یک بار که همه اعضای خانواده دور هم جمع شده بودید، موضوع «چند ساعت زندگی بدون اینترنت، بدون ابزارهای دیجیتال» را مطرح کنید و به انحاء مختلف موافقت همه را جلب کنید. با بیان حقایق علمی، توصیه های روانشناختی، نظریه های جامعه شناختی، اشک مادرانه، تشر پدرانه، نقل خاطرات دهه چهل، وعده و وعید و… همه را پای کار نگه دارید تا ببینید چه می شود!
فقط یک روز. یا حتی یک نصف روز. اصلا شما بگو دو ساعت. مودم ها را خاموش کنید. داده گوشی و تبلت را غیرفعال کنید. هات اسپات ها هم خودبخود بی اثر میشوند. خلاصه همه راه های زیرآبی رفتن برای اتصال با دنیای مجازی را قطع کنید و بعد بنشینید یک گوشه به سقف زل بزنید. خواهید دید که اندک اندک از اطراف و اکناف خانه، جمع مستان می رسند و گوشه نشین ترین افراد هم از کنج لانه نمورشان بیرون میخزند.
حالا نه اینکه همین طور بدون اطلاع و هماهنگی قبلی، یکهو دست به چنین حرکت خطیری بزنید. خیر! قبلا یک بار که خیلی اتفاقی (!) برق خانه قطع شده بود و به ناچار همه دور هم جمع شده بودید، موضوع «چند ساعت زندگی بدون اینترنت، بدون ابزارهای دیجیتال» را مطرح کنید و به انحاء مختلف موافقت همه اعضای خانواده را جلب کنید. با بیان حقایق علمی، توصیه های روانشناختی، نظریه های جامعه شناختی، اشک مادرانه، تشر پدرانه، نقل خاطرات دهه چهل، وعده و وعید، زور و اجبار، نیرنگ و فریب! خلاصه هر جور که می توانید. البته اگر خواستید یک بار بدون اطلاع رسانی قبلی هم، این سناریو را در خانه اجرا کنید، ما مخالفتی نداریم. اما در زمینه عواقب احتمالی آن متاسفانه پاسخگو نیستیم!
مثلا قرار بگذارید «جمعه ها کلا اینترنت ممنوع» یا «روزهای تعطیل رسمی از ۱۲ ظهر تا ۱۲ شب فضای مجازی نمیرویم» یا «از ۵ عصر جمعه تا آخر شب، گوشی و تبلت و لپ تاپ نداریم». همین که شیر اینترنت قطع شود، خود به خود شیرفلکه خلاقیت باز می شود. بازی های قدیمی، گیم بوردها، بازی های کارتی، شام پختن دسته جمعی، گردش در پارک و… هم می توانند گزینه های روی میزی باشند که شما از قبل بهشان فکر کرده اید تا اگر روح ناآرام معتادان به گوشی و شبکه های اجتماعی به تب و تاب افتاد، به عنوان جایگزین به خوردشان بدهید.
اگر بتوانید بازه زمانی فراغت از ابزارهای دیجیتال را، در حد یک روز کامل داشته باشید، یک دوپامین دیتاکس اساسی هم برایتان اتفاق می افتد و روزهای بعد، اشتهای گوشی خواهی تان متعادل تر خواهد بود. می پرسید دوپامین دیتاکس چیست؟ جستجو کنید، می فهمید! یادتان باشد که از همان اول برای افراد خاطی احتمالی، جریمه تعیین کنید. یک نوع جریمه می تواند این باشد که مادر یا پدر خانواده یکی از کارهای خانه را برعهده شخص مجرم بگذارد. اگر یک سوپاپ اطمینان هم تعریف کنید که دیگر عالی می شود. بالاخره ممکن است برای کسی کار واجبی پیش بیاید. معیار کار واجب میتواند وجدان بیدار خود فرد باشد، اما اگر حوصله بروکراسی دارید، تعیین حَکَم راه خوبی است. یک نفر باشد که او قضاوت کند واقعا یک مساله اضطراری پیش آمده یا ماجرا صرفا یک صحنه سازی زیرکانه است!
این جور قول و قرارها با کوچکترین اتفاقی، لغو می شوند و بعد هم به دست فراموشی سپرده می شوند. خیلی طبیعی است. خودتان را نگران نکنید. اما هروقت یادتان آمد، دوباره راهش بیندازید و پای کارش باشید. راه حل حفظ چنین برنامه هایی، همین است که هر بار قطع شد، در اولین فرصت باز وصلش کنید. بارها و بارها.