یک مرد سالخورده که برای درمان آسیبدیدگی چشمانش به پزشک مراجعه کرد، در طول دوره درمان برای مدت کوتاهی همه چیز را وارونه میدید! این مرد ۸۰ ساله بعد از اینکه با صورت روی زمین افتاد و کره چشمش دچار پارگی شد به بیمارستان منتقل شد. سه روز پس از بستری شدن در بیمارستان، این فرد به پزشکان میگوید که برای مدت کوتاهی اجسامی را که در اطرافش بودند، به صورت وارونه میدیده است و در حالی که تیم پزشکی به سمت او میرفتند، او تصور میکرد که در جهت معکوس از او دور میشوند. این اتفاق برای کمتر از ۳۰ ثانیه در حالی که او روی تخت بیمارستان دراز کشیده بوده، رخ میداده است.
اختلالی به نام دگردیسی با وارونگی تصویر
کاساندرا مولن و همکارانش از دانشگاه اورگان در پورتلند در گزارشی که به تازگی در مجله آنلاین «BMJ Case Reports» منتشر شده، نوشتند که بیمار آنها به اختلالی به نام دگردیسی با وارونگی تصویر مبتلا شده بود. اصطلاح دگردیسی با وارونگی تصویر که در سال ۱۹۹۸ وارد علم پزشکی شده است، یک اختلال بینایی نادر است که به طور موقت با چرخش ۱۸۰ درجه ای تصویر بصری همراه است، به طوری که فرد به طور ناگهانی برای مدتی محیط خود را وارونه میبیند. توهم شیب اتاق و دید وارونه از دیگر اصطلاحاتی است که گاهی اوقات به جای دگردیسی یا وارونگی تصویر به کار گرفته میشود. افرادی که به این اختلال مبتلا میشوند اجسام و تصاویر را ممکن است در شکل، اندازه، مکان و رنگهای مختلف ببینند.
منشا این اختلال مشخص نیست
مطالعهای در سال ۲۰۲۲ با بررسی همه موارد منتشر شده از دگردیسی با وارونگی تصویر تنها ۵۲ مورد از این اختلال را که در ۲۸ مقاله مختلف شرح داده شده بود، شناسایی کرد. بنابراین اطلاعات درباره این اختلال بینایی بسیار محدود است. سن بیماران این مطالعه بین ۱۲ تا ۸۵ سال و تعداد مردان بیشتر از زنان بوده است (۶۶ درصد در مقابل ۳۴ درصد) و مدت زمان اختلال وارونگی تصویر از چند ثانیه تا چند دقیقه و گاهی چندین ساعت متغیر است. هرچند متخصصان دقیقا منشا این اختلال عجیب را نمیدانند اما برخی از آنها بر این باور هستند که این اختلال به دلیل آسیب به شبکههای حسی و محرکهای بینایی ایجاد و منجر به ناتوانی در پردازش تصاویر معکوس شبکیه میشود. در واقع تصاویری که توسط چشم ما درک میشوند، وقتی به شبکیه چشم برخورد میکنند، وارونه هستند. متعاقباً، مغز تصویر را تفسیر میکند تا آن را به صورت عمودی و در جهت درست ببینیم.
تحقیقات در این زمینه ادامه دارد
دسامبر ۲۰۲۳ هم مورد دیگری از وارونگی تصویر توسط یک پزشک استرالیایی گزارش شد. در این گزارش آمده است که مردی ۷۷ ساله که به این اختلال مبتلا شده بود افرادی را دیده است که روی سرشان راه میروند و اشیایی که در سمت راست محیط اطرافش قرار داشتند به صورت وارونه و در سمت چپ قرار گرفته بودند. به گفته پزشکان در امآرآی مغز این مرد یک انفارکتوس حاد کوچک در ناحیه خلفی مخچه نشان داده شد. با این حال، پژوهشگران گفتهاند که تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.