صدا و سیما/ معمولا در تمامی نقاط دنیا آمار دقیقی از مصرف دارو وجود ندارد و آمار‌های موجود در رابطه با مصرف دارو معمولا به صورت تقریبی است با این حال براساس آمار سازمان دارو و غذای آمریکا (FDA) در سال ۲۰۰۵ میلادی آمریکایی‌ها تعداد ۲۸ میلیارد دوز استامینوفن خریداری کردند که این رقم نشان دهنده آن است که میزان خرید استامینوفن بسیار بالاست. ایران هم جزو یکی از کشور‌هایی محسوب میشود که آمار مصرف دارو در آن بالاست و با اینکه آمار دقیقی در رابطه با مصرف استامینوفن وجود ندارد، به نظر میرسد که مصرف سالانه این دارو در ایران حدودا بالای یک میلیارد قرص در سال باشد. اخبار جدید از سراسر جهان نشان میدهد که فروش استامینوفن با محدودیت‌های روزافزونی روبه رو شده است و مسئولان حوزه بهداشت و سلامت در سراسر دنیا به فکر محدودیت برای فروش این دارو هستند چرا که یکی از شایعترین مسمومیت‌های دارویی در سراسر جهان، مسمومیت با قرص استامینوفن است.
استامینوفن کشنده است؟
استامینوفن در مقایسه با سایر داروها، داروی کم خطری محسوب میشود، اما ایجاد ضایعات پوستی و مخاطی حساسیتی، کهیر، اگزما و حتی ضایعات پوستی تب دار ممکن است با مصرف استامینوفن ایجاد شود. اما مهمترین عارضه جانبی کشنده استامینوفن که به خصوص با مصرف بی رویه دوز‌های بالای این دارو اتفاق میافتد، نکروز کبدی، نکروز توبولار کلیوی و اغما در اثر پایین افتادن قند خون است و شایعترین علت نارسایی کبد در سراسر جهان مصرف بی رویه استامینوفن محسوب میشود. مصرف خودسرانه، بی رویه و اشتباه استامینوفن چه در کودکان و چه در بزرگسالان میتواند مسمومیت کبدی و کلیوی ایجاد کند و به سرعت کبد را از کار بیندازد و بیمار را به کام مرگ ببرد. یکی دیگر از عوارض جانبی بسیار نادر استامینوفن، ایجاد مشکلات خونی است.
کدام قرص‌های سرماخوردگی برای کودکان خطرناک است؟
مصرف قرص سرماخوردگی معمولی که افراد بزرگسال، بدون تجویز آن را مصرف می‌کنند، برای کودکان زیر دو سال توصیه نمی‌شود. حتی برای کودکان بالای دو سال نیز ممکن است ضرر داشته باشد. این قرص‌ها نه تنها باعث بهبود علایم سرماخوردگی در کودکان نمی‌شوند، بلکه عوارض جانبی خطرناکی از جمله افزایش ضربان قلب و بروز تشنج دارند. سازمان غذا و دارو مصرف قرص‌های سرماخوردگی را برای کودکان زیر دو سال منع کرده است. سازمان جهانی غذا و دارو، همچنین به پدر و مادر‌ها درباره مصرف قرص‌های سرماخوردگی به همراه دارو‌های دیگری مثل آنتی‌هیستامین یا مسکن برای کودکان بالای دو سال هشدار میدهد، زیرا مصرف این داروها با یکدیگر خطر اووردوز را به همراه دارد. آنتی‌بیوتیک‌ها نیز فقط می‌توانند با باکتری‌ها مقابله کنند و بر روی ویروس سرماخوردگی تأثیری ندارند. درضمن به یاد داشته باشید که هرچه بیشتر به کودکتان آنتی‌بیوتیک بدهید، احتمال اینکه در آینده به بیماری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک مبتلا شود بیشتر است. مسکن‌های ساده‌ای مثل استامینوفن یا ایبوپروفن نیز می‌توانند در کاهش علایمی مثل تب و گلودرد در کودک مؤثر باشند، اما فراموش نکنید که تب کم‌درجه میتواند به کشته شدن عفونت‌ها کمک کند و حتما ضرورتی ندارد که آن را پایین بیاورید. اگر به کودکتان استامینوفن می‌دهید، مراقب دوز آن باشید. به نوزادان زیر ۶ ماه، ایبوپروفن ندهید و از مصرف آسپرین برای کودکان زیر ۱۸ ماه خودداری کنید. مصرف آسپرین در کودکان با بروز سندروم ری در ارتباط است.
نوجوانان و جوانان به دلیل اینکه ترجیح می‌دهند همیشه حالشان خوب باشد تا به کار‌های روزمره خود برسند از مسکن‌هایی نظیر استامینوفن و ایبوپروفن بیش از میزان توصیه شده استفاده می‌کنند. آن‌ها تصور می‌کنند با مصرف بی‌رویه، اثر این داروها سریع‌تر میشود، اما به عوارض جانبی آن فکر نمی‌کنند. آن‌ها نمی‌دانند در صورت مصرف بی‌رویه استامینوفن، کبد از کار افتاده و دچار خونریزی معده و نارسایی کلیوی می‌شوند و در صورت استفاده از دوز بالای ایبوپروفن خطر حملات قلبی در آن‌ها افزایش می‌یابد.
