ناهمگونی جنسی یا تراجنسیتی به افرادی گفته می شود که از لحاظ ذهنی تطابقی با جنسیت خود ندارد و حتی در موارد شدید به قدری از جسم خود بیزار هستند که تن به اعمال جراحی سنگین برای تغییر ظاهر جنسیتی خود میدهند.
ناهمگونی جنسی یا ملال جنسی یا دیسفوریای جنسی ( به انگلیسی : gender dysphoria ) احساس بی قراری از تطابق نداشتن هویت جنسی فرد با جنسیت انتسابی در زمان تولدش است.
این اصطلاح در سال ۲۰۱۳ جایگزین اختلال هویت جنسی ( به انگلیسی : Gender identity disorder ) یا به اختصار GID شد.
ناهمگونی جنسی
افرادی که دچار ناهمگونی جنسی می شوند به طور عام به عنوان تراجنسیتی شناخته می شوند. نداشتن انطباق جنسیتی همیشه منجر به ملال یا پریشانی جنسیتی نمی شود.
چنین افرادی ممکن است با تغییر در بیان یا رفتار ، جنسیت درونی خودشان را بروز دهند. برای کمک به این افراد و رسیدن به تغییراتی که ظاهر آن ها را با جنسیت درونشان هماهنگ کنند از هورمون درمانی ، جراحی تطبیقی و روان درمان استفاده می شد.
ناهمگونی جنسی در هر سنی می توند بروز کند مثلا پسری که هنوز به سن بلوغ نرسیده ولی رفتارهای دخترانه دارد و خودش را دختر می داند دچار ناهمگونی جنسی شده است.
انجمن جهانی حمایت از تراجنسیتی ها یا WPATH پیشنهاد می کند که تا قبل از ۱۶ سالگی نباید هیچ گونه مداخله پزشکی انجام شود. و مداخله رونشناسی برای تایید جنسیت یا تایید جراحی تغییر جنیست بعد از ۱۸ سالگی و ۲ سال بعد از زندگی در نقش جنس مخالف امکان پذیر است.
ناهمگونی جنسی چیست؟
آشفتگی جنسیتی با ناهمگونی هویت جنسی جزو اختلالات روانی ثبت شده در راهنمای تشخیص و آماری اختلال های روانی یا DSM است.
در ویرایش پنجم DSM تراجنسیتی ها را از دسته اختلالات جنسی حذف کرده و به گروهی از موارد خاص منتقل نمودند.
علایم ناهمگونی جنسی
• ترجیح اسباب بازی های جنس مخالف
• بازی یا فعالیت های جنس مخالف
• بیزار بودن از آلت تناسلی خود
• ترجیح جدی برای همبازی شدن با جنس مخالف
• تنهایی و انزوا اجتماعی نسبت به همسالان
• اضطراب و افسردگی
کودکان ترنس بیشتر در معرض آزار و خشونت در مدرسه قرار می گیرند.
ناهمگونی جنسی در افرادی که با جسم مردانه متولد شده اند ممکن است به صورت زودرس و دیررس شروع شود.
ناهمگونی جنسی زودرس درکودکی قابل مشاهده است . گاهی ناهمگونی جنسی در این گروه متوقف شده و سپس به عنوان همجنسگرا شناخته می شوند و در نهایت با اوج ناهمگونی و آشفتگی جنسی روبرو می شوند.
گروه دیگر معمولا در بزرگسالی دچار ناهمگونی جنسی دیررس می شوند و علایم خاصی در کودکی نشان نمی دهند ولی برخی از آن ها گزارش می دهند که در کودکی آرزو داشته اند جنس مخالف باشند ولی این موضوع را با کسی در میان نگذاشته اند. این مردان ممکن است برای رسیدن به هیجان جنسی درگیر مبدل پوشی شوند.
ناهمگونی جنسی با همجنسگرایی اشتباه گرفته می شود
زنانی که دچار ناهمگونی جنسی دیررس هستند معمولا به خانم های دیگر جذب می شوند و ممکن است به عنوان همجنس گرا شناخته شوند.
افراد مبتلا به ناهمگونی جنسی در خطر ابتلا به استرس ، انزوا ، اضطراب ، افسردگی ، عزت نفس پایین و خودکشی هیتند.
مطالعات نشان داده است که احتمال اقدام به خودکشی در افراد ترنس زیاد است.
در مطالعه ای که روز ۶۴۵۰ تنرس در ایالات متحده انجام شد مشخص شده که ۴۱ درصد انها اقدام به خودکشی کرده اند در صورتی که میانگین کشوری ۱.۶ درصد بوده است. البته تلاش برای خودکشی در بین افراد ترنس که بعد از تغییر جنسیت روابط خانوادگی شان حفظ شده است ، کمتر است.
احتمال بروز اختلالات خوردن یا زیاده روی در مصرف مواد مخدر در افراد ترنس بالاست.
تشخیص ناهمگونی جنسی
برای این که ناهنگونی جنسی شخص تایید شود باید دارای ناهمخوانی بسیار قابل توجه بین جنسیت درونی و جنسیت بیرونی فرد به مدت حداق ۶ ماه مشاهده شود و حداقل دو مورد از موارد زیر را داشته باشد:
– ناهمخوانی زیاد بین جنسیت تجربه شده و ویژگی های اولیه و ثانویه جنسی
– تمایل زیاد فر برای رها شدن از ویژگی های اولیه و ثانویه جنسی
– تمایل زیاد فرد برای داشتن ویژگی های اولیه و ثانویه جنس مخالف
– تمایل قابل توجه فرد برای داشتن جنسیت مخالف
– تمایل فرد برای این که مانند افراد جنس مخلف با او رفتار شود
– تمایل زیاد برای داشتن تمایلات و احساسات جنس مخالف
نکته مهم دیگری که مشاور در این زمینه اهمیت بسیار زیادی به آن میدهد این است که ناهمگونی جنسی باعث افت کارکرد غلی و اجتماعی یا سایر مسائل برای فرد شده باشد.
به گفته یکی از رون شناسان انجمن روان شناسی آمریکا ناهمگونی جنسی فقط زمانی اختلال محسوب می شود که باعث اذیت و از کارافتادگی فرد شود. بسیاری از تراجنسیتی ها از شرایط خود ناراحت نیستند و به صورت عادی به کار و فعالیت خود ادامه می دهند که نشان می دهد تراجنسیتی بودن به خودی خود یک اختلال یا عقب افتادگی نیست.
درمان ناهمگونی جنسی
درمان افراد مبتلا به ناهمگونی جنسی در مواردی که منجر به اختلال و مشکلات اجتماعی یا خانوادگی برای فرد باشد میتواند شامل روان درمانی یا حمایت از جنسیت ترجیحی فرد با کمک هورمون درمانی ، بیان جنسیت و نقش جنسیت یا جراحی تغییر جنسیت باشد.
مشاوره روان شناختی معمولا منجر به تغییر شیوه زندگی یا تغییرات جسمی با مداخلات پزشکی از جمله هورمون تراگی ، جراحی دستگاه تناسلی ، لیزر موهای زائد ، تخلیه سینه ، جراحی قفسه سینه یا سایر جراحی ها به منظور تغییر ظاهری فرد می شود.
مشاوره روان شناسی معمولا برای کاهش احساس گناه مرتبط با پوشیدن لباس جنس مخالف با اطرافیان بیمار برای درک بهتر شرایط انجام می شود.
