ساب جاس ۳۹ گریپن (SAAB JAS 39 Gripen) یکی از بهترین جت های جنگنده حال حاضر در جهان است. به زودی، ممکن است این پرنده توانمند در اختیار نیروهای نظامی اوکراین قرار بگیرد.
از زمان حمله نظامی روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، آمریکا و متحدانش در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در راستای تقویت تلاش های دفاعی اوکراین گام بر داشته اند. در مجموع، میلیاردها دلار تجهیزات نظامی، آموزش و بودجه در اختیار نیروهای نظامی اوکراین قرار گرفته است.
بی تردید، تانک ها، خودروهای زرهی، سلاح های ضد تانک، و مقادیر قابل توجهی مهمات در افزایش قدرت نظامی اوکراین تاثیرگذار بوده اند. با این وجود، مقامات اوکراینی برای این که تلاش های خود در باز پس گیری بخش های اشغالی را به سطح بعدی ارتقا دهند، امیدوار به دریافت جنگنده های پیشرفته غربی هستند.
رادیو عمومی سوئد اخیرا از بررسی اهدای جنگنده های ساب جاس ۳۹ گریپن به اوکراین توسط دولت این کشور خبر داد. چنین اقدامی می تواند نیروی هوایی روسیه را با چالش مواجه کند.
احتمال دسترسی اوکراین به جنگنده های پیشرفته غربی
به گزارش رسانه های سوئد، اوکراین امیدوار است ۱۶ تا ۱۸ فروند هواپیمای گریپن را در اختیار بگیرد. از زمان آغاز جنگ، ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، از غرب خواسته است تا جنگنده های نسل چهارم را در اختیار این کشور قرار دهند.
دولت آمریکا در ابتدا تمایلی به تحویل جنگنده های اف-۱۶ به اوکراین نداشت، اما به نظر می رسد مواضع دولت این کشور در حال تغییر است. آمریکا به متحدان اروپایی خود برای ارسال جت های جنگنده به اوکراین چراغ سبز نشان داده است. در همین راستا، هلند و دانمارک از کشورهای دیگر خواسته اند تا جنگنده های اف-۱۶ را برای کمک به مقابله با برتری هوایی روسیه در اختیار اوکراین قرار دهند.
در اختیار داشتن هواپیماهایی مانند جاس ۳۹ گریپن و اف-۱۶ فایتینگ فالکون بی تردید می تواند توانایی های هوایی اوکراین افزایش دهد.
آشنایی با ساب جاس ۳۹ گریپن
ساب جاس ۳۹ گریپن برای جایگزینی جنگنده ساب ۳۷ ویگن در نقش های مختلف طراحی شد و هسته قدرت نیروی هوایی سوئد را شکل می دهد.
این جت جنگنده توسط شرکت هواپیمای نظامی ساب توسعه یافته و به طور مشترک توسط ساب و شرکت بی ای ای سیستمز عرضه شده است. گریپن یک هواپیمای چند منظوره سبک نسل چهارم است. این جنگنده دارای پیکربندی بال دلتا-کانارد همراه با سامانه کنترل پرواز با سیم دیجیتالی است.
نیروی مورد نیاز جاس ۳۹ گریپن توسط تک پیشرانه توربوفن با پس سوز تامین می شود.
یکی از ویژگی های اصلی جنگنده سوئدی گریپن توانایی پرواز و فرود روی باندهای کوتاه است. در واقع، این جنگنده می تواند روی باندی به کوتاهی ۲۶۰۰ فوت (۷۹۲ متر) فرود آید. رادار چند حالته پیشرفته پی اس-۰۵/ای پالس داپلر این هواپیما توسط شرکت اریکسون توسعه یافته است. گریپن همچنین دارای یک نمایشگر HUD هولوگرافیک با زاویه باز و FLIR برای ماموریت های حمله و شناسایی است.
نمونه اولیه جاس ۳۹ گریپن در سال ۱۹۸۸ نخستین پرواز خود را انجام داد و آغاز به خدمت این هواپیما در سال ۱۹۹۶ صورت گرفت. این جنگنده در دو مدل تک سرنشین و دو سرنشین تولید شده است.
جنگنده جاس ۳۹ گریپن؛ گزینه ای خوب برای اوکراین
توانایی پرواز و فرود در باندهای کوتاه، گریپن را به گزینه خوبی برای اوکراین تبدیل می کند. از آنجایی که هدف قرار دادن باندهای بزرگ برای نیروهای روسیه چندان دشوار نیست، توانایی گریپن برای فرود روی باندهای کوتاه یا حتی بزرگراه ها می تواند جریان بازی را تغییر دهد.
افزون بر این، جاس ۳۹ گریپن با طیف گسترده ای از تسلیحات ناتو از جمله موشک های هوا به هوا، هوا به سطح و مهمات هدایت شونده دقیق سازگار است.
بیشینه سرعت گریپن ۲ ماخ (۲۱۰۰ کیلومتر بر ساعت) است. برد رزمی این جنگنده در مدل های سی و دی ۸۰۰ کیلومتر و در مدل های ای و اف ۱۵۰۰ کیلومتر است. گریپن می تواند تا بیش از ۵۰۰۰۰ پا (۱۵۲۴۰ متر) ارتفاع بگیرد.
روسیه برای انجام ماموریت های هوایی خود بیشتر به هواپیماهای دوران شوروی سابق متکی است. اگر اوکراین جنگنده های پیشرفته تری در اختیار داشته باشد، تعادل در برتری هوایی می تواند به نفع این کشور تغییر کند.
