تا چند سال پیش فامیل دور و نزدیک و حتی همسایه‌ها برای ازدواج جوانان دم‌بخت اطرافشان آستین بالا می‌زدند و تا آنها را سر سفره عقد نمی‌نشاندند، بی‌خیال نمی‌شدند؛ اما با گذشت زمان و تغییر سبک زندگی‌ها، واسطه‌گری ازدواج کمرنگ شده و خیلی‌ها معتقدند این کار به دردسرهایش نمی‌ارزد.
حالا در غیاب فامیل و همسایه‌ها، غریبه‌ها در فضای مجازی به میدان آمده‌اند. افرادی که خود را معرف یا واسطه ازدواج می‌نامند و می‌گویند به جوانان کمک می‌کنند تا شریک زندگی‌شان را بیابند؛ البته به شرطی که دست به جیب شوند و برای پیدا شدن نیمه‌گمشده خود سر کیسه را شل کنند.
نیمه گمشده‌تان را پیدا می‌کنیم
واسطه‌های ازدواج اغلب بانوان میانسال یا جوان هستند که به گفته خودشان بانی بسیاری از آشنایی‌های منجر به ازدواج شده و این موضوع را به عنوان سابقه کار مفید مطرح می‌کنند. معدودی از آنها این کار را برای رضای خدا و ثوابش انجام می‌دهند؛ اما بیشترشان در ازای معرفی خواستگار یا مورد مناسب ازدواج، پول می‌گیرند. یکی از معرفان که خانمی میانسال است، درباره فعالیتشان می‌گوید: «پسرها و دخترهای خوب و نجیب اهل دوستی‌های قبل ازدواج نیستند و اگر فرد مناسبشان را در فامیل و اطرافشان پیدا نکنند، ازدواج نمی‌کنند. پس ما باید به آنها در پیدا کردن همسر مناسب کمک کنیم.»
یکی دیگر از واسطه‌های ازدواج جوانان که خودش یک دختر مجرد است، درباره هزینه‌ای که بابت واسطه‌گری ازدواج دریافت می‌کند می‌گوید: «افرادی که به ما مراجعه می‌کنند، بیشترشان با کمک ما نیمه گمشده خود را پیدا کرده و سروسامان می‌گیرند، حالا چه اشکالی دارد که بابت زمان، انرژی و پول تلفنی که برای راست و ریس کردن کارشان صرف کرده‌ایم، پولی بگیریم؟!»
او پاسخ این سوال را که اگر این معرفی‌ها به ازدواج ختم نشود، تکلیف چیست؟ اینطور می‌دهد: «امکان ندارد، ما مشخصات صدها داوطلب ازدواج را داریم و از بین آنها حتما چند نفر متناسب با شرایط و انتظارات خانم یا آقا پیدا می‌شود.»
دورهمی‌های مجازی داوطلبان ازدواج
معرف‌های ازدواج معمولا دفتر کار ندارند. فعالیتشان در فضای مجازی است و با راه‌اندازی گروه‌ها و کانال‌هایی واتساپی و تلگرامی با نام‌هایی مثل «همدلی»، «آشنایی و ازدواج»، «همسریابی»، «نیمه‌های گمشده» و… داوطلبان ازدواج را دورهم جمع می‌کنند. برای پی بردن به روش کارشان در چند گروه عضو شدیم. شیوه فعالیتشان در گروه‌ها تقریبا مشابه است. آنها از اعضا و تازه‌واردان می‌خواهند فرم معرفی که شامل اطلاعاتی از جمله مشخصات فردی، تحصیلات، شغل، قد، وزن، میزان دارایی، اعتقادات مذهبی، نوع پوشش، منطقه محل سکونت و … را پر کرده و برای مدیر گروه ارسال کنند. در برخی از گروه‌ها باید تصویر ۳ صفحه اول شناسنامه (برای بررسی سن و سابقه ازدواج) برای مدیر ارسال شود، اما راستی‌آزمایی شغل، دارایی، مشخصات ظاهری و… انجام نمی‌شود. مدیر، فرم‌های پر شده را کدگذاری کرده و بدون نام و شماره تلفن در گروه می‌گذارد. اگر هر یک از اعضا، مشخصات فردی که در فرم نوشته شده را بپسندد، کد آن فرم را برای مدیر ارسال می‌کند و پس از اینکه ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان به کارت مدیر واریز می‌کند، به صاحب فرم معرفی شده و در صورت توافق طرفین آشنایی اولیه صورت می‌گیرد.
حسابم را شارژ کن
برخی از واسطه‌ها فقط یک گروه دارند که همه فرم‌های داوطلبان را پس از کدگذاری به صورت درهم درآن منتشر می‌کنند. اما برخی دیگر، داوطلبان را براساس سن، تحصیلات، جنسیت و … تفکیک کرده و در گروه‌هایی با عنوان پزشکان و تحصیل‌کرده‌ها، مطلقه‌ها، مجردها، زنان و مردان بالای ۳۰ سال و … دسته‌بندی کرده‌اند. البته گاهی افراد داوطلب ازدواج به دلایلی نمی‌خواهند در هیچ گروهی عضو باشند، در این صورت از معرف‌ها می‌خواهند با بررسی فرم‌ها، مورد مناسب و دلخواه را برایشان پیدا کند. معرف‌ها هم با بررسی فرم‌ها به قول خودشان همسان‌سازی انجام داده و کدهایی که مشخصاتشان مطابق با انتظارات داوطلب است را معرفی می‌کنند. جوانی که از طریق یکی از این معرف‌ها برای پیدا کردن شریک زندگی دست به کار شده، می‌گوید: «بار اول در ازای ۲۰۰ هزار تومان ۳ فرم پشنهاد دادند که هیچ‌کدام مناسب نبودند؛ خواستم موارد بیشتری معرفی کنند، گفتند حساب را شارژ کنم. برای بار دوم ۲۰۰ هزار تومان به کارت معرف واریز کردم. آنها دوباره ۳ مورد دیگر پیشنهاد دادند که باز هم با شرایط و معیارهای من جور نبودند و اطلاعات غلط در فرم نوشته بودند. وقتی به معرف اعتراض کردم گفتند اگر موردی می‌خواهی که دقیقا مطابق انتظاراتت باشد، باید حداقل یک میلیون تومان بدهی تا فرم‌ها را همسان‌سازی و راستی‌آزمایی کنیم.»
سکه بدهید!
میزان پولی که واسطه‌ها بابت معرفی داوطلبان ازدواج درخواست می‌کنند، متفاوت و متغییر است. برخی به ازای معرفی ۳ تا ۵ مورد بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان از افراد جویای همسر دریافت می‌کنند. تعدادی هم کیسه‌های گشادی برای متقاضیان ازدواج دوخته‌اند که فقط با رقم‌های میلیونی و سکه طلا پر می‌شود.
دختر جوانی که در دام یکی از واسطه‌های پولی افتاده دراین‌باره بیشتر توضیح می‌دهد: «حدود یک سال پیش برای پیدا کردن همسر مناسب در یکی از گروه‌های معرفی ازدواج عضو شدم. ابتدا یک میلیون تومان گرفتند و گفتند به مدت یک سال تعدادی مورد مناسب معرفی می‌کنند ولی بعد از چند ماه، فقط ۳ -۴ فرم معرفی کردند که هیچ کدام مطابق معیارهای درخواستی من نبود. دوباره ۲ میلیون تومان گرفتند تا موارد بهتری معرفی کنند، اما یکی دو فرم دیگر پیشنهاد دادند که آنها را هم نپسندیدم. وقتی به مدیر گروه اعتراض کردم، گفت شما خیلی سخت‌پسند هستید. اگر خواستگار ایده‌آل و لاکچری می‌خواهید باید یک سکه طلا بدهید. من هم گفتم قبول می‌کنم به شرطی که سکه را پس از عقد بدهم، اما او نپذیرفت و گفت حق‌الزحمه را اول کار می‌گیریم.»
او ادامه می‌دهد: «البته همه معرف‌ها اینطور نیستند، برخی اصلا پول نمی‌گیرند و این کار را برای رضای خدا انجام می‌دهند، اما آنهایی که پولی هستند برای گرفتن پول بیشتر آدم را معطل می‌کنند.»
