روان شناسان معتقدند که ترتیب به دنیا آمدن افراد در خانواده در شکل‌گیری شخصیت‌شان در آینده تاثیر‌گذار است. این نظریه را آلفرد آدلر، روان پزشک اتریشی، برای اولین بار مطرح کرد. طبق تعاریف او، فرزندان اول میل به مسئولیتپذیری زیاد، فرزندان میانی میل به کسب توجه و فرزندان آخر تمایلات ماجراجویانه و عصیانگری دارند.
واکاوی ویژگی‌های شخصیتی فرزندان اول
طبق نظریه آدلر، والدین توجه و زمان بیشتری را به فرزند اول اختصاص می‌دهند. در واقع والدین جدید هنوز درباره تربیت فرزند زبده و باتجربه نشده‌‌اند و آزمون و خطاها را پشت سر می‌گذارند. از این رو قانو‌ن‌مدار، سخت‌گیرتر، محتاط‌‌تر و حتی گاهی اوقات عصبی‌اند. بر این مبنا، فرزندان اول را معمولا جزو تیپ شخصیتی(A) و رهبرانی با قابلیت مسئولیتپذیری بالا دسته‌بندی میکنند که البته گاهی اوقات هم دچار «سندروم فرزند بزرگ‌تر» می‌شوند. فرزندان اول را می‌توان در گروه رهبران، افرادی با موفقیت‌های بسیار بالا(گاهی بیش از حد)، افراد سازمان‌یافته، بالغ و مسئول قرار داد. فرزندان اول معمولا با تولد خواهرها و برادرها نقش حمایتی و مراقبتی را برای آن‌ها ایفا میکنند و از این رو مسئولیتپذیری بسیار بالایی دارند.
واکاوی ویژگی‌های شخصیتی فرزندان میانی
به باور آدلر فرزندان میانی اغلب نقش صلح‌جو و آرام‌کننده در خانواده را ایفا میکنند؛ چراکه در اغلب دعواها و جر و بحث‌های میان خواهر و برادرهای کوچک و بزرگ، میانجی‌گری میکنند. این فرزندان میانی با صفات مستقل، صلح‌طلب، مهرطلب، برون گرا، سازگار، توجه‌طلب، حسود، رقابتی با حس ناامنی معرفی می‌شوند. با وجود داشتن تمایلات سازگارانه این فرزندان گاهی می‌کوشند تا با سرکشی راه خود را از دیگر خواهرها و برادرها جدا کنند. از آن جایی که فرزندان میانی گاهی نادیده گرفته می‌شوند، ممکن است در بزرگ سالی برای جلب توجه به راه‌های ناخوشایندی متوسل شوند.
واکاوی ویژگی‌های شخصیتی فرزند آخر
از آن جایی که سر پدر و مادر شلوغ‌تر است و با تجربه‌ترند، رویکرد ساده‌ای نسبت به تربیت این فرزند اتخاذ میکنند. صفاتی که به فرزند آخر نسبت می‌دهند، عبارت‌اند از: برون گرا، سرگرم‌کننده، جذاب، آزاد، نابالغ، دارای قدرت بهره‌گیری عاطفی و کنترل افراد، خودمحور، وابسته و ریسک‌پذیر. طبق نظریه آدلر با وجود تمایل این فرزندان به آزادی و ماجراجویی آن‌ها با چالش «سندروم کوچک‌ترین فرزند» روبه رو می‌شوند که در واقع نشان می‌دهد تحت الشعاع فرزندان بزرگ‌تر خانواده‌اند. از آن جایی که والدین گاهی نسبت به فرزندان آخر سخت‌گیری و نظم کمتری دارند، این کودکان ممکن است مهارت‌های نظم و خود‌انضباطی کمتری داشته باشند.
جنبه‌های شخصیتی افراد به مسائل بسیاری بستگی دارد اما …
البته باید بدانیم که روابط خانوادگی پیچیده است، به این معنی که روابط شما با والدین و خواهر و برادرتان تحت‌تاثیر عواملی مانند ژنتیک، محیط، خلق‌و‌خوی کودک و وضعیت اجتماعی-اقتصادی است. جنبه‌های شخصیتی افراد هم به مسائل بسیاری بستگی دارد، اما توجه به ترتیب تولد فرزندان و تاثیر اولیه آن بر شکل‌گیری شخصیت افراد در واقع یکی از سنگ‌بناهای مهم در شناخت و روانکاوی افراد با پیشینه‌های مختلف خانوادگی است.
منبع: ایندیپندنت فارسی
