خراسان/ حتما تا حالا هنگام خرد کردن پیاز شروع به اشک ریختن کرده‌اید یا دست‌کم کسی را دیده‌اید که با اشک روان روی گونه‌هایش در حال خرد کردن پیاز است. چرا وقتی شروع به برش زدن پیاز می‌کنید، چند ثانیه بعد اشک‌های‌تان سرازیر می‌شود؟ دلیل این اتفاق چند واکنش شیمیایی ساده است. پیاز ماده‌ای به نام «اسید آمینه سولفوکسید» در سلول‌های خود دارد که وقتی شما آن را خرد می‌کنید، میلیون‌ها سلول آن تکه‌تکه می‌شود. بعد آنزیم‌های سلولی پیاز در واکنش با این اسید ماده جدیدی را به‌وجود می‌آورد که «اِس اکسید پروپانتیال» نامیده می‌شود. این ماده جدید بسیار سبک است و در دمای معمولی بخار می‌شود و گازی را در هوا پراکنده می‌کند. حالا وقتی این گاز با آب موجود در چشم شما واکنش نشان دهد اسیدی را در چشم تولید می‌کند. شاید با تعجب بپرسید اسید در چشم‌های‌مان؟
بله، دقیقا. خوشبختانه چشم‌های شما یک سیستم تمیز کردن در خود دارند که به آن می‌گوییم اشک. در واقع به نوعی شبیه یک ماشین لباس‌شویی خاص برای چشم‌های شما عمل می‌کند. اشک شامل آب زیادی است که با هر ماده‌ای که چشم شما را اذیت کند، مخلوط و از چشم خارج می‌شود. گاهی مردم برای این‌که از این گاز اذیت کننده کمی راحت شوند، پیاز را قبل از خرد کردن داخل یخچال یا در آب می‌گذارند؛ این کار از مخلوط شدن آنزیم‌ها با ماده اسیدی آن جلوگیری می‌کند.
منابع : Library of congress
Sciencealert.com
نویسنده : سمیه احمدیان/ روزنامه نگار
