این روزها، بسیاری از ما برای انجام کارهای روزمره خود به فناوری‌های نوین متکی هستیم. رایانه‌ها، لپ‌تاپ‌ها و گوشی‌ها و تبلت‌های هوشمند همگی بخشی از ابزارهای روزانه بسیاری از مردم شده‌اند و به این ترتیب اغلب ما زمان زیادی را به صفحه نمایش این دستگاه‌ها خیره می‌شویم.
نگاه کردن بیش از حد به صفحه نمایش نیز به نوبه خود به دلیل چیزی به نام نور آبی می‌تواند برای ما مضر باشد. اما نور آبی چیست، چگونه بر سلامت ما تأثیر می‌گذارد و برای جلوگیری از آن چه کاری می‌توان انجام داد؟ در ادامه با ما همراه باشید تا شما را در یافتن پاسخ این سؤال‌ها یاری کنیم.
نور آبی چیست؟
نور آبی بخشی از طیف نور مرئی است که از امواج کوتاه و پرانرژی تشکیل شده است. این نور را می‌توان در صفحه نمایش لپ‌تاپ، تلویزیون، گوشی‌های هوشمند و سایر نمایشگرهای دیجیتال پیدا کرد. علاوه بر این، خورشید هم پرتوهای نور آبی از خود ساطع می‌کند و از همین رو همه ما روزانه به نوعی با آن در تماس هستیم.
قبل از هر چیز، مهم است در نظر داشته باشید که نور آبی بر خلاف اشعه ماوراء بنفش یا گاما، یک پرتو نور بسیار خطرناک در نظر گرفته نمی‌شود و در مقایسه با آن‌ها بسیار بی‌ضررتر است. با این حال، دانشمندان و پزشکان نسبت به قرار گرفتن مداوم در معرض نور آبی و تأثیری که ممکن است بر بدن ما داشته باشد، ابراز نگرانی می‌کنند. بنابراین، سؤال اینجاست که نور آبی چه خطراتی دارد و چگونه می‌تواند بر بهره‌وری ما تأثیر بگذارد؟
نور آبی چه مضراتی دارد؟
قرار گرفتن در معرض نور آبی پیامدهای منفی متعددی دارد که اولین و مهمترین آن‌ها مشکلات خواب است. پزشکان معتقدند که نور آبی می‌تواند با به هم زدن ریتم خواب شبانه، چرخه طبیعی خواب شما را مختل کند. این به ویژه در شب بسیار مشکل‌سازتر است.
تحقیقات نشان داده‌اند که تنها دو ساعت قرار گرفتن در معرض نور آبی در شب می‌تواند باعث کاهش یا توقف ترشح ملاتونین شود؛ هورمونی که توسط غده صنوبری برای کنترل چرخه خواب ترشح می‌شود. این امر به نوبه خود می‌تواند شما را با کمبود خواب مواجه کند و همه ما می‌دانیم که کمبود خواب تا چه حد می‌تواند بر بهره‌وری افراد تأثیر منفی داشته باشد.
اما مضرات نور آبی به همین‌ها خلاصه نمی‌شود. قرار گرفتن در معرض این نور می‌تواند منجر به سردرد، تاری دید و خشکی یا تحریک چشم‌ها شود. همچنین، می‌تواند باعث ایجاد میگرن در افراد مبتلا به فوتوفوبیا نیز بشود.
با توجه به اینکه این روزها برای انجام بیشتر کارها از چشمان خود استفاده می‌کنیم، مشکلات مذکور می‌توانند به شدت روی بهره‌وری ما تأثیر بگذارند. تصویر کنید که بدون داشتن ذهنی آرام و دیدی مناسب، انجام هر کاری تا چه حد می‌تواند سخت و طاقت‌فرسا باشد.
اما یکی از نگران کننده‌ترین پیامدهای قرار گرفتن در معرض نور آبی، آسیب شبکیه و به ویژه دژنراسیون ماکولا یا همان تخریب لکه زرد است. این پدیده به دلیل آسیب طولانی مدت به شبکیه چشم ایجاد شده و باعث کاهش کیفیت بینایی در فرد می‌شود. با اینکه همه پزشکان در این موضوع اتفاق نظر ندارند، اما برخی مطالعات نشان داده‌اند که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور آبی می‌تواند منجر به دژنراسیون ماکولا وابسته به سن شود.
بنابراین، نور آبی مطمئناً می‌تواند بر بهره‌وری افراد تأثیر منفی بگذارد و بسیاری از ما احتمالاً سردرد، مشکلات خواب یا سایر مسائل فیزیکی را در طول روز تجربه می‌کنیم، بدون اینکه متوجه باشیم نور آبی علت آن‌ها است! بنابراین، سؤالی که در این مرحله با آن روبرو می‌شویم این است که چگونه می‌توانیم با رایانه، لپ‌تاپ، گوشی و تبلت کار کنیم و در عین حال از مشکلات اشاره شده، به دور باشیم؟
چگونه از آسیب‌های ناشی از نور آبی جلوگیری کنیم؟
راه های مختلفی وجود دارد که به کمک آن‌ها می‌توانید از تماس نور آبی با چشمان خود جلوگیری کنید و اولین آن‌ها عینک‌های نور آبی است. عینک نور آبی با فیلتر کردن نور آبی مانع از رسیدن آن به چشم می‌شود. بنابراین، فرد از هرگونه علائمی که می‌تواند ناشی از قرار گرفتن در معرض نور آبی باشد، دور خواهد بود.
این روزها عینک‌های نور آبی را به راحتی و با قیمتی بسیار مقرون به صرفه‌تر از گذشته می‌توان پیدا کرد و اگر زیاد با رایانه یا گوشی کار می‌کنید، می‌توانید از این ابزار استفاده کنید.
اما اگر نمی‌خواهید برای مسدود کردن نور آبی پول خرج کنید و یا به عینک زدن علاقه ندارید، می توانید از فیلترهای نور آبی بر روی نمایشگر دستگاه خود استفاده کنید. این فیلترها به راحتی بر روی انواع دستگا‌ه‌های دیجیتال دارای نمایشگر نصب شده و از انتشار نور آبی جلوگیری می‌کنند.
علاوه بر همه این‌ها، برنامه‌های نیز برای گوشی‌های هوشمند طراحی شده‌اند که می‌توانید از آن‌ها برای جلوگیری از انتشار نور آبی استفاده کنید و جالب اینکه بسیاری از این برنامه‌ها کاملاً رایگان هستند. در ضمن، برخی از گوشی‌های هوشمند در نرم‌افزار داخلی خود گزینه‌ای برای فیلتر کردن نور آبی دارند و هر زمان که بخواهید می‌توانید آن را فعال کنید.
نور آبی ممکن است مضر باشد، اما می‌توان از آن اجتناب کرد
همان‌طور که گفتیم نور آبی می‌تواند اثرات منفی بسیاری داشته باشد. در دهه‌های گذشته زیاد به نور آبی و مشکلات ناشی از آن توجه نمی‌شود و کسی فکر نمی‌کرد که نگاه کردن به صفحه نمایش کامپیوتر بتواند بینایی، الگوی خواب و موارد دیگر را به هم بزند! اما به هر حال، این هم یکی از اثرات جانبی فناوری‌های مدرن است و باید با آن کنار بیاییم. البته، این حرف به معنی نادیده گرفتن مسئله نیست و باید به کمک انواع راه‌هایی که به برخی از آن‌ها نیز اشاره کردیم، تا جای ممکن از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض انتشار مستقیم نور آبی پرهیز کنیم.
