«پسر یا دختر چه فرقی می کند خدا کند که سالم باشد». این جمله ای است که بیشتر خانواده ها هنگام شنیدن بارداری یک خانم عنوان می‌کنند اما خانواده هایی هم هستند که این جمله ،به همین زیبایی ، برایشان معنا نمی‌شود. برای خیلی ها پسردار شدن یا دخترداشتن مهم است و برای این که به آرزوی خود برسند به هر کاری دست می زنند از رژیم غذایی و لقاح آزمایشگاهی گرفته تا دست به دامان جادو و جنبل شدن.
کافی است کمی به دنبال راه های پسردار شدن یا دختر دار شدن در شبکه های اجتماعی باشید در این صورت است که با افراد مختلفی آشنا می‌شوید که در قبال گرفتن مبالغی از ۱۰۰ هزار تومان به بالا به شما پیشنهاد گرفتن رژیم از سه تا شش ماه می‌کنند و تضمین می‌دهند که در صورت اجرا کردن لیست بلندبالای آن ها تا ۸۰ درصد جواب خواهید گرفت. بی شک اگر هم جواب نگرفتید جزو آن ۲۰ درصدی هستید که یک جای کار را اشتباه کرده اید و نمی‌توانید مدعی باشید که چرا آن چه که باید نشد.افراد دیگری هم هستند که علاوه بر رژیم غذایی به فال ، جادو و طلسم هم معتقدند و از صاحبان این فن کمک می‌گیرند. گاهی باید دعا و طلسم را با هزینه هایی از ۲۰۰ هزار تومان تهیه کنند و همراه داشته باشد گاهی هم باید این دعا را به آب روان بسپارند و منتظر جواب گرفتن بمانند.
اما حقیقت ماجرا چیست؟ آیا در دنیای امروز تعیین جنسیت پیش از بارداری با روش های سنتی امکان پذیر است یا باید برای انتخاب جنسیت فرزند تنها به روش های آزمایشگاهی تکیه کرد؟
تعیین جنسیت به روش IVF تنها ۴۰ درصد موفقیت دارد
پزشکان و پژوهشگران معتقدند که به جز روش لقاح مصنوعی (IVF) هیچ کدام از روش های دیگر قابل اعتماد نیست و با وجود تبلیغات گسترده تضمینی برای محقق شدن آن وجود ندارد.
«طاهره لباف»، چهره ای آشنا در حوزه زنان و زایمان کشور در این باره به فارس می گوید: «سه نوع روش برای تعیین جنسیت داریم. یکی روش تغذیه ای و زمان تخمک گذاری است که کاملا احتمالی است و روشی قطعی محسوب نمی شود. روش دوم روش آزمایشگاهی IUI است که در محیط آزمایشگاه XوY اسپرم مرد جداسازی شده و به نسبت اینکه خانواده چه جنسیتی تعیین کرده اند اسپرم های حاوی Xو Yبه داخل رحم زن تزریق می شود این روش هم روش قابل اعتمادی نیست و تنها ۱۵ درصد موفقیت دارد. روش سوم روش IVF است که در این روش ابتدا تخمک و اسپرم از والدین گرفته و بعد اسپرم به داخل تخمک تزریق می‌شود. بعد از این مرحله، تقسیمات سلولی آغاز می‌شود و پس از آن بر حسب اینکه خانواده چه جنسیتی مد نظر دارند داخل رحم گذاشته می شود.این روش که تنها روش قابل اطمینان به شمار می آید در بهترین آزمایشگاههای دنیا تنها ۴۰ درصد موفقیت دارد بنابراین تا خواست خدا نباشد بشر در انجام هر کاری ناتوان است.
«طاهره لباف»، متخصص حوزه زنان و زایمان
جنس خواستنی؛ از ۲۵ میلیون تومان
در حال حاضر تعیین جنسیت به روش آزمایشگاهی و IVF غیر مجاز نیست اما هزینه بر و پرعارضه است. این را لباف که بیش از ۴۰ سال است در به دنیا آمدن کوچولوها نقش دارد می گوید و ادامه می دهد: در حال حاضر در مراکز دولتی تنها برای کسانی IVF انجام می شود که مشکل ناباروری دارند یا به دلیل مسائل ژنتیکی باید از این روش استفاده کنند اما مراکز غیردولتی با دریافت هزینه ای بالغ بر ۲۵ میلیون تعیین جنسیت را انجام می دهند اما نباید این نکته را فراموش کرد که این روش روشی پرعارضه است و ممکن است سلامت فرزند در آینده به خطر بیفتد. از سوی دیگر روش IUI هم با هزینه ای بالغ بر ۴ میلیون تومان انجام می شود که این روش هم روش قابل اعتمادی نیست و مراکز پزشکی آن را چندان موثر نمی دانند.
تعیین جنسیت برای اولین فرزند انجام نمی شود
تعیین جنسیت از طریق لقاح مصنوعی از سال ۸۲ در ایران باب شده است روشی که نام PGD را روی آن قرار داده‌اند و حالا در بسیاری از مراکز ناباروری در بیمارستان و مطب‌ها انجام می‌شود. لباف می گوید: PGD در مراکز ناباروری برای کسانی که مشکلی ندارند و برای اولین بار می خواهند اقدام به بارداری کنند و تصمیم به تعیین جنسیت گرفته اند انجام نمی شود اما ممکن است برای خانواده هایی انجام شود که به عنوان مثال ۳ پسر دارند و می خواهند دختر داشته باشند و یا برعکس.
امروزه بسیاری از خانواده ها تک فرزندی یا دو فرزندی را انتخاب می کنند و چون فرزندآوری محدود شده است بنابراین ترجیح می دهند که از هر جنسیتی داشته باشند و برای فرزند دوم اقدام به تعیین جنسیت می کنند. لباف در این باره می گوید: برای خانواده هایی که مشکل ناباروری یا مشکلات ژنتیکی ندارند و صرفا برای فرزند دوم می خواهند اقدام به تعیین جنسیت کنند بسیار محدود انجام می شود چرا که تعیین جنسیت به خودی خود چرخه طبیعی را از مدار اصلی خارج می کند.
روشی پر عارضه
هیچ روش شیمیایی و آزمایشگاهی نیست که بدون خطر و عاری از عوارض باشد. روش لقاح مصنوعی نیز عوارضی دارد که این متخصص زنان و زایمان درباره آن می گوید: زایمان زودرس یا دیررس به خطر افتادن سلامت مادر از جمله خطرات روش IVF است البته درباره سلامت جنین در آینده هم تردید هایی وجود دارد بنابراین این روش برای صرفا تعیین جنسیت کردن جنین توصیه نمی شود.
نیازهای ناخودآگاه در تعیین جنسیت
زمانی که رابرت ادواردز، روش IVF را در سال ۱۹۷۸ ابداع کرد و لوییس براون دختر زیبای آزمایشگاهی با این روش به دنیا آمد هرگز فکرش را نمی کرد که روزی برسد که خانواده های بدون مشکل باروری، تنها برای دختر یا پسر دار شدن خواستار لقاح مصنوعی باشند. بی شک توجه به بعد روان شناختی والدین در علاقه به تعیین جنسیت می تواند به روشن شدن این مسئله کمک کند.
فاطمه رشیدی، دکترای روانشناسی و روان درمانگر هیجان مدار در گفتگو با فارس در این باره می گوید: از منظر روان شناختی ، افراد در فرزند آوری به صورت کاملا ناخودآگاه بسیاری از رفتارها، احساسات و کنش هایی که با والدین خود تجربه کرده اند را بازسازی می کنند در واقع هر نوع رابطه به خصوص از لحاظ دلبستگی با والد در ذهن فرد بازنمایی می شود و موجب علاقه او به آوردن فرزند دختر یا پسر می شود. اگر فرد به عنوان مادر رابطه خوبی با مادر خود داشته باشد برای اینکه بار دیگر این رابطه را با فرزند خود تجربه و بازآفرینی کند به داشتن فرزند دختر تمایل دارد اما اگر این رابطه خوب نباشد فرد در فرزندآوری تمایل به داشتن دختر ندارد. بنابراین نیازهای ناخودآگاه والدین عمیقا در این ماجرا نقش دارد . از سوی دیگر اگر فرد خودپنداری درستی از جنسیت خود نداشته باشد و در جامعه آن طور که باید به رویاهایش نرسیده و در مسیر زندگی آسیب دیده و شکست خورده است طبیعتا تمایل او به داشتن فرزندی از جنس خود کمتر است چرا که جنسیت خود را دلیل شکست هایش می داند و نمی خواهد فرزندش رنج هایی را که او کشیده تجربه کند.
رشیدی با تاکید بر اینکه دلبستگی های والدین به والد خود ، ترس های آنها ، ابهامات و عدم پذیرش جنسیت خود از مهمترین عوامل تمایل به تعیین جنسیت است می گوید: نیازهای حل نشده والدین و زندگی نزیسته آنها در جنسیت خود به شدت در تمایل به تعیین جنسیت موثر است.
نقش فرهنگ در پذیرش دختر یا پسر
بعد فرهنگی نیز نقش به سزایی برای داشتن جنسیتی خاص دارد . در فرهنگ ما تمایل به داشتن فرزند پسر بیشتر از تمایل به داشتن فرزند دختر است. رشیدی با بیان این مطالب می گوید: گاهی برخی خانواده ها برای تولد فرزند دختر به گونه ای با مادر رفتار می کنند که او احساس شرم می کند و برای رهایی از این شرم سعی می کند پیش از بارداری از جنسیت فرزند خود مطمئن شود.
والدی که با تولد فرزند دختر یا پسر خود دچار سرافکندگی و ناامیدی می شود می تواند حالات افسردگی را نیز تجربه کند بنابراین اگر نسبت به این نیازها ، ترس ها و شرم ها آگاه باشد بهتر می تواند مسائل خود را مرتفع کند. اگرچه ممکن است باز هم تصمیم به تعیین جنسیت نوزاد خود بگیرد اما اگر این تصمیم همراه با آگاهی باشد در صورت موفقیت می تواند از احساسات منفی بکاهد و در صورت عدم موفقیت از ورود به ورطه ناامیدی و افسردگی جلوگیری کند. در این صورت است که فرزندی که به دنیا خواهد آمد زندگی روانی سالم تری خواهد داشت.
این روان درمانگر تصریح می کند: به طور کلی نفس تصمیم گیری درباره انتخاب جنسیت فرزند مثبت یا منفی نیست فقط باید به دلایل انتخاب یک جنسیت خاص آگاه بود چون قطعا بر روی فرزندی که به دنیا می آید اثر خواهد گذاشت.
جواب “چرا تعیین جنسیت؟” را بدانید
جواب اینکه ما چرا می خواهیم تعیین جنسیت انجام دهیم خیلی مهم است. دلیل ما می تواند بعد روانی و ناخودآگاه داشته باشد یا بعد فرهنگی و فشار اجتماع. رشیدی می گوید: در جایی که بحث فرهنگ و فشار اجتماعی مطرح است هر والدی تحت تاثیر قرار نمی گیرد تنها والدینی از این فشار تاثیر می گیرند که خودپنداری مثبتی از خود ندارند یا شرم های حل نشده ای در درونشان هست که برای رهایی از آن دست به انتخاب می زنند. تعیین جنسیت گرچه می تواند در کوتاه مدت پاسخگوی نیازهای روانی برآورده نشده در والدین باشد اما این نیازها با تولد فرزند هم از بین نمی رود چرا که عمیقا در وجود والد هست و او بدون داشتن آن فرزند خود را دچار نقص می بیند.
