وقتی کسی فریبکار است نمیدانیم چه چیزی را باید باور کنیم و آیا اصلاً میتوانیم به او اعتماد کنیم یا خیر. زیرا نمیتوان تشخیص دادی که چنین فردی چه زمانی خودِ واقعیاش است و چه زمانی نیست.
پس چطور میتوان تشخیص داد که فردی صادق است یا در حال فریب؟
محققان مطالعات زیادی در مورد نحوه رفتار افراد غیرصادق انجام دادهاند و به نتایج بسیار جالبی رسیدهاند. آنچه در ادامه میخوانید نشانههایی بر اساس علم روانشناسی است که با فردی فریبکار روبهرو هستید.
۱. آدمهای فریبکار رفتارهای ساختگی دارند
افراد دروغین همواره با فریب دادن دیگران راحت هستند.
بر اساس تحقیقات، افراد بسته به تواناییها، انگیزهها و فرصتها، انواع رفتارها را جعل میکنند. آنها میتوانند در فعالیتهای مختلف وانمود کنند که خوب و اخلاقی، یا بد و ناخوش هستند یا حتی در فعالیتهای مختلف خوب یا بد باشند.
اما همه این اعمال عامدانه فریبنده هستند و وقتی در یک عمل متوجه آن میشوید میدانید که با فردی فریبکار طرف هستید.
۲. همیشه تلاش میکنند تنها ویژگیهای مثبتی از خود نشان دهند
این مورد چیزی است که در شبکه های اجتماعی به وفور شاهد آن هستیم. افراد عمدتاً در شبکههای اجتماعی زندگی بینقصی دارند، همه چیز شیک و پر زرق و برق است و آدمها فوق العاده خوش اندام و پولدار و ماجراجو هستند.
اما زندگی آنها چطور تا این اندازه ایدهآل است؟
فیلترها و ابزارهای هوش مصنوعی امروز همهچیز را ممکن میسازند اما حتی اگر محتوای آنها جعلی نباشد، به این معنا نیست که شیوهای که برای ارائه و نمایش بیرونی خود در نظر گرفتهاند دروغین نیست.
و البته این مورد تنها به شبکه های اجتماعی محدود نمیشود.
چیزی که در مورد این رفتار فریبکارانه است این است که شما تنها یک سمت داستان را میبینید و آن «جنبه مثبت» است.
۳. احساسات دروغینی از خود بروز میدهند
افراد دروغین احساسات دروغینی ابراز میکنند زیرا بهطور کلی احساساتی را نشان میدهند که فکر میکنند دیگران میخواهند ببینند. آنها میخواهند به عنوان بخشی از گروه پذیرفته و دیده شوند، بنابراین با احساس عمومی که گروه در آن زمان ابراز میکند همراهی میکنند.
اما قضیه اینجاست که جعل کردن بینقص احساسات کار دشواری است. یک لبخند واقعی چیزی بیش از نشان دادن دندانهاست و بدون آن چینهای ریز واقعی اطراف چشم، مردم میتوانند بفهمند که یک جای کار میلنگد.
۴. چیزی را میگویند که فکر میکنند مردم میخواهند بشنوند
راه دیگری که افراد متظاهر برای همراه شدن با دیگران در پیش میگیرند گفتن چیزهای است که تصور میکنند دیگران میخواهند بشنوند.
آنها اغلب منتظر میمانند تا دیگران ابتدا صحبت کنند و بعد نظرات آنها را تکرار میکنند. یا اگر خودشان ابتدا صحبت کنند دائماً آنچه را میگویند تغییر میدهند تا مطابق با نظر سایر افراد باشد.
این رفتار دوم بسیار فریبنده تلقی میشود و به نظر میرسد که مربوط به خودکنترلی باشد. در کمال تعجب، افرادی که خودکنترلی بیشتری دارند، نسبت به افرادی که خودکنترلی پایینی دارند، میتوانند خود را به صورت واقعیتری بیان کنند و کمتر فریبکاری انجام دهند.
گفتن چیزی که مردم میخواهد بشنوند ممکن است صرفاً به دلیل تمایل فرد برای خوب جلوه دادن خود به دیگران باشد. اما دروغ گفتن یا پنهان کردن جزئیات همچنان فریب تلقی میشود.
۵. سعی میکنند در آن واحد همه را راضی نگه دارند
شما نمیتوانید همیشه همه مردم را راضی نگه دارید. اما بهطرز شگفت آوری هنوز افراد زیادی هستند که سعی میکنند همه را راضی کنند.
اگر فکر میکنید که خوشایندِ مردم بودن به معنای مقبولیت بالاست، که یک ویژگی اجتماعی مثبت است، بهتر است بدانید چیزهای دیگری نیز اهمیت دارند.
افرادی که میخواهند مردم را راضی نگه دارند انرژی و زمان زیادی صرف این کار میکنند. آنها اغلب این کار را به این خاطر انجام میدهند که میخواهند مورد پسند دیگران باشند، فردی خوب تلقی شوند و عموماً به دنبال تایید بیرونی هستند.
اما برخی از رفتارهای خوشایند آنها به سمت فریبکاری گرایش پیدا میکند. آنها میتوانند به مردم آنچه را که مایلند بشنوند بگویند تا آنها را راضی نگه دارند، که رفتاری فریبنده است. چنین افرادی با تلاش برای راضی نگه داشتن همه، اغلب محبور به قربانی کردن خودِ واقعیشان میشوند.
۶. نسبت به خودشان احساس بدی دارند
جعلی بودنِ همیشگی با آدم چه میکند؟
محققان دریافتهاند که افراد برای به دست آوردن مزیتها یا سازگاری به شیوههای ساختگی رفتار میکنند تا احساس کنند از سوی گروهی پذیرفته شدهاند. با این حال، آنها با بیاصالت بودن دائماً افکار و عقاید واقعی خود را سرکوب میکنند و این میتواند منجر به احساس خودتحقیری شود.
فردی را تصور کنید که وانمود میکند کسی را دوست دارد که واقعاً از او نفرت دارد تا بتواند امتیازی به دست آورد. یا به کسی فکر کنید که برای یافتن یک شغل در مورد صلاحیتهای خود دروغ میگوید.
این افراد ممکن است در کوتاهمدت سود ببرند، اما غیراصیل بودن میتواند باعث آسیبهای طولانیمدت شود. ممکن است احساس ناامنی، عدم اعتماد به نفس و اضطراب به سراغ این افراد بیاید یا احساس بسیار بدی نسبت به خود پیدا کنند.