برخی از نمایش‌های عروسکی تولیدشده فارسی‌زبان، این روزها به لحاظ اخلاقی و انسانی برای کودک و نوجوان مناسب نیستند و هر چند که سازندگان آنها تأکید کنند برای کودکان نساخته‌اند اما به خاطر وجود شخصیت‌های کارتونی و عروسکی ناخواسته بچه‌ها جذب آنها می‌شوند، اینجاست که باید والدین ورود کرده و مراقب بچه‌هایشان باشند و از سوی دیگر نیز مسئولان فرهنگی وارد عمل شوند.
گروه زندگی: این روزها خیلی از آثار نمایشی شبکه نمایش خانگی از جمله فیلم ها، سریال و انیمیشن ها، از سوی مخاطبان عمومی مورد نقد و اعتراض قرار گرفته اند. خیلی از این آثار مروج خشونت، روابط نادرست با ادبیات سخیف، موسیقی های مستهجن و مسائلی هستند که به جای اینکه بتوانند فرهنگ ساز باشند، ترویج دهنده آسیب‌های اجتماعی در جامعه می‌شوند.
از جمله این آثار نیز در هفته گذشته محتوای یک انیمیشن عروسکی به کارگردانی مرضیه برومند به نام «شهرک کلیله و دمنه» بود که اعتراضاتی زیادی را از سوی خانواده ها در زمینه ترویج روابط نادرست براساس سبک زندگی غربی با ادبیات زشت و استفاده از موسیقی مستهجن در فضای رسانه ای ایجاد کرد به طوریکه مخاطبان با عنوان «مجموعه نمایشی شهرک کلیله و دمنه بازبینی شود» خواستار بررسی این اثر نمایشی شدند که به امضای زیادی هم رسید.
حال بگذریم از اینکه خود مرضیه برومند کارگردان سازنده این انیمیشن معتقد است که این کار را برای بزرگسالان تولید کرده اما مگر می شود جلوی بچه‌هایی را که می‌خواهند نمایش عروسکی ببینند، گرفت و پس از آن هم ساترا مطرح کرده که اصلا این کار مجوز نمایش دریافت نکرده است، اما آیا واقعا این آثار اثرات منفی بر مخاطبان به ویژه کودک و نوجوان نخواهد داشت؟
یک عده هم ممکن است الان بگویند که سر تا پای رسانه ها و شبکه های خارجی الان محتواهای مختلف پخش می‌کند که خانواده‌ها می وانند آنها را مدیریت کنند، اما این توجیه خوبی برای تولید یک اثر فارسی زبان که مغایر با سبک زندگی اسلامی ایرانی است، نخواهد بود.
«سیده زهرا موسوی، کارشناس و مشاور مذهبی خانواده» درباره نحوه مدیریت خانواده ها در مقابل اثرات منفی تولیدات عروسکی فارسی زبان مباحثی را مطرح می کند.
*تبعات منفی تولیدات عروسکی فارسی زبان برای بچه ها
این دست آثار این روزها معضل بزرگی برای خانواده ها ایجاد کرده و تبعات آن نیز به صورت یک بحران گریبان مردم را می گیرد. سیده زهرا موسوی دراین باره می‌گوید: «بلوغ های جنسی زودرس، مشکلات فراوان اخلاقی، رفتاری، عادی شدن مسائل غیر فطری انسان که برخلاف فطرت سازگار انسانی است ـ از نوع پوشش تا رفتارهای اجتماعی ـ از مهمترین تبعات آثار فارسی زبان منفی برای بچه ها است.»
خیلی از این نوع آثار عروسکی چون سریال های «مهمونی» و «کلیله و دمنه» آثار مخربی برای سه نسل اخیر می توانند داشته باشند که تحت تأثیرشان قرار دارند. وقتی رسانه رسالت واقعی خود را به انجام نرساند، اثرات مخرب این آثار بر خانواده ها و نسل های در حال رشد و آتی مشخص خواهد شد.
*نحوه مدیریت این دست تولیدات از سوی خانواده ها
نخستین نکته این است که برای مدیریت چنین بحران های رسانه ای می بایست ابتدا شناخت و بصیرت خانواده ها را نسبت به این تولیدات بالا ببریم. خود خانواده می بایست نسبت به این تولیدات شناخت درست پیدا کند. اما حال سوال این است که چند نوع از این محتواها را برای بچه ها محدود کنیم، در برابر تولیدات کشورهای خارجی و سریال های متفاوت دیگر چه کنیم.
سیده زهرا موسوی دراین باره می‌گوید: «ما نمی‌توانیم بگوییم چون شنا خطرناک است، پس شنا نکنید یا رانندگی احتمال تصادف دارد، پس رانندگی نکنید. ما باید به نسل جوان و فرزندان در حال رشدمان شنا کردن و درست رانندگی کردن را یاد بدهیم . گام نخست هم این است که خودمان مسیر درست را بلد باشیم تا بتوانیم درست آنها را راهنمایی کنیم. در این صورت هم شنا کردن و هم رانندگی برای آنها با رعایت نکات ایمنی و درست لذت بخش خواهد بود.
خانواده ها در گام اول آموزش های صحیح را برای انتخاب صحیح رسانه و دیدن فیلم و سریال‌های درست به بچه‌ها باید بدهند تا از تنش ها ، چالش ها و مشکلات احتمالی ناشی از اثرات منفی برخی از این دست آثار که بر جسم و روح و روان بچه ها می‌گذارد، مصون شویم. قبل از هر چیز هم پیشگیری با آموزش صحیح می بایست صورت بگیرد.»
ابتدا باید پدر و مادر این آموزش‌ها را کسب کنند . والدین و متصدیان امور فرهنگی در مدارس خط مقدم آموزش هستند. هنوز خیلی از والدین تصور می‌کنند اگر بچه‌هایشان این دست آثار و فیلم و سریال ها را نبینند، به روز یا به قولی آپدیت نیستند یا دیدن این آثار لاکچری بازی و شیک بودن است و اگر بچه ها آنها را نبینند، از جامعه عقب افتاده اند! پس این تفکر باید اصلاح شود.
*محتواهایی برای مقاصد مالی بدون توجه به اثرات مخرب آن در خانواده
سیده زهرا موسوی معتقد است که اغلب این فیلم و سریال هایی که حتی عروسکی هم محسوب می‌شوند، اثرات مخرب خود را بر جای می‌گذارند مثلا اینکه برخی هیجانات را افزایش می‌دهند یا بر جسم بچه ها اثر می‌گذارند. نمونه اش تهاجمات و خشونت‌هایی که بچه های آمریکایی در خانه و مدرسه از خود نشان می‌دهند، بچه‌هایی که تیراندازی می کنند و به شدت رفتارهای خشن و پرخطر دارند.
برخی از این دست فیلم ها دارای کلمات زشت و نامناسب است که شأن و شخصیت انسانی را تخریب می‌کند. کارگردانان، نویسنده ها و کسانی که سناریوی این فیلم ها را می‌نویسند، قطعا اهدافی پشت پرده دارند که ممکن است هدف مادی و مالی باشد و دیگر عوارضی که ممکن است برای خانواده داشته باشد را مدنظر قرار ندهند یا برایشان عادی باشد و خیلی راحت بگویند که این دست کارها را برای قشر بزرگسال ساخته اند، اما آیا می توان جلوی چشم و گوش بچه ها را گرفت؟!
موسوی دراین باره می‌گوید: «قطعا دو شاخصه باعث می‌شود که کودک و نوجوان جذب این کارها شوند، نخست عروسکی بودنشان که مخاطب کم سن را هم درگیر می‌کند و دوم خیلی از بچه‌ها کنار والدینشان این دست کارها را می‌بینند که حتی باعث عادی شدن عبارات و کلمات زشت و رکیک برای آنها می‌شود. خیلی از روابط در ذهن بچه ها با دیدن این کارها عادی سازی می شود و بر آینده و تصمیماتی که می‌خواهند بگیرند، اثرگذار خواهد بود.»
بی تفاوتی والدین و سهل انگاری یا حتی تفکر به روز بودن به خاطر جریان پرسرعت تکنولوژی و پیشرفت در جامعه جهانی باعث انواع آسیب ها به روان و جسم بچه ها می‌شود. حتی مرگ اعتقادات، اخلاقیات، انسانیت و روابط صحیح و زندگی سالم را برخی از این تولیدات در پی خواهد داشت که خیلی والدین باید برای در اختیار قرار دادن این محتواها برای بچه هایشان دقت کنند چرا که باعث سقوط و نزول یک فرزند سالم در آینده خواهد شد و بچه ای که می‌تواند باعث افتخار خانواده در آینده اش شود به انواع پوچ گرایی ها، مشکلات اخلاقی یا بیماری های جسمی و روانی مبتلا شود.
موسوی برای مدیریت و جلوگیری از این فجایع پیشنهاد می‌کند: «صاحبان محتواها و رسانه ها، مسئولین امور فرهنگی کشور می بایست براساس مطالبات صحیح مردم و درخواست های آنها اثر تولید کنند و یا نظارت درست بر روی آثار پخش شده داشته باشند و آثاری را تأیید کنند که در خور مردم باشد. دوم هم اینکه خود خانواده ها و اولیای مدرسه بر تربیت بچه ها اثرگذار هستند. باید کودک و نوجوان را طوری تربیت کنند که خودش به درک درستی از نوع فیلم و سریال مناسبش برسد و کارهایی را ببینند که با تشخیص خانواده باشد. البته این تشخیص و درک نیز بنا به سن بچه اتفاق می‌افتد برخی بچه‌ها در سنین خاصی قدرت تشخیص مناسب ندارند و والدین باید آنها را مدیریت کنند.
در نهایت برای اینکه به مدیریت بهینه و مناسب در راستای تماشای محتواهای مختلف برای بچه ها دست یابیم، ابتدا والدین و سپس اولیا مدارس و مسئولان فرهنگی بایدمدیریت صحیح داشته باشند و بچه ها را آموزش دهند ، اثرات منفی و مخرب این آثار را مشخص کنند . خیلی از این دست سریال ها هدفشان عادی سازی روابط و سوق دادن مردم به سمت روابط غیرمعقول و ناسالم است. برخی مسئولین ما حتی بعد از سال ها کار فرهنگی هم متوجه این مسائل این روزها نشده اند و باید در جریان قرار بگیرند.
شما به عنوان والدین یک یا چند فرزند کودک و نوجوان چقدر مراقب فرزندانتان در زمینه دیدن فیلم و سریال ها و انیمیشن های ایرانی و خارجی مناسب هستید؟ با ما درمیان بگذارید.
