فرض کنید برای چکاپ به پزشک مراجعه می‌کنید و او گردن شما را معاینه می‌کند و متوجه یک برآمدگی می‌شود. حالا فرض کنید به شما می‌گوید ندول یا گره‌ای روی تیروئیدتان وجود دارد. آیا باید بترسید و نگران شوید؟ پزشکان و کارشناسان می‌گویند: خیر، ندول‌های تیروئید، حتی انواع سرطانی آن‌ها قابل‌درمان هستند. در این مطلب هر آنچه لازم است در مورد ندول‌های تیروئید بدانید به شما می‌گوییم.
تیروئید، غده‌ای پروانه شکل است که در پایین گردنتان قرار دارد. این غده نقش بزرگی در بدن دارد زیرا مسئول ترشح هورمون‌هایی است که متابولیسم را کنترل می‌کنند، یعنی شیوهٔ استفادهٔ بدن از انرژی. هورمون‌هایی که توسط تیروئید ترشح می‌شوند، عملکرد‌های زیادی از بدن را کنترل و تنظیم می‌کنند، از جمله ضربان قلب، تنفس، دمای بدن، عملکرد سیستم عصبی و خیلی چیز‌های دیگر.
وقتی مشکلی در غده تیروئید ایجاد می‌شود می‌تواند تمام سیستم‌های بدن را تحت‌تأثیر قرار دهد. خوشبختانه ندول‌های تیروئید اغلب بی‌ضرر بوده و تغییری در عملکرد‌های این غده ایجاد نمی‌کنند. اگر هم ندول‌ها مشکلاتی به وجود بیاورند، درمان‌های مؤثری برای آن وجود دارد.
ندول‌های تیروئید چقدر شایع‌اند؟
ندول‌های تیروئید بسیار شایع‌اند. برخی از این ندول‌ها توده‌هایی جامد، برخی نیز به‌صورت کیست‌های حاوی مایع و بعضی دیگر نیز ترکیبی از این دو نوع‌اند.
ندول‌های تیروئید علائمی ندارند و به همین دلیل خیلی از افراد حتی نمی‌دانند که تیروئیدشان ندول دارد. در موارد دیگر، ندول‌ها می‌توانند به‌قدری بزرگ شوند که مشکلاتی ایجاد کنند، اما ندول‌های بزرگ تیروئید هم قابل‌درمان‌اند، گاهی حتی بدون عمل جراحی.
اگر ندول‌های تیروئید علائمی ایجاد کنند، معمول‌ترین این علائم، برآمدگی در گردن و احساس وجود توده هنگام بلع است. ندول‌های بزرگ‌تر ممکن است مشکلاتی در تنفس، دورگه شدن صدا و گردن درد ایجاد کنند. ندول‌های تیروئید به‌ندرت باعث افزایش هورمون‌های T۳ و T۴ می‌شوند که می‌تواند منجر به علائم مانند پرکاری تیروئید شود، مانند:
. اضطراب
. تحریک‌پذیری عصبی با نوسانات خلقی
. نگرانی و بیش‌فعالی
. تعریق یا حساسیت نسبت به دمای بالا
. تندی ضربان قلب
. لرزش دست (رعشه)
. ریزش مو
. کاهش وزن
. اسهال یا دفع مکرر
. پریود نشدن یا خونریزی سبُک در پریود
آیا ندول‌های تیروئید می‌توانند به مری فشار وارد کنند؟
وقتی یک ندول تیروئید به نای یا مری فشار وارد کند علائم زیر را ایجاد خواهد کرد:
. مشکل در بلع
. مشکل و ناراحتی در درازکشیدن در برخی از پوزیشن‌ها
. تنفس صدادار در شب
. گیرافتادن غذا در گلو
. مشکل در تنفس
آیا ندول‌های تیروئید سرطانی‌اند؟
در بیشتر موارد، یعنی بیش از ۹۵ درصد، ندول‌های تیروئید خوش‌خیم و غیرسرطانی هستند. اگر پزشک احتمال سرطانی شدن ندول تیروئید را بدهد توصیه می‌کند به‌مرورزمان رشد ندول‌ها کنترل و بررسی شوند. سونوگرافی می‌تواند به ارزیابی ندول تیروئید کمک کرده و معین کند آیا نیازی به نمونه‌برداری هست یا خیر. با نمونه‌برداری یا بیوپسی می‌توان نمونه‌هایی از سلول‌های ندول را جمع‌آوری کرده و زیر میکروسکوپ، اطلاعات زیادی در مورد رفتار ندول به دست آورد.
در بیشتر موارد، یعنی بیش از ۹۵ درصد، ندول‌های تیروئید خوش‌خیم و غیرسرطانی هستند. اگر پزشک احتمال سرطانی شدن ندول تیروئید را بدهد توصیه می‌کند به‌مرورزمان رشد ندول‌ها کنترل و بررسی شوند. سونوگرافی می‌تواند به ارزیابی ندول تیروئید کمک کرده و معین کند آیا نیازی به نمونه‌برداری هست یا خیر
علت ایجاد ندول‌های تیروئید چیست؟
علت ایجاد ندول تیروئید اغلب ناشناخته است. گاهی ندول‌ها جنبه ژنتیکی دارند. همچنین ندول‌های تیروئید می‌توانند ناشی از کمبود یُد باشند.
چند ریسک فاکتور‌ها شناخته شده برای ندول تیروئید وجود دارد که این ریسک فاکتور‌ها در زنان شایع‌تر بوده و با افزایش سن، احتمالشان بیشتر می‌شود. ضمناً اگر در معرض تابش اشعه ایکس قرار گرفته باشید یا بیماری هاشیموتو داشته باشید بیشتر در معرض ندول‌های تیروئید هستید. بیماری هاشیموتو، شایع‌ترین دلیل کم‌کاری تیروئید است.
درمان ندول تیروئید چیست؟
حتی یک تودهٔ خوش‌خیم روی غده تیروئید هم گاهی می‌تواند علائمی ایجاد کند. اگر یک ندول تیروئید باعث مشکلاتی در صدا یا بلعتان شود، پزشک ممکن است توصیه کند تحت عمل جراحی قرار بگیرید تا بخشی از غده تیروئید یا تمامی آن برداشته شود.
اگر پزشک توصیه به برداشتن غده تیروئید نماید (تیروئیدکتومی)، حتی نیازی نیست نگران جای زخم عمل (اسکار) روی گردنتان باشید. در برخی از بیماران، ردی از عمل تیروئیدکتومی روی گردن به جا نمی‌ماند زیرا جراح از طریق برشی در داخل لب پایین به تیروئید دسترسی پیدا می‌کند.
یک روش جدیدتر غیر جراحی دیگر به نام RFA (رادیوفرکوئنسی) نیز وجود دارد که در آن، پزشک جراح در مطب و با استفاده از یک پروب و تحت سونوگرافی به ندول‌های خوش‌خیم دسترسی پیدا کرده و سپس با جریان برق و گرما، آن‌ها را می‌سوزاند. این روش درمان ساده بوده و بیشتر افرادی که تحت RFA قرار می‌گیرند روز بعد و بدون هیچ مشکلی به زندگی معمول خود برمی‌گردند.
درمان ندول‌های تیروئید که سبب تولید زیاد هورمون تیروئید می‌شوند چیست؟
ندول‌ها یا گره‌هایی که باعث افزایش تولید هورمون‌های T۳ و T۴ می‌شوند به چند روش قابل‌درمان‌اند: یُد رادیواکتیو، تزریق الکل، و یا عمل جراحی جهت برداشتن ندول‌ها.
یُد رادیواکتیو به‌صورت قرص مصرف شده و باعث می‌شوند غده تیروئید تحلیل رفته و هورمون تیروئید کمتری تولید کند. یُد رادیواکتیو فقط توسط غده تیروئید مصرف می‌شود، بنابراین به دیگر سلول‌های بدن آسیبی نمی‌زند. تزریق الکل نیز شامل تزریق اتانول به ندول‌های تیروئید می‌شوند. این درمان نیز باعث می‌شود غده تیروئید تحلیل برود و هورمون کمتری تولید کند.
