خراسان/ “آرشه‌های جادویی و انگشتانی که روی کمانچه پرواز می‌کنند”؛ این اولین تصویری است که با شنیدن نام “کیهان کلهر” در مقابل چشمانمان نقش می‌بندد؛ اما “خاتون” یادآوری کرد که این هنرمند بزرگ ایرانی، فقط یک کمانچه‌نواز بی‌مانند نیست، بلکه قدرت آهنگ سازی اش هم مبهوت‌کننده است… . موسیقی ایرانی صدای همنشینی تار و کمانچه و دوتار و قیچک و رباب و… است. هنرمندی می‌تواند خوب بنوازد و خوب آهنگ بسازد که رگ خواب این سازها را بلد باشد و بداند همنشینی کدام نت از این سازها در کنار هم به موسیقی درجه یک تبدیل می‌شود.
کیهان کلهر یکی از کاربلدهای روزگار ماست که شاید بیشتر از هر سازی با کمانچه خو گرفته باشد، اما با تنبور و سه‌تار و شاه‌کمان که خودش آن را ابداع کرده است نیز هنرنمایی می‌کند. او می‌تواند به‌خوبی نت‌های سازهای ایرانی را کنار هم بنشاند و به آن‌ها جان بدهد. آهنگ‌سازی کلهر برای چند فیلم سینمایی داخلی و حضور در چند گروه خارجی نشان می‌دهد او علاوه بر نوازندگی، زبان ترکیب ویولن و پیانو و گیتار با سازهای ایرانی را هم به خوبی می‌داند. آهنگ‌سازی موسیقی متن سریال “خاتون” در شبکه نمایش خانگی تازه‌ترین شاهد این مدعاست. در این مطلب از آهنگ‌سازی و قدرت چندگانه کیهان کلهر در این زمینه نوشته ایم.
اولین گام در نمایش خانگی
اولین تیزر سریال “خاتون” به کارگردانی تینا پاکروان با یک غافلگیری همراه بود. در این تیزر از کیهان کلهر به عنوان سازنده موسیقی متن نام برده شد. این اولین تجربه ساخت این نوازنده بزرگ برای سریال و شبکه نمایش خانگی است. “خاتون” قصه یک خانواده در سال ۱۳۲۰ در دوران اشغال ایران توسط متفقین را روایت می‌کند. فضای این سریال که به هشتادسال قبل برمی‌گردد، ظرفیت خوبی برای آهنگ‌سازی کلهر ایجاد کرده‌است؛ به‌طوری‌که در بعضی از سکانس‌ها موسیقی متن بر فیلمنامه برتری دارد. همچنین برخی از سکانس‌های این فیلم به واسطه حضور یک خواننده گیلانی، نیاز به آهنگ‌سازی مسلط به موسیقی اصیل ایرانی دارد. کیهان کلهر موسیقی این سریال را در پراگ با همکاری ارکستر فیلارمونیک این شهر تولید کرده و آدام کلمنز رهبری آن را به عهده داشته است. میکس موسیقی سریال “خاتون” به عهده کیهان کلهر و جان هولزنر صدابردار ارکستر بوده است.
وسواس ستایش انگیز در ساخت موسیقی فیلم
کیهان کلهر آهنگ‌سازی برای فیلم را با ساخت موسیقی متن برای “مجبوریم” و “لانتوری” ساخته رضا درمیشیان تجربه کرده است. “مجبوریم” داستان یک دختر نوجوان بی‌خانمان است که روزهای تلخی را پشت سر می‌گذارد و “لانتوری” داستان تلخ اسیدپاشیِ یک پسر جوان است. قصه‌های پرتنش و تلخ این دو فیلم سینمایی به موسیقیِ همگام با داستان نیاز دارد که کلهر توانسته آن را در سکانس‌های حساس فیلم به ویژه در “لانتوری” به اجرا در بیاورد و مخاطب با شنیدن آن، خود را همراه قصه بداند. کلهر زبان سازها را به خوبی می‌فهمد و می‌داند کدام ساز را در کدام سکانس فیلم به خدمت بگیرد تا خروجی کار به یک موسیقی درخشان و تأثیرگذار تبدیل شود؛ همان‌‌گونه که برای “لانتوری” و “مجبوریم” از این ابزار استفاده کرده است.
موسیقی فیلم سینمایی “لانتوری”
در دهمین جشنواره انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران نامزد بهترین موسیقی فیلم شد. تجربه‌های بزرگ جهانی تازه ترین تجربه کیهان کلهر در سطح بین‌المللی، حضور به عنوان مشاور موسیقی فیلم پویانمایی “روح” شرکت پیکسار است. این فیلم برنده جایزه اسکار بهترین فیلم سینمایی پویانمایی و موسیقی فیلم شده‌است. صدای افسانه‌ای کمانچه کیهان کلهر در فیلم “جوانی بدون جوانی” ساخته فرانسیس فورد کاپولا، فیلم‌ساز برجسته جهانی نیز یکی دیگر از نقاط درخشان کاری اوست. موسیقی این فیلم را اسوالدو گلیخوف، آهنگ‌ساز بزرگ آرژانتینی و برنده جایزه گرمی ساخته و کیهان کلهر به عنوان نوازنده کمانچه در اجرای موسیقی متن این فیلم مشارکت کرده است. آلبوم “جاده ابریشم”، موسیقی مجموعه ۱۰ قسمتی “جاده ابریشم” است که کیهان کلهر از ۱۴ آهنگ آلبوم موسیقی این فیلم، چهار آهنگ را ساخته است. قطعه‌های “از دیرباز”، “کوه‌ها خیلی دورند” و “چهار نعل اسب” از جمله قطعه‌های این آلبوم هستند که کلهر هنرمندانه با موسیقی ایرانی به آن اصالت بخشیده است. کلهر به همراه گروه “جاده ابریشم” در سال ۲۰۱۷ برنده جایزه گرمی که معادل با اسکار موسیقی است، شد و طلسمِ نبود نام یک ایرانی در میان برندگان جوایز گرمی را شکست.
