دو فوق ستاره فوتبال جهان در مصاحبه‌هایی جدید گفتند که هیچ‌کدام از فرزندان‌شان تلفن‌همراه ندارند؛ آیا این تصمیم منطقی است؟
یکی از دم دست‌ترین وسایل برای بسیاری از کودکان امروزی، گوشی است. آن‌ها یا با تلفن‌همراه هوشمند والدین یا گوشی که اختصاصی خودشان است، ساعت‌های زیادی از روز را سرگرم می‌شوند. البته این اتفاق، مخالفان زیادی دارد. شاید تصورش سخت باشد که «لیونل» مسی در این‌باره به فرزندانش سخت بگیرد اما ستاره آرژانتینی در صحبت‌های اخیرش اظهار کرده که برای هیچ‌یک از فرزندانش تلفن‌همراه نخریده است. «مسی» گفته: «زیاد از تلفن استفاده نمی‌کنم و کلا آدمی نیستم که مثلا در واتس‌اپ از شکلک استفاده کنم و هیچ‌یک از فرزندانم هنوز تلفن‌همراه ندارند». این دیدگاه را «کریستیانو رونالدو»، رقیب دیرینه مسی هم دارد. «رونالدو» گفته: «بزرگ‌ترین فرزندم هر بار از من می‌پرسد بابا! آیا می‌توانم تلفن داشته باشم؟ پاسخ من به او نه است. من می‌دانم که این نسل جوان یک قدم جلوتر از سن خود هستند ولی درباره فناوری باید مراقب بود. فکر می‌کنم نکته اصلی این‌جاست که باید بدانیم چطور از آن‌ها مراقبت کنیم»(منبع خبر: ایسنا). اما آیا این تصمیم منطقی است؟
هم‌راستا بودن نظر کارشناسان با تصمیم این ۲ فوق‌ستاره
بزرگ‌ترین فرزند مسی سال ۲۰۱۲ به دنیا آمده و ۱۱ ساله است. بزرگ‌ترین فرزند رونالدو هم سال ۲۰۱۰ به دنیا آمده و ۱۳ ساله است. قریب به اتفاق روان‌شناسان معتقدند که تهیه گوشی اختصاصی، حداقل باید تا ابتدای نوجوانی یعنی ۱۲، ۱۳ سالگی به تعویق بیفتد. حتی برخی توصیه می‌کنند اگر ضرورتی وجود ندارد، والدین تا ۱۶ سالگی فرزندشان برای تهیه گوشی اختصاصی صبر کنند. بنابراین این تصمیم فوق‌ستاره‌های فوتبال جهان، هم‌راستا با نظر کارشناسان حوزه تربیت‌فرزند در جهان است. البته باید پذیرفت که در دنیای امروز، تلفن‌همراه به یک وسیله جدانشدنی از دانشآموزان تبدیل شده است؛ آن‌ها تقریباً در همه جا از این وسیله استفاده می‌کنند، بازی می‌کنند، جست‌وجو می‌کنند و گاهی هم اطلاعات مفید کسب می‌کنند اما واقعیت این است که دانشآموزان اگر از این وسیله به درستی استفاده نکنند، بیش از هر قشر دیگری آسیب خواهند دید.
پاسخ منفی «رونالدو» به درخواست پسرش اشتباه نیست؟
«رونالدو» به‌تازگی گفته: «بزرگ‌ترین فرزندم و هر بار از من می‌پرسد بابا! آیا می‌توانم تلفن داشته باشم؟پاسخ من به او نه است». بعضی والدین می‌گویند که چون فرزندمان دایم از ما طلب گوشی می‌کند، تهیه یک گوشی اختصاصی، تنش را کم می‌کند و نمی گذارد که او در کودکی احساس کمبود کند. در این بین باید توجه کرد که اگر فرزندتان دایم در پی گرفتن گوشی از شماست، یعنی همین الان و پیش از تهیه گوشی اختصاصی برای او، مشکلی وجود دارد که باید به آن رسیدگی شود. طبق نظر همه متخصصان، کودکان باید به شکلی محدود پای صفحات نمایشی بنشینند و از آن ها استفاده کنند. اگر فرزند شما دایم بهانه‌گیری می‌کند یا به وقت نه شنیدن از شما، بدرفتاری می‌کند، یعنی هنوز فرزندتان با محدودیت‌هایی که به نفع خودش است، کنار نیامده است. در این شرایط بدترین انتخاب، خرید گوشی اختصاصی است چراکه در این صورت دامنه اختیارات شما در محدودسازی زمان استفاده او از گوشی، کمتر خواهد شد و این به معنای استفاده بیشتر فرزندتان و آسیب دیدن بیشتر اوست. پس برای جلوگیری از بروز مخاطرات بیشتر، تهیه گوشی اختصاصی را برای او به تعویق بیندازید و در این فاصله حتما به فکر به اجرا گذاشتن برنامه مشخص و شفافی در استفاده از گوشی برای فرزندتان باشید.
محرومیت ۱۰۰درصدی از گوشی ممنوع
نکته‌ای که نباید از آن غافل شد و احتمالا «مسی» و «رونالدو» هم موافق آن نیستند، ممنوعیت ۱۰۰ درصدی برای استفاده گوشی توسط کودکان است. این‌که شما برای فرزندتان گوشی اختصاصی تهیه نکنید به معنای آن نیست که فرزندتان به هیچ عنوان از فناوری استفاده نکند. پس این تصور که اگر فرزندم گوشی اختصاصی نداشته باشد، از بقیه عقب مانده و برایش مشکل ایجاد می‌شود، تصور نادرستی است. شما می‌توانید از دو سالگی زمان بسیار محدودی در روز، به فرزندتان اجازه دهید تا از گوشی شما یا تبلت یا دیگر صفحات نمایشی استفاده کند. نکته مهم این است که وقتی فرزند شما از وسیله‌ای مشترک با بقیه، استفاده می‌کند، مدیریت زمان و نحوه استفاده از آن بسیار راحت‌تر است و این مزیت بسیار مهمی در سنین پیش از دبستان و دبستان است.
۶ آسیب غیرقابل‌جبران استفاده زیاد کودکان از گوشی
اما برخی آسیب‌های غیرقابل جبران به خاطر استفاده زیاد از گوشی، وجود دارد که می‌توان از آن‌ها به‌عنوان پشتوانه‌های منطقی برای مخالفت «مسی»و«رونالدو» با گوشی‌دار شدن فرزندان‌شان یاد کرد:
۱ بروز مشکلات عصبی در کودکان| کار زیاد با رایانه، تبلت، گوشی و حتی تماشای زیاد تلویزیون و مواجهه بیش از حد با منابع نوری باعث بروز این مشکل می‌شود.
۲ پایین آمدن کیفیت خواب| زمانی که کودکان به گوشی‌های هوشمند و تبلت‌های خود در تاریکی نگاه می‌کنند، طول موج کوتاه نور آبی منجر به تأخیر در ترشح ملاتونین می‌شود و پیرو آن، فرایند خواب را سخت‌تر می‌کند.
۳ به وجود آوردن اختلالات ذهنی| استفاده زیاد از تلفن‌همراه نوعی وسواس و اختلال‌ذهنی به دنبال دارد که متاسفانه نزد کاربران نوجوان بسیار رایج است و سپس برای آن‌ها، استرس و پریشانی ذهنی پدید می‌آورد.
۴ منزوی شدن کودکان| بازی با تبلت و گوشی همراه فرصت آموزش، خواندن، نوشتن و حتی اجتماعی شدن و برقراری ارتباط با دیگران را از کودکان سلب می‌کند.
۵ کاهش مهارت‌های ارتباطی| جایگزین شدن فناوری به جای ارتباطات حضوری تا حدود زیادی ارتباطات انسان‌ها را به حداقل رسانیده است و باعث کاهش مهارت‌های ارتباطی در کودکان می‌شود.
۶ مواجهه با اطلاعات نامتناسب| در بسیاری از مواقع محتویات شبکه‌های اجتماعی، مسائل و اطلاعات نامناسبی دارد که ذهن کودک و نوجوان را درگیر می‌کند و مشغله فکری برای او ایجاد می‌شود.
نویسنده : منیره کشف‌رودی| کارشناس‌ارشد روان‌شناسی‌بالینی
