بحث کودکان کار اینستاگرامی و آسیب های زیاد این ماجرا با پربازدید شدن ویدئوهای هنجارشکنانه پسربچه اینستاگرامی و ۲ دختر دوباره داغ شده است
ویدئوهایی از یک پسر نوجوان و دو دختر کم‌سن‌وسال که به‌عنوان «ملکه‌های زیبای او» در کنارش با پوششی نامناسب حضور دارند و دیالوگ‌هایی که میان آن‌ها رد و بدل می‌شود، بازتاب زیادی در شبکه‌های اجتماعی دارد. این اتفاق حتی واکنش منفی کاربران به‌خاطر تولید چنین محتواهای سخیفی را در پی داشت هرچند به نظر می‌رسید این بچه‌ها؛ صرفاً مجریان سناریوهای از پیش تعیین شده‌ای هستند که تیمی بزرگ سال برای آن‌ها نوشته است تا مخاطب و در نتیجه درآمد تبلیغاتی جذب شود . تا همین چند وقت پیش، بحث کودکان کار اینستاگرامی به مدل بودن، تستر غذا و … محدود می شد اما حالا، با این کلیپ ها وارد فاز تلخ تری هم شده . روز گذشته، سرهنگ «رامین پاشایی» معاون فرهنگی‌اجتماعی پلیس فتای انتظامی کشور با تأکید بر این که در بسیاری از این صفحات، کودکان تنها بازیگر هستند و نقش‌گردان اصلی و بازی گردان پشت صحنه، افراد دیگر یا خانواده این کودکان اند، گفت: «برای افراد دخیل در این موضوع، پرونده قضایی تشکیل شد اما چون در حوزه کودک و نوجوان برخورد می‌کنیم، نوع برخورد ما متفاوت است. اقدام قضایی پلیس فتا علیه فردی که صفحه اصلی اینستاگرامی در این پرونده در اختیار وی قرار داشت، در حال انجام است و ان‌شاءا… به‌زودی نتیجه آن اعلام می‌شود»(منبع خبر: تسنیم). انتشار تصاویری از پشت صحنه ضبط و تولید محتوای خاص این صفحه، نشان می‌داد که یک تیم حرفه‌ای با برنامه‌ریزی قبلی برای تولید این پست‌های خاص با هزینه‌کردهای سنگین مالی در عقبه این صفحه حضور دارد و این کودکان تنها مجریان دیدگاه‌های آن‌ها هستند. به همین بهانه و در پرونده امروز زندگی‌سلام از میزان درآمد صاحبان این پیج، آسیب‌های فعالیت کودکان و نوجوانان روی روان و آینده‌شان و واکنش کاربران فضای مجازی به پربازدید شدن چنین محتواهایی گفتیم.
سوءاستفاده‌های اینستاگرامی نابخشودنی والدین
پربازدید شدن ویدئوهایی از رفتارهای هنجارشکنانه کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، آسیب‌های روانی متعددی برای خود و دیگر همسالان‌شان خواهد داشت
ویدئوهای اینستاگرامی یک پسر نوجوان که در کنار دو دختر دوقلو با پوشش نامناسب و رفتارهایی که با فرهنگ ما هیچ سنخیتی ندارد، در شبکه‌های اجتماعی با واکنش‌های منفی کاربران مواجه شده است. صفحه اینستاگرامی این پسر نوجوان و صفحه دخترهای دوقلو، این روزها به سرعت در حال پربازدید شدن و افزایش فالوئر است. چند وقتی است کاربران، ویدئوهایش را با هم رد و بدل می‌کنند، تا بقیه هم شاهد رفتارها و اداهای بزرگ‌تر از سن او باشند. این توجهات اغلب در قالب کامنت‌های تاسف و ناراحتی بابت این حجم از محتوای نامناسب برای این سه نوجوان خودش را نشان می‌دهد. تصاویری که از پشت صحنه تولید این محتواها منتشر شده، نشان می‌دهد که والدین آن‌ها نه تنها در جریان این ماجرا هستند بلکه به آن‌ها کمک هم می‌کنند. حالا سوال این است که چرا چنین کارهایی که تا حدودی رایج هم شده، نباید توسط والدین انجام شود؟ چه آسیب‌های روانی برای نوجوان و کودک خواهد داشت؟ و … .
لایک گرفتن با سوء استفاده از کودکان
اینستاگرام بستری شده که بعضی والدین در آن با بیان و به نمایش گذاشتن جنبه‌های مختلف زندگی بیولوژیکی فرزندشان کسب درآمد می‌کنند و امروزه متاسفانه بلاگرهای کودک رو به افزایش است. ماجرای کودکان اینستاگرامی دیگر ماجرای تازه‌ای نیست. کودکانی که با حضور در ویدئوهای رنگارنگ پدر و مادرهایشان نقش کارگری را ایفا می‌کنند که قرار است با پوشیدن لباس‌های مختلف و قرار گرفتن در موقعیت‌های متفاوت پول در بیاورند و در جیب خانواده بریزند.
انحراف‌های جنسی در کمین چنین نوجوانانی
کودکان و نوجوانانی که به واسطه نظارت یا حتی ناآگاهی والدین‌شان از مزایایی مانند شهرت و درآمدزایی در شبکه‌های اجتماعی بهره‌مند می‌شوند، با حضور زود هنگام و اجباری و انجام یک سری فعالیت در فضایی که همه امور در آن برای سال‌ها ثبت خواهد شد و باقی خواهد ماند، آسیب‌های زیادی را متحمل خواهند شد. مثلا در همین مورد اخیر، روابط دختر و پسر بدون هیچ ضابطه‌ای باعث انحراف‌های جنسی و اخلاقی این سه نوجوان خواهد شد. آن‌ها در این دوره از زندگی‌شان با مسائل و موضوعاتی آشنا می‌شوند که اصلا مناسب سن‌شان نیست و این قطعا آسیب زا خواهد شد.
خیانت به سلامت روان خود و همسالان
ظاهر جذاب این تصاویر و ویدئوهای ایده‌آل از روابط دختر و پسر، نه تنها سلامت روان این نوجوانان را در حساس‌ترین سال‌های زندگی نشانه خواهد گرفت، بلکه باورها و تصورهای اشتباهی را در ذهن همسالان‌شان هم به وجود خواهد آورد. کودکی و نوجوانی، سال‌هایی است که شکل‌گیری زیربنای شخصیت و سلامت فرد در حال ایجاد است. آسیب‌هایی که سنگ بنای آن در جایی گذاشته شده که خود کودک کمترین نقش را در آن داشته و دلیل این انتشار هرچه باشد، ورای خواست و انتظار اوست.
مسابقه پرآسیب اینستاگرامی بین والدین
امروزه متاسفانه بعضی والدین به دلیل سرخوردگی‌ها، ترس ها و شکست هایی که در زندگی فردی و اجتماعی تجربه کرده‌اند، به نوعی به دنبال رشد و شکوفایی و موفقیت فرزندان خود به هر شیوه و قیمتی هستند. مسئله تا جایی دامنه‌دار و تلخ‌تر شده که در بدعتی ناپسند بسیار دیده می‌شود که چهره کودکانه فرزند خود را به مسابقه می‌گذارند و برخی از والدین با ارسال پیام‌هایی به اطرافیان و آشنایان از آن‌ها می‌خواهند تا به سایت یا صفحه ای بروند و به عکس فرزندشان رای بدهند و بدتر آن که بچه را در جریان مسابقه می‌گذارند و دنیای او را به این استرس می‌کشانند! کودکی که دست کم هنوز برای لذت بردن از زندگی هیچ نیازی به لایک و کامنت ندارد.
چرا والدین نباید در دام تولید چنین محتواهایی بیفتند؟
چرا نباید در دام تولید چنین محتواهایی در اینستاگرام بیفتیم و به خاطر دیده شدن یا کسب درآمد، ویدئو و عکس‌های کودک و نوجوان‌مان را با پوشش‌های مختلف، در موقعیت‌های گوناگون یا حتی به نوعی با بازیگری و گفتن یک سری جملات و رفتارها، در فضای مجازی منتشر کنیم؟
نابود کردن حریم خصوصی کودک| لحظات کودک شما بسیار خصوصی است. مثلا حضور نوزاد شما در حمام برای شما دیدنی است اما به احتمال زیاد فرزند شما از دیدن تصویر برهنه خود توسط دیگران لذت نخواهد برد. بیشتر انسان‌ها در انتشار لحظات خصوصی خود حساس هستند، آیا برای فرزند شما این گونه نخواهد بود؟
مایه خجالت و سرخوردگی| ما اگر از زندگی خودمان هم عکس بگیریم شاید لحظات و شرایطی وجود داشته باشد که عکس‌مان را دوست نداشته باشیم مثلا زمانی که خمیازه می‌کشیم یا عطسه می‌کنیم. کودکان چندان اهل ژست گرفتن جلوی دوربین نیستند، همین باعث می‌شود بدون در نظر گرفتن عکس به رفتار خود ادامه دهند. آیا عکس فرزند شما که ۱۰ سال دیگر می‌خواهد ببیند، باعث سرخوردگی‌اش نخواهد شد؟ یا از این که شما آن را پست کرده‌اید، عصبانی می‌شود و خجالت می‌کشد؟
وسواسی‌شدن روی ظاهر| بسیاری از افراد برای قرار دادن عکس‌های خودشان در شبکه‌های اجتماعی سخت‌گیر هستند. آن‌ها می‌خواهند عکسی که منتشر می‌کنند با نورپردازی صحیح و لباس فاخر باشد. حتی افراد به روتوش تصاویر خود در برنامه‌های ویرایش عکس مانند فتوشاپ روی می‌آورند. برای فرزندشان هم همین‌طور است. شما با این کار به فرزند خود یاد می‌دهید که هرچه لایک بیشتری بگیرد، روی ظاهرش وسواس بیشتری داشته باشد، دوست‌داشتنی‌تر و موفق‌تر خواهد بود. این نوع از پرورش که کودک با آن رشد می‌کند، در بزرگ سالی و حتی ازدواج او تاثیر می‌گذارد.
اختلال‌های شخصیتی| فرزند شما با فعالیت در اینستاگرام و تولید محتوا مانند همین مورد اخیر، دیگر در لحظه زندگی نمی‌کند و فرایند تکاملی خود را طی نمی‌کند. طی نشدن این مراحل تکاملی باعث مغفول ماندن برخی نیازهای کودک یا سرکوب آن‌ها می‌شود. به اصطلاح فرد از دوره کودکی یا نوجوانی به بزرگ سالی جهش می‌کند. یعنی در مرحله کودکی به جای رفتار شبیه همسالان خود رفتارهای بزرگ سالی دارد و درواقع نه کودکی را تجربه می‌کند و نه نوجوانی را و مستقیما وارد دوره بزرگ سالی می‌شود! برطرف نشدن این نیازها، عامل ابتلا به بسیاری از اختلال‌های شخصیتی و روانی است.
نکته پایانی
بسیاری از والدین به دلیل نداشتن سواد رسانه‌ای لازم، ناخواسته کودکان خود را به این گونه فعالیت‌ها سوق می‌دهند. این کار هرچند با شوق و اشتیاق کودک همراه است ولی به دلیل این که کودک هیجانات منفی بیش از حد تصوری را تجربه می‌کند به نوعی بیشتر از کودک کار در فضای حقیقی دچار آسیب می‌شود. چه به عنوان مدل باشد، تستر و حتی سرگرمی و تفریح، باز هم مصداق کودک کار اینستاگرامی است.
هر استوری، ۲.۵ میلیون تومان!
در قالب یک پیج کاری به ادمین این صفحه برای تعرفه استوری و پست دایرکت زدیم تا از درآمدشان سردربیاوریم
برای هماهنگی تبلیغات و اطلاع از تعرفه‌های پیج اصلی این پسر نوجوان که فقط یک پیجش حدود ۴۶۳ هزار فالوئر دارد، باید به پیج دیگری مراجعه کنید. آن صفحه با شش هزار فالوئر فقط یک پست دارد که در آن، قوانین تبلیغات را نوشته است. در آن‌جا اشاره شده که «لطفا با پیج کاری فقط دایرکت بدین و کلمه تبلیغات رو بفرستید» و از مبلغ و تعرفه، چیزی ذکر نشده است . جالب است بدانید این پسر نوجوان با اضافه کردن عددهای یک و ۳ به انتهای نشانی پیج اصلی برای دو پیج دیگرش هم در کنار این صفحه، فالوئر جذب کرده است. یکی از آن‌ها ۹۲ هزار و دیگری ۵۳ هزار فالوئر دارد. پیج دخترهای دوقلوهم که هم اکنون اصلا تبلیغات نمی‌گیرد، ۱۵۷ هزار فالوئر دارد. با این مقدمه، با یک پیج کاری به آن‌ها برای تعرفه تبلیغات دایرکت زدیم که بعد از ۲۴ ساعت پاسخ دادند. طبق چیزی که در بنر ارسالی نوشته‌اند، تعرفه تبلیغ در پیج اول برای تک استوری بین ۷۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان، دو استوری سریالی یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و پرسش و پاسخ با ۲ تگ و با صدای همین پسر نوجوان، یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان است. تعرفه‌های پیج دوم که تقریبا ۹۰ هزار فالوئر دارد، تقریبا نصف این‌هاست. به عبارت دیگر با یک استوری بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان، دو استوری سریالی ۹۰۰ هزار تومان و پرسش و پاسخ یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است. نکته دیگر هم این‌که تعرفه تبلیغ در هر دو پیج به صورت همزمان با هزینه کمتر انجام می‌شود. مثلا برای استوری پرسش و پاسخ با صدای این نوجوان به جای مجموع سه میلیون و ۱۰۰ هزار تومان، ۲.۵ میلیون تومان می‌شود. همچنین در این پیج‌ها، تبلیغ به صورت پست به طور کلی انجام نمی‌شود.
یکی بگه اینا واقعی نیستن!
مروری بر واکنش کاربران شبکه‌های اجتماعی و کامنت‌های‌شان درباره ویدئوهایی که این ۳ نوجوان منتشر می‌کردند
بعد از مورد توجه قرار گرفتن ویدئوهای پسری که ادای مردان طرفدار چندهمسری را درمی‌آورد، کاربران شبکه‌های اجتماعی به انتقاد از آن‌ها حتی در زیر کامنت‌های پیج خودشان پرداختند. بعضی‌ها هم از ساخته شدن چنین محتواهایی توسط این سه نوجوان، متعجب شده بودند و باورشان نمی شد که پدر و مادرهایی هستند که راضی شوند به خاطر پول درآوردن بیشتر، این چنین با آینده فرزندان‌شان بازی کنند. در ادامه، مروری خواهیم داشت بر کامنت‌هایی که کاربران شبکه‌های‌اجتماعی درباره این سه نوجوان و رفتارهای مبتذل و هنجارشکنانه‌شان در ویدئوهای منتشر شده، گذاشته‌اند.
* یکی بگه اینا واقعی نیستن! چی میگن اینا! مگه نباید اینا الان سر درس و مشقشون باشن!
* بچه‌ها، شماهایی که لایک می‌کنید، اصلا کامنت نذارید، اصلا لایک نکنید و فالو، چون اینا دنبال جلب توجه شما هستن و شما هرچی کامنت، لایک، فالو کنید اینا هی براشون بهتر میشه. ازتون خواهش می‌کنم.
* خدایا منو بکوب به دیوار. دیگه تحمل دیدن چنین چیزهایی رو ندارم.
* چقدر اینا سمن دیگه. برای جذب فالوئر! خجالت هم خوب چیزیه.
* اینا هر چی درمیارن که باید هزینه آرایش سنگین و عکاس‌های آتلیه‌ای شون بدن!
* یعنی یک نفر از خانواده و آشنایان این سه تا بچه، کامنت‌های این پیج رو نمی‌بینن؟ یک بزرگتری، کسی نیست بره به اینا تذکر بده و بگه این راه پول درآوردن نیست.
* حیف شما نیست بازیچه دست خانواده‌هاتون هستید واسه درآمد؟ مگه اسباب‌بازی‌اید شما؟ بکشید کنار! بایستید جلوی خانواده‌هاتون! به خودتون بیاین.
* من تازه پیج رو فالو کردم، واقعا اینا ۲۵۰ تا پست دارن و این همه ویدئو مسخره ساختن؟
* من که خیرسرم روشنفکرم، از دیدن این ویدئوها دارم خجالت می‌کشم. واقعا متاسفم.
ویدا ادبی | کارشناس‌ارشد روان‌شناسی‌بالینی
نویسنده : مجید حسین زاده | روزنامه‌نگار
