core i9 یا Ryzen 9 رو هم داراست و بدون مشکل، کار خواهد کرد.
همچنین کاربران اداری در صورت لزوم به داشتن کارت گرافیک مجزا، میتوانند از کارت گرافیکهای زیر در کنار این پاور استفاده کنند.
Nvidia GeForce RTX 3070 8GB با مصرف ۲۲۰ وات
Nvidia GeForce RTX 3060Ti 8GB با مصرف ۲۰۰ وات
AMD Radeon RX 6700 XT 12GB با مصرف ۲۳۰ وات
Intel Arc A770 16GB با مصرف ۲۲۵ وات
Intel Arc A750 8GB با مصرف ۲۲۵ وات
یا هر کارت گرافیکی که مصرف زیر ۲۳۰ وات داشته باشد.
کاربران خانگی یا کسانی که برای امور دانش آموزی، دانشجویی و ترید اقدام به تهیه سیستم میکنند، این پاور، تمام نیازهای این دسته از افراد رو برآورده خواهد ساخت. استفاده این دسته از کاربران، مربوط به امور زیر خواهد شد:
مطالعه و تحقیق، وبگردی، تماشای فیلم، آفیس، فتوشاپ، ویرایش فایلهای ویدیویی و …
در حال حاضر برای این کارها اکثراً از پردازندههای Core i3 یا Core i5 استفاده میکنند و نیازی هم به تهیه کارت گرافیک مجزا نیست. البته این دسته از کاربران در صورت نیاز به پردازنده و کارت گرافیک مجزا میتوانند از پردازندههای Core i7 یا Ryzen 7 و همچنین کارت گرافیکهای اشاره شده در سیستمهای اداری نیز استفاده کنند.
برای گیمینگ میانرده هم این پاور، نیاز این دسته از کاربران را هم برآورده خواهد ساخت. پردازنده Intel Core i5 10400F یا Intel Core i5 12400F در کنار کارت گرافیکهای میانرده، قابلیت اجرای روان تمام بازیها را مانند Red Dead Redemption 2، God of War 2018، Elden Ring،Forza Horizon 5، Resident Evil Village، eFootball PES 2023 و … را در رزولوشن Full HD و کیفیت گرافیکی بالا را دارد.
کارت گرافیکهای پیشنهادی جهت گیمینگ میانرده :
Nvidia GeForce RTX 3070 8GB با مصرف ۲۲۰ وات
AMD Radeon RX 6700 XT 12GB با مصرف ۲۳۰ وات
Intel Arc A770 16GB با مصرف ۲۲۵ وات
توجه : جهت بهترین تجریه گیمینگ، گزینه V-Sync را در تنظیمات هر بازی، فعال کنید یا از فناوریهای Free-Sync یا G-Sync استفاده کنید.
