حالا دیگر در آستانه ۳۰سالگی قرار دارد. دقیقترش را بخواهید، ۲۸سال و ۱۱ماه از عمر آن گذشته است. برنامهای که برای خیلی از نسلها خاطره ساز شده و با شروع زندگیمان در هر روز آمیخته است. یادش بخیر، شهریور۱۳۷۳ وقتی اولین قسمتهای «صبح بخیر ایران» با اجرای فراموش نشدنی اقبال واحدی از جعبه جادویی پخش میشد، باورمان نمیشد که آن موقع صبح هم میتوان پای تلویزیون نشست و کیف کرد و با انرژی و نشاط بیشتری به مدرسه یا سر کار رفت. بله، صبح بخیر ایران تا چند روز دیگر ۲۹ساله میشود.
برنامهای که با وجود قدیمی شدن اما هنوز تازه است و درنتیجه پرمخاطب. فصل جدید صبح بخیر ایران که از حدود یک ماه قبل با گروه تولید و مجریان جدید روی آنتن شبکه یک سیما میرود، موضوعات و بخشهای تازهای هم دارد و بهعنوان یک برنامه موج آفرین و به روز و ژورنالیستی به کام مخاطب مینشیند. برای درک بهتر آنچه در این برنامه میگذرد، سری به پشت صحنه آن زدیم.
ایران کوچک در یک برنامه
همه در تکاپو هستند تا مهمانان و کارشناسان دعوت شده بهسرعت به پخش برسند. برخلاف خیلی دیگر از برنامههای ترکیبی، آیتمها و بخشهای فصل جدید صبح بخیر ایران بسیار کوتاه است و این کار را برای دست اندرکاران پخش این برنامه سخت کرده است. نکته جالب این که هم در بین مهمانان برنامه تنوع بسیار زیادی هست و هم خود عوامل آن. این روزها اگر به استودیوی شماره۱۳ ساختمان تولید سیما برویم، بروبیا و گرما و تنوع خاصی در آنجا میبینیم. زن و مرد، پیر و جوان، کرد، لر، مشهدی و… انگار یک ایران کوچک در این برنامه ـــچه پشت صحنه و چه روی صحنه ــ حضور دارند. بعد در مصاحبه با تولید کنندگان صبح بخیر ایران جدید فهمیدم که این سیاست و هدفگذاری برنامه است که یک ایران یا به قول تهیه کننده برنامه یک جمهور را در آن بازنمایی کنند. از همه فعالتر هم خود داوود مرادیان، تهیه کننده برنامه است که با همه تعامل دارد. بهویژه با همسرش سمیه عظیمی ستوده که سردبیر این روزهای صبح بخیر ایران است و بعد هم با سیداحمد مصطفوی که عنوانش مشاور محتوایی برنامه است. همچنین پژمان کریمی، خانم سلیمانی و… که مجریان برنامه هستند. برنامه صبخ بخیر ایران دو بخش شده است. بخش اول از ساعت ۶ صبح شروع میشود تا ساعت۸ که نوبت پخش خبر است. بخش دوم از ساعت ۸و ۳۰ دقیقه تا ۹ به گفت وگوی روز اختصاص دارد که هر روز یک شخصیت یا کارشناس مطرح به این بخش پا میگذارد.
برنامهای برای همه مردم ایران
داوود مرادیان که سالها به عنوان مستندساز، اقصی نقاط ایران را دیده و درنوردیده، این تجربه را حدود یک ماه است به عنوان تهیه کننده در صبح بخیر ایران تزریق میکند. او ابتدا به دشواری خاص این برنامه نسبت به سایر صبحگاهیهای سیما در یک ماهی که گذشت، اشاره میکند و میگوید: «سختترین برنامه صبحگاهی همیشه برنامهای است که در داخل سازمان صداوسیما تولید و پخش میشود، چون اگر بیرون از سازمان باشد، دردسرهای مربوط به آفیش، استودیو و … پیش نمیآید. دومین مسأله این است که در رقابت با برنامههایی روی آنتن رفتیم که مدتهاست در حال پخش است. ما تابهحال (تا زمان انجام این مصاحبه) فقط ۳۰ قسمت کار کردیم و طبق آمار اعلامی از سوی سازمان، از سایر رقبا پیشی گرفتهایم.»
این برنامهساز با تأکید بر رقابت سالم و سازنده بهعنوان عاملی برای ترقی و اعتلا، درباره عوامل موفقیت فصل جدید صبح بخیر ایران هم توضیح میدهد: «مهمترین نکتهای که باعث توفیق این برنامه شد، ایرانی بودن آن است. تقید داریم به اینکه در گام اول از تهران فاصله بگیریم و به استانها و روستاها برویم، دوم هم اینکه یک برنامه ژورنالیستی هستیم. یعنی ما به تیتر مطبوعات واکنش نشان نمیدهیم، بلکه سعی میکنیم تیتر تولید کنیم. در این یک ماه که سری جدید «صبح بخیر ایران» روی آنتن رفته، ما چهار، پنج تیتر تولید کردهایم. مثل ماجرای توقیف نفتکشهای دریایی ایران در سواحل آمریکا که در برنامه مطرح کردیم و تبدیل به یک جریان شد.
وی ادامه میدهد: امتیاز دیگری که صبح بخیر ایران در برابر برنامههای مشابه از آن برخوردار است، یک مخاطب سنتی تاریخی است. برنامهای است که بسیاری از مردم از آن خاطره دارند و حتی اگر مدتی هم پخشش متوقف شود، باز هم به دلیل آن پشتوانه، دیده میشود.
مرادیان بیان میکند: وجود مجریان جوان و پر از انرژی و جابهجا شدن سریع آنها در پخش هم موضوع دیگری است که در کمتر برنامهای مثل صبح بخیر ایران اتفاق میافتد. مجریان ما از نظر فرمی یکدست نیستند و از هر نظر، متفاوت هستند. این امتیاز شبکه یک سیماست که دست تهیهکننده را در فرم اجرا باز گذاشته است. حتی در زمینه فکری هم بین مجریان ما چالش درمیگیرد، درحالیکه در سایر برنامهها همه مجریان شبیه به هم هستند؛ ضمن اینکه مجریان ما خودشان انسان – رسانه هستند. اگر حسام خضری، پزشکی میگوید، هم اعتقاد دارد و هم در حوزه کاریاش فعال است. یا وقتی پژمان کریمی حرف ایدئولوژیک میزند خودش هم آدم ایدئولوژیستی است. یا خانم سلیمانی وقتی دغدغه خانواده را مطرح میکند، باسمهای نیست چون خودش مادر است.
تهیهکننده صبح بخیر ایران میافزاید: امتیاز بعدی این فصل از صبح بخیر ایران بههم زدن فهرست مهمانان است. کاری که هزینهبر هم هست. ما تقریبا هر روز از یک شهرستان مهمان میآوریم. ویژگی بعدی، به مردم گرویدن در موضوعات مهم کشوری است؛ مثلا شهرداری تهران اعلام میکند که چند تن آسفالت کف خیابانها ریخته است. ما تا اینجای خبر را میگوییم. اما آسفالتکار را هم روی آنتن میآوریم. یا مثلا از ما خواسته شد تا در برنامه بگوییم مردم طوری برق را مصرف کنند که به همه برسد. این را میتواند یک مسئول بگوید اما ما آن را دراماتیزه کردیم؛ به این ترتیب که گفتیم وقتی برق قطع میشود، فشارش به آن آدمی که بالای تیر برق میرود، وارد میشود. ما آن آدم را به برنامه آوردیم و وقتی از لزوم صرفهجویی حرف زد، بر دل مردم نشست.
وی تصریح میکند: صبح بخیر ایران برای این گرفته، چون هرکسی آن را میبیند، خودش را در آن میبیند. نقدی که همیشه به برنامههای ایرانگردی داشتم این بوده که در آنها اقلیمگردی را شاهد هستیم، نه بومگردی! وقتی قرار باشد دوربین هلیشات حرکت کند و ما آدم نبینیم، چه فرقی میکند بین جنگلهای هیرکانی ایران با فلان جنگل در کانادا؟ یک ویژگی مهم سری جدید صبح بخیر ایران که دستورالعمل شبکه یک سیماست، دیدن مردم است. ما میخواهیم مردم ایران را ببینیم. واقعا کار سختی است، چون آرشیو از تصاویر مورد نیاز در این زمینه خالی است. به همین دلیل ما شبکه عمار را فعال کردیم. یعنی به جای اینکه از تهران فیلمساز به شهرستانها بفرستیم، از خود فیلمسازهای شهرستانی بهره میبریم. آن فیلمساز در اقلیم خودش کار تولید میکند و دیگر گردشگر نیست. کارویژه ما در صبح بخیر ایران که مورد حمایت جدی مدیر شبکه هم هست، نگاه واقعی به روستاست. در دل روستا شما آدمی را میبینید که تولیدکننده انیمیشن است که در فلان جشنواره خارجی برنده جایزه شده است. روستایی میبینید که مردم خودشان بیکاری را از بین بردهاند. قرار است به زودی مردمی را به برنامه دعوت کنیم که در روستا، انجمن تشکیل داده اند برای مبارزه با آتشسوزی جنگل، بدون اینکه پول بگیرند. کسی آنها را نمیبیند و ما آنها را بازتاب میدهیم. در روستاها کلی آدم فرهیخته و نویسنده داریم. یکی از کارهایی که خواهیم کرد این است که به کتابفروشی روستاهای دوردست برویم و از آنجا کتاب معرفی کنیم. برای صبح بخیر ایران لهجه و گویش مهم است. حتی کارشناسانمان لهجه دارند. برنامه سرشار از لهجه است. برای ما طلوع خورشید مهم است و یکی از محورهای برنامه کار روی زیست صبح زود است.
تهیهکننده صبح بخیر ایران همچنین یادآور میشود: حال خوب مردم برای ما خیلی مهم است. به همین دلیل هم این برنامه هیچ وقت تا این حد پیامک از طرف مخاطبان نداشته، حداقل در چند سال اخیر. در یک قسمت، مهمان ما روی آنتن گفت میخواهد به کربلا برود، تعداد قابل توجهی از مخاطبان برنامه اعلام حمایت کردند. مهمان برنامه وقتی گفت موکب دارد، از همه قشرها و اصناف پیام آمد که قصد حمایت دارند. یعنی شما با یک جمهوری سر و کار دارید. بدون تعارف هدفگذاری صبح بخیر ایران، جمهوری اسلامی است. به طور خلاصه، صبح بخیر ایران عشق دارد و بچههای این برنامه به عشق مردم و ایران کار میکنند.