برخی از حیوانات، مانند سگ ها و موش ها، بینی های بسیار حساسی دارند که می توانند بیماری را بو کنند.
به نقل از وب مِد، با الهام از این مطالعات، دانشمندان فرانسوی تصمیم گرفتند بررسی کنند که آیا موجودات بسیار کوچکتری که به دلیل قدرت بویایی خود مشهور هستند، مانند مورچهها، نیز میتوانند همین کار را انجام دهند.
دکتر «باپتیست پیکرت»، محقق ارشد مطالعه از دانشگاه سوربن پاریس، میگوید: «استفاده از بویایی برای تشخیص بیماریها ایده جدیدی نیست. با دانستن اینکه مورچهها چقدر خوب میتوانند یاد بگیرند و چگونه از بویایی استفاده میکنند، توانایی مورچهها را برای یادگیری و تشخیص بیماریها آزمایش کردیم.»
در حالی که این موضوع هنوز با استفاده بالینی واقعی فاصله دارد، میتواند روزی به جایگزینی ارزانتر و در دسترس برای تشخیص سرطان منجر شود.
سلولهای سرطانی، ترکیبات آلی فرّار (VOC) میسازند؛ مواد شیمیایی آلی که بو دارند و میتوانند به عنوان نشانگرهای زیستی برای تشخیص عمل کنند.
برای آموزش مورچهها برای هدف قرار دادن VOCها، محققان سلولهای سرطان سینه و سلولهای سالم را در یک ظرف قرار دادند، اما سلولهای سرطانی شامل یک داروی شیرین بود.
این تکنیکی است که دانشمندان آن را شرطی سازی کلاسیک یا پاولویی مینامند. یک محرک خنثی (بوی سرطان) با یک محرک دوم (غذا) همراه است که رفتاری را تحریک میکند. پس از چند بار انجام این کار، مورچه متوجه میشود که محرک اول محرک دوم را به همراه دارد و به امید یافتن غذا به دنبال بو میگردد.
پس از تکمیل آموزش، محققان بوی یاد گرفته شده و بوی جدیدی را به مورچه ارائه کردند، این بار بدون پاداش.
پیکرت میگوید: «اگر گرسنه باشید و بوی نان تازه را استشمام کنید، وارد نزدیکترین نانوایی خواهید شد. این همان مکانیزمی است که مورچهها از آن استفاده میکنند، یعنی بوی نان تازه برابر با غذا است.»
محققان خاطرنشان میکنند که سگها میتوانند VOCها را با استفاده از تکنیک مشابه شناسایی کنند، اما ماهها و صدها آزمایش طول میکشد. مورچههای F. fusca به سرعت یاد میگیرند و تنها به سه آزمایش آموزشی نیاز دارند.
به گفته محققان، اینکه آیا یافتههای تحقیقات جدید میتواند به ابزار واقعی برای تشخیص سرطان منجر شود یا خیر، دشوار است. این مطالعه تنها بر روی سلولهای سرطانی خالص در آزمایشگاه متمرکز شد و نه سلولهایی که در بدن انسان رشد میکنند.