مشاوره باما/ هنگامی‌که موضوع ازدواج و رابطه زناشویی در میان است، اختلاف با همسر مسئله‌ای غیرقابل‌اجتناب است. اما این اختلافات زناشویی نباید موجب پریشانی یا بی تفاوتی زوج نسبت به هم شود. به عقیده دبورا گرودی، دکتر روانشناس بالینی و مشاوره خانواده، زن یا شوهر می‌تواند با همسر خود اختلاف و حتی دعوا داشته و درعین‌حال همچنان نسبت به همسر خود با احترام رفتار کند.
این دکتر روانشناس معتقد است: ” زن و شوهری که هیچ اختلافی در زندگی زناشویی با یکدیگر ندارند اغلب کسانی هستند که کارشان به جدائی و طلاق ختم می‌شود”. روابط زناشویی که شور و اشتیاق در آن‌ها کاملاً از میان رفته و یا از همان ابتدا شور و شوقی در آن نبوده، مثال ازدواج و رابطه‌ای است که دیگر نمی‌توان آن‌ها را نجات داد”.
این مشاور خانواده معتقد است، هنگامی‌ زوج نسبت به برقراری ارتباط صحیح با همسر خود بی تفاوت رفتار می کنند, مسائل آن‌قدر برای آن‌ها بی‌اهمیت است که حتی درباره آن دعوا و جر و بحث هم نمی‌کنند.
بااین‌حال, اختلافات زناشویی مکرر که به سلامت روانی و جسمی زن و شوهر در زندگی مشترک آسیب می‌زند، یقیناً منجر به تجربه یک ازدواج موفق و رابطه پایدار نخواهد شد.
بر اساس مطالعه‌ای که توسط انجمن روانشناسی اجتماعی و شخصیت در سال ۲۰۱۲ انجام شد، زوج می‌توانند به شیوه‌ای سازنده با شریک و همسر خود اختلاف داشته باشد به‌نحوی‌که این اختلافات زوج را به یکدیگر نزدیک‌تر کند.
محققان دریافتند هرچند اختلاف با همسر ممکن است در کوتاه‌مدت موجب دلخوری زن و شوهر شود, اما زمینه‌ساز مکالمات صادقانه ای است که در درازمدت برای حفظ ازدواج ماندگار و رابطه زوج مفید خواهد بود.

اگر تصمیم دارید اختلافات با همسر خود را به شیوه‌ای مؤثرتر و سالم‌تر هدایت کنید, در مشاجره و دعوا با همسر موارد زیر را به خاطر داشته باشید:

نسبت به دعوا و اختلاف با همسر خود کنجکاو باشید
دکتر استراندر, دانشیار مددکاری اجتماعی در دانشگاه دیپال, در طول جلسات مشاوره خانواده و ازدواج اغلب از زوج ها می‌پرسد: ” دعواهای ساعت ۱۷ عصر شما در طول روزهای هفته شبیه چیست؟”
این دکتر روانشناس می‌گوید: ” آن‌ها به‌نوعی لبخند می‌زنند, چراکه پاسخ را از قبل می‌دانند”. به گفته‌ او دلیل چنین واکنشی این است که زوج معمولاً دعواهایی از این قبیل را (تقریباً بر اساس یک روال همیشگی) بارها و بارها تجربه می‌کنند, بی اینکه به حل اختلافات زناشویی منجر گردد.
این مشاور خانواده در ادامه می‌گوید: ” یکی از دلایل رایج دعوای زن و شوهر در ساعت ۱۷, این است که یکی از زوج می‌خواهد درباره روزی که پشت سر گذاشته صحبت کند و دیگری از گوش دادن به او طفره می‌رود؛ چراکه به یک دقیقه زمان نیاز دارد تا از استرس حاصل از محل کار خود رهایی یابد. این شرایط احتمالاً موجب می‌شود زن و شوهر یکدیگر را به بی‌توجهی نسبت به هم متهم کرده و طرف مقابل نیز احساس کند مورد توهین و بی احترامی همسر واقع‌شده است.
در عوض, این دکتر روانشناس زوج ها را تشویق می‌کند تا به شناسایی علل اختلاف با همسر خود بپردازند و به‌جای اینکه اجازه دهند اختلافات زناشویی فوران کند, برای صلح و آشتی در زندگی زناشویی راه حلی پیدا کنند.
به‌جای پیروی از روال قدیمی همیشگی، توجه داشته باشید که دعوا با همسر زمانی شروع می‌شود که یکی از زوج به خانه می‌آید و راه جدیدی برای طفره رفتن از موضوع پیشنهاد می‌کند.
این مشاور خانواده معتقد است، می‌توان به شریک زندگی خود چنین بگویید: ” بهتر نیست اگر کمی صبر کنیم، به یکدیگر سلام کنیم یا یکدیگر را ببوسیم، ۱۵ دقیقه صبر کنیم و دوباره کنار هم بنشینیم”؟
به‌این‌ترتیب، زوج می‌توانند به نحوی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند که تمایل به شنیدن صحبت‌های همسر درباره اتفاقات روزانه را داشته باشند و در کنار یکدیگر بهترین راه حل مشکل را پیدا کنند.

زمانی برای صحبت درباره اختلافات با همسر خود تعیین کنید
حتی اگر از آزادانه‌ترین شیوه‌ها در هنگام ارتباط با همسر استفاده کنید، بازهم اختلاف با همسر در زندگی زناشویی وجود دارد. بر اساس گفته گرودی، مشاور ازدواج و روانشناس خانواده، بهتر است هنگام به‌روز اختلاف با همسر زمانی را برای بحث و گفتگو درباره مشکلات زناشویی موجود انتخاب کنیم.
او پیشنهاد می‌کند، هنگام شروع دعوا و اختلاف با همسر به طرف مقابل چنین بگوئید: ” بهتر است این موضوع را به شب موکول کنیم یا زمان دیگری که وقت کافی برای صحبت درباره آن داشته باشیم”.
این روانشناس خانواده در ادامه می‌گوید، اختصاص زمانی خاص برای حل اختلافات زناشویی فضای کافی در اختیار زوج قرار می‌دهد تا بتوانند دوباره گرد هم آمده و خود را آماده کنند. آن‌ها در این فاصله زمانی می‌توانند بهترین راه برای بیان آرام‌تر و منطقی‌تر احساسات خود را پیدا کنند, به‌نحوی‌که از بروز رفتارهای تدافعی یا توهین آمیز هنگام گفتگو با همسر جلوگیری شود.
دکتر گرودی می‌گوید: ” در اکثر دعوا و مشاجرات زناشویی صحبت‌ها در هنگام عصبانیت و عدم کنترل خشم و بدون اراده و فکر قبلی بر زبان آورده می‌شوند. علی‌رغم احساس پشیمانی زن یا شوهر پس از فروکش کردن خشم اما تأثیر منفی این رفتار خشونت‌آمیز همیشه در خاطرات زندگی زناشویی باقی می‌ماند.

اختلافات با همسر خود را در زمان آرامش مطرح کنید
استراندر می‌گوید رایج است در طول مشاجرات خانوادگی کی از طرفین یا هر دو آن‌ها وارد حالت “جنگ‌وگریز یا تسلیم” شود. بر اساس گفته این مشاور خانواده انسان زمانی وارد یکی از این سه حالت می‌شود که احساس خطر کند. استراندر در ادامه می‌گوید حالت ” جنگ‌وگریز ” به حالتی اطلاق می‌شود که در آن هورمون استرس در بدن فعال شده و به فرد انرژی بیشتری برای مبارزه با عامل استرس زا یا گریز از موقعیت خطر می‌دهد. حالت “تسلیم” زمانی روی می‌دهد که فرد, به امید اینکه عامل استرس زا علاقه خود به مبارزه را از دست بدهد, صرفاً هیچ عکس‌العملی نشان نمی‌دهد.
هنگامی‌که زوج در چنین وضعیت پرمخاطره‌ای قرار می‌گیرند, حل اختلافات زن و شوهر بسیار بعید به نظر می‌رسد چراکه هر یک از زوج تنها می‌خواهد به تهدیدی که از سوی طرف مقابل احساس می‌کند واکنش نشان دهد.
بر اساس نظر دکتر استراندر در شرایطی که تنها یکی از طرفین در حالت “جنگ‌وگریز یا تسلیم”, و دیگری به دنبال حل اختلاف با همسر باشد، هر دو طرف درمانده شده و دعوا و مشاجره شدت می‌گیرد.
استراندر می‌گوید: ” اگر شما واقعاً از همسر خود دلخور هستید و او سعی در حل مشکل دارید، ممکن است این‌طور به نظر برسد که او حتی به صحبت‌های شما گوش نمی‌دهد. معمولاً پیشنهاد من برای چنین لحظاتی این است که یکی از زوج اعلام توقف دعوا کند”.
شما می‌توانید این اعلام توقف را طوری برنامه‌ریزی کنید که همسر شما احساس نکند در حال بی‌محلی و نادیده‌گرفتن او هستید. بنا بر پیشنهاد این مشاور خانواده شما می‌توانید در حین اختلاف با همسر چنین بگوئید: ” بسیار خوب، من می‌خواهم در این باره صحبت کنم. اما به ۱۰ دقیقه زمان نیاز دارم تا کمی آرام بگیرم. من عاشق تو هستم، قصد ندارم جایی بروم. ما دوباره درباره این موضوع صحبت کرده و راه‌حلی برای مشکل پیدا می‌کنیم”.
استراندر می‌گوید هنگامی‌که زوج پس از وقفه‌ای کوتاه دوباره گفتگو با همسر را از سر می‌گیرند، هر دو آن‌ها شرایط بهتری برای بهبود روابط زن و شوهر پیدا می‌کنند.

در حین اختلاف با همسر به‌جای انتقاد از همسر خواسته‌های خود را بیان کنید
اکثر اختلافات زن و شوهر با این دو کلمه شروع می‌شود: ” تو همیشه”. بر اساس گفته دکتر استراندر، افراد به‌جای اینکه از همسر خود درخواست کنند تا کار موردنظر آن‌ها، برای مثال نظافت خانه را انجام دهد سریعاً شروع به اتهام و توهین به همسر می‌کنند.
دکتر استراندر می‌گوید: ” شما آنچه را که از همسر خود انتظار دارید به دست نمی‌آورید و این به نحوه درخواست کردن شما مربوط می‌شود”. برای افراد بسیار آسان‌تر است، به‌جای اینکه مستقیماً از همسر خود بخواهند کاری را برایشان انجام دهد، از او بپرسند چرا هیچ‌وقت آن کار را انجام نمی‌دهد.
بنا بر نظر این روانشناس خانواده بیان این جمله که ” من زیاد حالم خوب نیست و به‌هم‌ریختگی خانه من را دچار استرس می‌کند، اشکالی ندارد اگر بعضی از وسایل را جمع‌وجور کنی؟” شفاف‌تر و محترمانه‌تر از این است که همسر خود را تنها به این دلیل که نتوانسته خواسته شما را برآورده کند، تحقیر و سرزنش کنید. به‌علاوه، احتمال اینکه این شیوه رفتار با همسر باعث شود او کارها را به اتمام برساند بیشتر خواهد بود.

برای حل اختلاف با همسر گوش کنید و از شریک خود بخواهید مسائل را شفاف‌تر بیان کند
دکتر گرودی می‌گوید هنگامی زمان آن فرامی‌رسد که زوج بنشینند و درباره اختلافات زناشویی خود صحبت کنند، مهم‌ترین کاری که زوج می‌توانند انجام دهند این است که به یکدیگر خوب گوش دهند بدون اینکه صحبت یکدیگر را قطع کنند. این کار سخت‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد.
بنا بر نظر این دکتر روانشناس درصورتی‌که همسر شما احساس کند به حرف‌ها و صحبت‌های او بی‌توجه بوده‌اید، باید تا اتمام صحبت‌هایش به او گوش دهید. سپس، اگر چیزی هست که درست متوجه نشده‌اید، از او بخواهید مسئله را واضح‌تر توضیح دهد.
طرح این پرسش که ” چی باعث میشه احساس کنی من به حرفات گوش نمی‌دهم؟” نسبت به جمله ” خوب، من دارم گوش می‌دهم، پس باید احساس کنی که حرف‌هایت را می‌شنوم” روش عاقلانه‌تری برای گوش سپردن به گله و شکایت همسر است.

هنگامی‌که همسر شما در حال صحبت‌کردن است، مطمئن شوید با او تماس چشمی برقرار کرده‌اید و بدنتان به سمت او قرار گرفته است، چراکه این کار نشان می‌دهد شما در حال گوش‌دادن به همسر خود هستید. دکتر گرودی می‌گوید این تفاهم‌های کوچک می‌تواند از دعوا و اختلافات زناشویی بسیاری در طول مسیر زندگی مشترک جلوگیری کند.
و البته، بنا بر گفته دکتر گرودی در طول هر بحث و مشاجره خانوادگی باید به هر قیمت از تهدید، تحقیر، ترور شخصیت و توهین به همسر خودداری کنید. این مشاور خانواده می‌گوید: ” هنگامی‌که کار به توهین و بی‌احترامی به همسر می‌رسد، باید بحث را خاتمه داد، چراکه زوج با این روش به جایی نمی‌رسند”. هر دو طرف می‌توانند پس از صرف اندکی وقت برای آرام شدن، دوباره گفتگو را از سر بگیرند.

شیوه صحیح معذرت‌خواهی و آشتی با همسر خود را بیاموزید
دکتر استراندر می‌گوید درست همان‌طور که افراد زبان عشق متفاوتی دارند، زوج از زبان معذرت‌خواهی مختلفی نیز برخوردارند. بنا بر نظر این مشاور خانواده تنها آگاهی از اینکه همسر خود را ناراحت کرده‌اید و یک معذرت‌خواهی به او بدهکار هستید، کافی نیست؛ شما باید آن‌قدر همسر خود را بشناسید که بتوانید شیوه معذرت‌خواهی خود را با نیازهای همسر تنظیم کنید.
دکتر استراندر می‌گوید: ” برخی افراد کارهای بزرگ را دوست دارند و برخی دیگر تنها منتظر شنیدن این جمله هستند: “من واقعاً متأسفم که احساسات تو رو جریحه‌دار کردم و سعی می‌کنم دیگه این کار رو تکرار نکنم”. ” این روند مشخص می‌کند که چه چیزی در حین اختلاف نظر با همسر برای او اهمیت دارد”.