ناخن زیبا نشانگر وضعیت زندگی و طبقه اجتماعی شخص است. همانند سلامتی استخوان، سلامت ناخن نیز به تغذیه مناسب بستگی دارد. ناخن، عضوی است که تحت تأثیر عوامل زیادی قرار میگیرد و سلامت و زیبایی آن را تحت تأثیر قرار میدهد. ناخنها نشانگر سلامت فرد هستند و میتوانند نشان دهنده سلامتی اعضای داخلی بدن باشند. آنها نقش مهمی در زیبایی دستها دارند و ناخنهای زیبا و بلند میتوانند دستها را جذاب کنند. همچنین، ناخنها به ما کمک میکنند تا اشیا را در دست بگیریم و با دقت ابزارها را استفاده کنیم. بیماریهای ناخن حدوداً ۱۰ درصد از کل بیماریهای پوستی را شامل میشوند. بنابراین، مراقبت از ناخنها و جلوگیری از مشکلات مربوطه مهم است.
علائم هشداردهنده بیماری ناخن ها عبارتند از تغییر در رنگ و شکل ناخن، تورم پوست اطراف ناخن و درد، باقی ماندن خطوط سفید روی ناخن و موج دار یا شکننده شدن آن ها. اگرچه بیشتر جراحت های کوچک ناخنها به طور خودبخود بهبود مییابند، اما در صورت وجود آسیب های شدیدتر و حادتر، درمان متخصصانه لازم است. مراقبت از ناخنها و در صورت بروز هر یک از علائم هشداردهنده، مشاوره با یک متخصص پوست و مو الزامی است.
علائم هشدار دهنده روی ناخن:
لکه های سفید
لکههای سفید روی ناخنها بسیار شایع هستند و معمولاً به علت آسیب دیدگی قاعده ناخن (محل تولید سلولهای ناخن) شکل میگیرند. این لکهها اغلب کوچک و تا حدی گردشکری است و اهمیت زیادی ندارند و به تدریج بهبود مییابند. گاهی ناخنهای پا نیز به علت استفاده از کفشهای تنگ یا فعالیتهای ورزشی ممکن است آسیب ببینند.
عفونتهای قارچی
عفونتهای قارچی ناخن حدود ۵۰ درصد از کل بیماریهای ناخن را شامل میشود و درمان آنها بسیار دشوار است. این عفونتها، که در ناخنهای پا بیشتر از ناخنهای دست شایع هستند، معمولاً باعث جدا شدن انتهای ناخن از ماتریکس میشوند. همچنین، مواد زائدی با رنگهای سفید، سبز، زرد یا سیاه ممکن است زیر سطح ناخن تجمع کنند و رنگ ناخن را تغییر دهند.
خونریزی خطی
پاره شدن عروق خونی در محل ناخن باعث ایجاد خطوط باریک و عمودی زیر سطح ناخن میشود. خونریزی خطی در ناخن به دلیل آسیب مستقیم به ناخن یا مصرف برخی داروها، و همچنین ناشی از برخی بیماریها رخ میدهد. با این حال، عامل شایعتر آن، آسیب ناخن ناشی از ضربه است.
تومورها و زگیلها
تومورها و زگیلها ممکن است در هر قسمتی از ناخن یافت شوند. اما بر اثر رشد تومور یا زگیل، شکل ناخن تغییر کرده و حتی ممکن است ناخن به طور کامل از بین برود. تومورهای ناخن را به دو دسته سرطانی و غیرسرطانی (خوشخیم) تقسیم میکنند. زگیلها به عنوان شایعترین تومورهای غیرسرطانی شناخته میشوند. زگیلها عفونتهای ویروسی هستند که پوست اطراف یا زیر ناخن را تهاجم میکنند. آنها اغلب دردناک هستند و ممکن است منجر به محدودیت در استفاده از انگشتان شوند. درمان آنها ساده، اما طولانی است و اغلب شامل استفاده از مواد شیمیایی برای منجمد کردن یا سوزاندن محل زگیل و همچنین برداشتن آن است. در صورت گسترش زگیل یا تومور به زیر پوست ناخن یا در محل زیر سطح ناخن، نیاز به جراحی برای برداشتن آنها وجود دارد.
پسوریازیس ناخن
پسوریازیس یک بیماری مزمن است که منجر به التهاب پوست میشود و به علت آن روی پوست سر، آرنجها، زانوها و پشت، پوستههای سفید نقرهای و ضخیم شکل میگیرد. این بیماری حدود یک درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار میدهد و تقریباً هفتصد هزار نفر در ایران در طول زندگیشان با آن مبتلا میشوند. پسوریازیس به طور همزمان با پوست، ناخنها را نیز درگیر میکند، و این بیماری در حدود پنجاه درصد بیماران کودکان، جوانان و بزرگسالان شیوع دارد. شدت و وسعت پسوریازیس در بدن ارتباط مستقیمی ندارد، اما ناخنها بیشتر در بیمارانی که پسوریازیس مفاصل را تحت تأثیر قرار میدهد، درگیر میشوند. در بعضی موارد، پسوریازیس ناخن ممکن است تنها نشانه بیماری باشد، و ناخنهای دست بیشتر از ناخنهای پا درگیر میشوند.
عفونتهای میکروبی
بروز تورم، قرمزی و درد در مناطق پوستی اطراف ناخن، نشانهای از وجود عفونت میکروبی است. عامل شایع بروز این عفونتها، آسیب و ضربه به ناخن و پوست اطراف آن، و همچنین تماس مداوم و مکرر با آب و مواد شیمیایی است.
عقربک
عقربک با تورم و قرمزی پوست اطراف ناخن آغاز میشود، اما در ناخنهای پا کمتر شایع است. بیماری در برخی موارد به صورت حاد ظاهر میشود و پس از ضربه به اطراف ناخن یا بریدن و جویدن کوتیکول به سرعت پیشرفت میکند. عقربک حاد معمولاً ناشی از عفونت با باکتریهای استافیلوکوک یا استرپتوکوک است، اما آلودگی به میکروبهای دیگر نیز ممکن است رخ دهد. عقربک حاد ممکن است عقربک مزمن را به دنبال داشته باشد. درمان عقربک حاد شامل استفاده از پمادها یا محلولهای ضدبیوتیک، پانسمانهای اسیدی و در صورت لزوم، آنتیبیوتیکهای خوراکی است.