دیدار شب گذشته تیم فوتبال بارسلونا مقابل سلتاویگو حادثه ناگواری به همراه داشت. در دقیقه ۶۶ این بازی، رونالدو آرائوخو مدافع میانی اروگوئه‌ای بارسا بعد از برخورد شدید سرش با گاوی مجبور شد با برانکارد زمین را ترک و راهی بیمارستان شود.
به دنبال این اتفاق، باشگاه بارسلونا در توییتی اعلام کرد که رونالد آرائوخو دچار ضربه مغزی شده است و آزمایشات تکمیلی در بیمارستان انجام خواهد شد.
در این مطلب در مورد این آسیب خطرات، عارضه ها و مراقبت های لازم برای بعد از این حادثه می پردازیم.
آسیب ضربه‌ای مغز (TBI)، یک نوع از آسیب مغزی به دست آمده، زمانی رخ می‌دهد که یک آسیب ناگهانی باعث آسیب به مغز می‌شود. آسیب ضربه‌ای مغز می‌تواند زمانی رخ دهد که سر به طور ناگهانی و خشمگینانه به یک جسم برخورد کند یا هنگامی که یک جسم جمجمه را سوراخ کند و وارد بافت مغزی شود. علائم آسیب ضربه مغزی می‌توانند بسته به میزان آسیب مغز خفیف، متوسط تا شدید باشند. فرد مبتلا به آسیب ضربه ای مغز خفیف ممکن است هوشیار باقی بماند یا ممکن است چند ثانیه یا چند دقیقه از دست دادن هوشیاری را تجربه کند.
نیمی از موارد ضربه مغزی در اثر تصادف اتفاق می‌افتد
آسیب ضربه‌ای مغز زمانی رخ می‌دهد که تکان سخت، ضربه، صدمه، یا دیگر آسیب‌های مغزی باعث ایجاد آسیب به مغز می‌شوند. هر سال میلیون‌ها نفر از آسیب‌های مغزی رنج می‌برند. بیش از نیمی از آنها به اندازه کافی بد هستند که افراد باید به بیمارستان بروند. بدترین آسیب‌ها می‌توانند منجر به آسیب یا مرگ مغزی دائمی شود. نیمی از تمام آسیب‌های ضربه‌ای مغزی ناشی از حوادث وسایل نقلیه موتوری هستند. پرسنل نظامی در مناطق جنگی نیز در معرض خطر هستند.
این عارضه به چه علت ممکن است رخ دهد؟
شایع ترین دلایلی که باعث این عارضه می شوند عبارت‌اند از:
افتادن : افتادن رایج‌ترین علت آسیب ضربه‌ای مغز است، و افتادن باعث ایجاد یک خطر جدی بویژه برای سالمندان می‌شود. هنگامی که یک بزرگتر بر اثر افتادن متحمل آسیب ضربه‌ای مغز می‌شود، اثرات مستقیم آسیب ممکن است منجر به تغییرات هوشیاری بلند مدت، کاهش توانایی عملکرد و تغییر در سلامت عاطفی شوند.
تصادف‌های وسایل نقلیه : تصادفات خودرو یکی دیگر از علل شایع آسیب ضربه‌ای مغز هستند. شما می‌تواند با تعمیر درست، دنبال کردن قوانین جاده، و بستن کمربند ایمنی خطرات را کاهش دهید.
آسیب‌های ورزشی : آسیب‌های ورزشی نیز باعث آسیب ضربه‌ای مغز می‌شوند. شما می‌توانید سر خود را با پوشیدن کلاه و تجهیزات حفاظتی دیگر هنگام دوچرخه سواری، اسکیت در حالت خطی یا انجام ورزشی‌های تماس محافظت کنید.
علائم و نشانه‌های ضربه مغزی
علائم آسیب مغزی عبارتند از:
بیهوشی
عدم توانایی برای به یاد آوردن علت آسیب یا حوادثی که بلافاصله قبل یا بعد از ۲۴ ساعت رخ داده است.
گیجی و دستپاچگی
مشکل یادآوری اطلاعات جدید
سر درد
سرگیجه
تاری دید
تهوع و استفراغ
زنگ زدن در گوش‌ها
مشکل تکلم به طور مربوط
تغییرات در احساسات و الگوهای خواب
شدت علائم بستگی به این دارد که آسیب خفیف، متوسط یا شدید است.
هنگام بروز ضربه به سر چه باید کرد؟
در صورتی که شما یا شخصی که با شما است دچار ضربه به سر شدید و هرگونه علائم آسیب ضربه‌ای مغز در شما ایجاد شده است، به دنبال توصیه‌های پزشکی باشید، حتی اگر علائم خفیف باشند. در صورتی که کسی بیشتر از ۱ تا ۲ دقیقه بیهوش است و یا کسی که دچار تشنج است، استفراغ مکرر یا علائمی که به نظر می‌رسد با گذشت زمان بدتر می‌شوند دارد، با خدمات اورژانسی تماس بگیرید. همچنین برای کسی که سرش در طول بیرون آمدن از وسیله نقلیه آسیب دیده است و توسط وسیله نقلیه ضربه دیده و یا کسی که از ارتفاع بیش از ۳ متر افتاده است باید به دنبال مراقبت اورژانسی باشید. حتی اگر شما هوشیاری خود را از دست ندهید و علائم شما به سرعت رفع شوند، هنوز هم ممکن است آسیب مغزی رخ داده باشد.
تشخیص ضربه
ارزیابی‌های متخصصین مراقبت سلامتی معمولا شامل موارد زیر هستند:
سوالات در مورد شرایط آسیب
ارزیابی سطح هوشیاری و گیجی فرد
معاینه عصبی برای ارزیابی حافظه و تفکر، بینایی، شنوایی، لمس، تعادل، واکنش‌ها و دیگر شاخص‌های عملکرد مغز
بسته به ماهیت آسیب ضربه‌ای مغز و شدت علائم، تصویر برداری مغزی با توموگرافی کامپیوتری (CT) ممکن است برای تعیین اینکه آیا خونریزی یا تورم در مغز وجود دارد یا خیر، مورد نیاز باشد.
درمان عارضه ضربه مغزی
درمان بر اساس شدت آسیب است. آسیب‌های ضربه‌ای خفیف مغز معمولا نیاز به هیچگونه درمانی به غیر از استراحت و داروهای مسکن بدون نسخه برای درمان سر درد ندارند. با این حال، فردی که دارای آسیب ضربه‌ای خفیف مغز است، معمولا برای هر گونه علائم مداوم، بدتر شدن یا علائم جدید، باید در خانه بدقت تحت نظارت قرار گیرد. او همچنین ممکن است نیاز به مراجعه‌های بعدی به پزشک نیز داشته باشد.
پزشک ممکن است زمان مناسب بازگشت به کار، مدرسه یا فعالیت‌های تفریحی را تعیین کند. بهتر است فعالیت‌های فیزیکی و فکری که باعث بدتر شدن اوضاع می‌شوند را محدود کنید تا زمانی که پزشک به شما توصیه کند که ادامه دادنشان مشکلی ندارد. اکثر افراد به تدریج به روال عادی باز می‌گردند.
به طور کلی مواردی که لازم است برای درمان ضربه مغزی خصوصا در مواقعی که شدید است انجام شود عبارت‌اند از:
مراقبت اورژانسی فوری
مراقبت اورژانسی برای ضربه مغزی‌های متوسط تا شدید بر روی مطمئن شدن از این که به اندازه کافی اکسیژن و جریان خون کافی وجود دارد، حفظ فشار خون و جلوگیری از هرگونه آسیب به سر و گردن تمرکز دارد.
افراد دارای صدمات شدید ممکن است آسیب‌های دیگری نیز داشته باشند که باید اصلاح شوند. درمان‌های اضافی در اتاق اورژانس و یا واحد مراقبت‌های ویژه یک بیمارستان بر روی کم کردن آسیب‌های ثانویه به علت التهاب، خونریزی یا کاهش اکسیژن به مغز تمرکز خواهند کرد.
پیشگیری از ضربه مغزی
برای کاهش احتمال بروز ضربه مغزی نکته‌های زیر را رعایت کنید:
همواره در خودرو کمربند ببندید و کودکان را در صندلی مخصوص بنشانید و کمربندشان را ببندید.
هنگام دوچرخه سواری، موتورسواری، اسکیت بازی، اسکی، اسب سواری یا مشارکت در ورزش‌های پربرخورد از کلاه ایمنی اندازه سر استفاده کنید. کلاه ایمنی باید محکم باشد و هنگام تکان دادن سر حرکت نکند؛ البته کلاه نباید بیش از اندازه تنگ باشد.
قرار دادن نرده در اطراف پلکان به منظور پیشگیری از سقوط از پله‌ها
قرار دادن دروازه‌های ایمنی در ابتدای پلکان به منظور محافظت از کودکان خردسال
قرار دادن میله‌های دستاویز در حمام و گذاشتن کفپوش غیرلغزنده روی کف نزدیک وان حمام
بهبود روشنایی و برداشتن اشیاء خطرآفرین و لغزنده
قرار دادن حفاظ ایمنی پشت پنجره‌ها به منظور جلوگیری از سقوط کودکان
