استفاده موثر از زبان بدن نقش کلیدی در برقراری ارتباط دارد و هیچ کس نمی تواند اهمیت زبان بدن را در ارتباطات و سخنرانی ها نادیده بگیرد.
زبان بدن به انواع شکلهای ارتباط غیر کلامی یا رفتاری اشاره دارد که یک فرد از طریق رفتارهای بدنی خود، بدون آنکه صحبتی بکند با دیگران بهطور مستقیم یا غیرمستقیم ارتباط برقرار میکند. این رفتارها میتواند مربوط به وضعیت و حالات اجزا بدن (محل قرار گرفتن دستها، پاها، نحوه نشستن، ایستادن، راه رفتن، خوابیدن)، ژستها (حالتها، اطوارها، اَداها)، حرکات و اشارات بدنی، جلوههای هیجانی صورت و حرکات چشمها باشد.
زبان بدن نامناسب ، حال و هوای بدی ایجاد کرده و مخاطب را دور می کند اما برعکس با زبان بدن مناسب می توان مخاطب را به خود جلب کرد. برقراری ارتباط موثر ، چیزی بیش از دانستن این است که چه چیزی باید بگوییم و چه زمانی باید صحبت کنیم. ارتباط شامل سیگنال های ظریفی است که زبان بدن برای مخاطب ارسال می کند.
بیش از نیمی از اطلاعاتی که هنگام ارتباط با دیگران ارائه می دهید از زبان بدن می آید. برخی حرکات ناشی از زبان بدن اطلاعات مثبت و برخی دیگر اطلاعات منفی ارائه می دهند. زبان بدن مثبت می گوید: «من به آنچه شما می گویید علاقه مند هستم اما زبان بدن منفی میگوید، هر چیزی را که میگویید باور نمیکنم – و علاوه بر این حوصلهام سر رفته است!»
زبان بدن اغلب ناخودآگاه است، به این معنی که شما می توانید به صورت شفاهی با چیزی موافق یا مخالف باشید، اما زبان بدن شما دقیقا عکس آن را بگوید. دانستن نحوه خواندن مخاطب خود یک مهارت بسیار مفید است. شما نمی خواهید جزو آن دسته از مجریانی باشید که فکر می کنند روی صحنه کار خوبی انجام می دهند در حالیکه در واقعیت مخاطب خود را تا حد مرگ خسته می کنند!
انواع مختلف زبان بدن
اگر میخواهید مردم به آنچه میگویید توجه کنند، لازم است از زبان بدن خود در کل صحبت خود آگاه باشید. اگر انعکاسهای اشتباهی را ارسال کنید (به لطف زبان بدن منفیتان)، اساساً وقت همه ( از جمله زمان خود) را تلف میکنید. شما به معنای واقعی کلمه به مردم می گویید که دیگر به شما گوش ندهند! بنابراین انواع مختلفی از زبان بدن وجود دارد که باید از آنها آگاه باشید:
تماس چشمی
ارتباط چمشی، راه اصلی برقراری ارتباط میان افراد مختلف است. مهم نیست که مخاطب شما چقدر کم یا زیاد باشد، باید تماس چشمی برقرار کنید. البته لازم نیست به تک تک افراد نگاه کنید، اما میتوانید مخاطب را اسکن کنید و سعی کنید با افراد در میان جمعیت تماس چشمی برقرار کنید.تماس چشمی به شما کمک می کند تا ارزیابی کنید که آن شخص چگونه پیام شما را دریافت می کند. آیا آنها به آنچه شما می گویید علاقه مند به نظر می رسند یا نه؟
ارتباط چشمی خوب همچنین کلیدی است برای اطمینان از اینکه مخاطبان شما می دانند در مورد چه چیزی صحبت می کنید. همانطور که ضرب المثل قدیمی می گوید، چشم ها پنجره ای به روح هستند. مردم می توانند تشخیص دهند که آیا شما صادق هستید یا نه. وقتی در حین صحبت به مخاطبان خود نگاه می کنید، می توانید به آنها اطمینان دهید که در مورد موضوع خود مطمئن هستید.
حالات چهره
داشتن چهره ای بسیار رسا می تواند مثبت و منفی باشد. اگر از آن برای انتقال پیام خود استفاده کنید، مثبت است. با این حال، اگر نتوانید آنچه را که صورتتان می گوید کنترل کنید، منفی است. چهره شما خیلی چیزها را در مورد شما می گوید. در واقع چهره شما به معنای واقعی کلمه گویای همه چیز است. باید بدانید که مخاطب می تواند شش احساس «اساسی» را از روی چهره شناسایی کنند. این احساسات ماهیت «جهانی» دارند – حتی افراد نابینای مادرزادی همان حالات چهره افراد بینا را نشان می دهند! این احساسات عبارتند از خشم، ترس، انزجار، شادی، غم و تعجب.
بر ترس خود غلبه کنید و در صورت لزوم از چهره «پوکر فیس» خود برای پنهان کردن آن استفاده کنید. اصطلاح «پوکر فیس» برای مواقعی به کار می رود که چهره شخص هیچ حالتی را منتقل نمی کند و طرف مقابل نمی تواند حسی از آن دریافت کند.برای مخاطب یا مخاطبان خود خوشحال به نظر برسید. کاری کنید که فکر کنند شما واقعاً هیجان زده و خوشحال هستید.
حرکات سر
حرکت سر می تواند طیف وسیعی از سیگنال ها و عبارات را نشان دهد. روشی که سر خود را در حین صحبت حرکت می دهید می تواند به روش های مختلفی تفسیر شود. به عنوان مثال، وقتی سر خود را به پهلو خم میکنید، می تواند به این معنی باشد که علاقه مند هستید یا با دقت گوش می دهید.
وقتی سر خود را پایین می آورید، می تواند به این معنی باشد که خسته شده اید یا اینکه تنها منتظر فرصت مناسب برای گفتن موضوعی هستید. اگر در حین صحبت به سقف نگاه کنید، یعنی از برقراری ارتباط چشمی با مخاطب خود اجتناب میکنید.همچنین میتوانید برای تأکید بر نکتهای که به تازگی به آن اشاره کردهاید، سری تکان دهید. این کار به مخاطبان شما اجازه میدهد تا دریابند شما چیزی را گفتهاید که شدیداً به آن اعتقاد دارید یا فکر میکنید برای شنوندگانتان مفید است.
حرکات دست
حرکات دست نقش مهمی در صحبت کردن دارند. برخی از افراد دوست دارند دست های خود را زیاد حرکت دهند، در حالی که برخی دیگر دست های خود را ثابت نگه می دارند. کدام درست است؟ گفته می شود که محبوب ترین سخنران کسی است که بیشتر از دست خود استفاده می کند. این موضوع به این دلیل است که حرکات صحیح دست اساساً پیام شفاهی را تکمیل یا تقویت می کند، بنابراین مانند این است که به جای یک توضیح، دو توضیح ارائه می دهید. به عبارت دیگر، حرکات دست شما باعث می شود تا افراد به راحتی نکته شما را به خاطر بسپارند.
وضعیت بدن
ممکن است به چهره پوکر فیس خود تسلط داشته باشید و حالات چهره شما چیزی در مورد احساسات واقعی شما نشان ندهد. اما اگر به وضعیت بدن خود توجه نکنید، باز هم می توانید حالات منفی را به مخاطبان خود ارسال کنید. اگر شانههایتان خمیده یا کمرتان کاملاً سفت و منقبض باشد در این صورت وضعیت بدن شما برای مخاطب یا مخاطبان اطمینان بخش نیست. این وضعیت به خوبی ترس شما را از سخنرانی نشان می دهد و یا حتی ناامنی های شما صحبت می کند. اگر فکر می کنید به اندازه کافی خوب نیستید، در این صورت وضعیت بدن شما این داستان را بیان می کند. هنگامی که مخاطبان شما متوجه این موضوع می شوند، شما به خوبی اعتبار خود را از دست می دهید.