کارهایی هست که پدر و مادرها انجام آنها را برای فرزند خود بیهوده ممنوع کرده اند؛ و ما در ادامه میخواهیم از چیزهایی بگوییم که نباید فرزندتان را از انجام آنها منع کنید.
۱- پاره و کثیف کردن لباسهای خود
برای کودک، بهترین راه برای یادگیری دربارهی دنیای بیرون، گشتن و جستجو در محیط پیرامون است. طبیعی است که در چنین موقعیتی کودک بی توجه به قیمت و مارک لباسش، آن را پاره یا کثیف کند.
اگر به خاطر هزینهی متحمل شده برای خرید لباسهایی که حالا دیگر خراب شده اند، ناراحت هستید، بهتر است یک دسته از لباسهای فرزندتان صرفاً مخصوص بازی و گردش بگذارید و بقیه را برای موقعیتهای دیگر نگه دارید.
۲- خوردن تنقلات
همهی بچهها عاشق تنقلات اند. با ممنوع کردن خوردن تنقلات برای فرزندتان، آن را تبدیل به یک تابو و فرزندتان را نسبت به این خوراکیها حریصتر میکنید. با این کار فرزندتان خوردن تنقلات را کنار نمیگذارد، بلکه از هر فرصتی برای خوردن تنقلات استفاده خواهد کرد.
کارشناسان معتقدند والدین باید گهگاه برای فرزند خود تنقلات بخرند تا با این کار به او یاد دهند که میتواند در خانه یک بسته چیپس داشته باشد بدون اینکه تمام آن را یکباره بخورد. به علاوه، فرزندتان متوجه میشود که نیازی نیست یک بسته شکلات را از پدر و مادر پنهان کند.
۳- خرج کردن پول خود برای چیزهای بیهوده
تحقیقات نشان داده کودکان امروزی پول خود را بیشتر صرف بیرون رفتن با دوستان، وسایل دیجیتال یا خریدهای اینترنتی، اسباب بازی، لباس یا کفش، غذا و خوراکی و رفت و آمد میکنند. بسیاری از والدین صرف پول برای چیزهای بیهوده را کار احمقانهای میدانند، به همین دلیل سعی میکنند با منع کردن یا نصیحت کردن، جلوی خریدهای غیر ضرور فرزندشان را بگیرند.
با این حال پدر و مادرها به ۲ دلیل باید این شیوه را کنار بگذارند: اول اینکه، وقتی پولی را به فرزندتان دادید، آن پول دیگر به فرزندتان تعلق دارد و تنها خودش میتواند دربارهی نحوهی خرج کردن آن تصمیم بگیرد. دوم اینکه، بد نیست فرزندتان پولش را صرف چیزهای بیهوده کند تا پشیمانی بعد از آن را تجربه کند. تنها با این کار است که او میتواند یاد بگیرد که چطور مخارجش را کنترل کند و میان هوسهای آنی با نیازها و خواستههای واقعاً مهم تمایز قائل شود.
۴- هیچ کاری نکردن
روانشناسان میگویند کودکان امروزی به میزان بسیار بیشتری نسبت به نسلهای قبلی، مضطرب اند، درگیری فکری دارند و افسرده هستند. یک دلیل این امر به این برمی گردد که حالا بسیاری از کودکان مجبور به شرکت در چیزی شبیه به یک مسابقه برای کسب دانش هستند. هر چه میگذرد دروس مدرسه دشوارتر و سنگینتر میشوند، ترندهای روز هم بیشتر شده اند و شبکههای اجتماعی هم کودکان را درگیر مقایسهی خود با دیگران میکنند.
به همین دلیل، کودکان امروزی نیاز شدیدی به هیچ کاری نکردن دارند. اگر وقت خالیای در برنامهی فرزندتان هست، آن را با کارهای جدید فوراً پُر نکنید. گاهی لازم است که هیچ کاری برای انجام دادن نداشته باشید و با انجام هر کاری که دوست دارید، احساس شادی و رهایی کنید.
۵- غیبت از مدرسه
گاهی شاید لازم باشد که خودمان وقت آزادی برای فرزندمان ایجاد کنیم، بخصوص اگر متوجه شده باشیم که افسرده یا عصبی هستند. داشتن عملکرد تحصیلی خوب مهمترین چیز نیست. مهم، سلامت روحی بچه مدرسهای است که زیر آوار تکالیف درسی مانده است. اگر احساس میکنید که فرزندتان به استراحت نیاز دارد، این فرصت را به او دهید و گوش شنوایش شوید؛ ببینید که چه میخواهد، دوست دارد چه کاری انجام دهد و آرزویش چیست. چون با وجود درگیریهای متعددی که هم والدین و هم فرزند به آنها گرفتارند، گاهی سخت میشود زمان و انرژی لازم برای گشتن به دنبال پاسخ چنین سؤالات سادهای را به دست آورد.
۶- بحث با بزرگترها
این نوع ممنوعیت در مورد کودکان کم سن و سال میتواند خطرناک باشد. بسیار مهم است که به فرزندتان یاد دهید که همهی بزرگ ترها افراد خوبی نیستند و نباید با همهی دستورات و خواستههای آنها فوراً موافقت کرد.
در مورد کودکانی که سن بیشتری دارند، این مسأله بیشتر جنبهی اخلاقی دارد. عقلمندی و انصاف، به سن فرد بستگی ندارد. گاهی ممکن است که یک فرد مسن مرتکب اشتباه شود یا رفتار بی ادبانهای از او سر بزند. فرزندتان باید یاد بگیرد که در چنین موقعیتهایی از عقیده و حد و مرزهای شخصی اش دفاع کند. به علاوه باید به او یاد دهید که این کار را بدون جر و بحث و توهین انجام دهد.
اگر به این دلیل فکر میکنید کنترل فرزند نوجوان تان را از دست داده اید که بیشتر اوقات باهم جر و بحث میکنید، فراموش نکنید که جر و بحث امری دو طرفه است و تنها توسط یک نفر انجام نمیشود؛ بنابراین با تلاش برای سازش و مصالحه، الگوی خوبی برای فرزندتان شوید.
۷- انتخاب لباسهای خود
خرید رفتن با فرزند برای بسیاری از پدر و مادرها کار دشواری است، نه فقط به خاطر قیمت ها، وجود انتخابهای بسیار متعدد و جر و بحثهای مداوم، بلکه هم به خاطر موافق نبودن شان با چیزهایی که فرزندشان آنها را دوست دارد. روانشناسان به والدین توصیه میکنند خونسردی خود را حفظ کنند و به خاطر داشته باشند که قرار نیست خودشان آن شلوار جین زاپ دار یا آن هودی سنگشور را بپوشند.
به ۲ دلیل بهتر است اجازه دهید فرزندتان خودش لباس هایش را انتخاب کند: اول اینکه، با این کار به فرزندتان کمک میکنید «خود» شخصی اش را بسازد. او یاد میگیرد که روی فردیتش کار کند و جایگاه خودش را در جامعه پیدا کند. دوم اینکه، با این کار فرزندتان به جای پنهان کردن لباسهای مورد علاقه اش در اعماق کمد خود میتواند آنها را به تن کند؛ و این کار را بدون جر و بحث و دلخوری هر روزه انجام خواهد داد.
۸- حرف گوشنکن بودن
بسیاری از پدر و مادرها با اصطلاح «بچهی حرف گوش نکن» آشنا هستند. در نگاه اول، به نظر میرسد در پس آن چیزی جز سردردهای بی پایان پدر و مادر نیست. اما بیاید ببینیم عکس آن چه میشود: بچهای که خودکار اطاعت میکند و هر چه از او بخواهند انجام میدهد. این بچه در آینده تبدیل به فردی فرمان پذیر خواهد شد که هیچ شانسی برای دفاع از خود و خواسته هایش نخواهد داشت؛ و به طور حتم، اطرافیانش از سوء استفاده از این ویژگی او خوشحال خواهند شد.
در دشواری تربیت یک فرزند نافرمان شکی نیست، اما چنین بچههایی معمولاً در آینده تبدیل فردی با اعتماد به نفس میشود که خود را توانمند میبینند، به جای اینکه در گوش خودشان زمزمه کنند «تو توان انجام این کار را نداری».
۹- انجام کارهای بزرگسالانه
روانشناسان معتقدند کودکان امروزی خیلی زود شروع به بالغ شدن میکنند. تعجبی هم ندارد؛ بخصوص در دنیایی که دائماً از پدر و مادر خود چنین جملاتی میشنوند: «تو که دیگر بچه نیستی! … باز هم که بچه بازی درآوری! … بالاخره کِی میخواهی بزرگ شوی؟». بچهها با یک بشکن به لحاظ ذهنی بزرگ نمیشوند؛ آنها میتوانند تظاهر به بالغ بودن کنند، اما برای دشواریهای دوران بزرگسالی آماده نیستند. اگر خیلی وقت است که فرزندتان همان علائق و سرگرمیهای دوران کودکی اش را دارد، هیچ لزومی ندارد او را از انجام شان منع کنید. اجازه دهید فرزندتان با سرعت خودش بزرگ شود.
۱۰- انجام بازیهای ویدئویی
تحقیقات نشان داده بازیهای ویدئویی برای مغز کودکان مفیدتر از تماشای تلویزیون هستند. دلیلش این است که بازیهای ویدئویی به مغز آنها یاد میدهد عکس العمل سریعی داشته باشد و اطلاعات را بخواند. این مهارت برای زمانی که فرزندتان بزرگ میشود و در محیطی پیشرفته به لحاظ فناوری زندگی میکند که به طور حتم از حالا بسیار پیشرفتهتر خواهد بود، مفید واقع خواهد شد.
به علاوه، به خاطر داشته باشید که سختگیری بیش از اندازه در خصوص بازیهای ویدئویی، فرزندتان را نسبت به آنها حریصتر میکند، اما اگر اجازهی انجام بازیهای ویدئویی را به او دهید، برخورد متعادل تری با این نوع سرگرمی خواهد داشت.