درباره برنامههای نوروزی امسال تلویزیون حرف و حدیث بسیار است. رئیس صداوسیما گفته موفق بودهایم، منتقدان میگویند نه! در این میان نظر مردم به عنوان اصلیترین مخاطبان رسانه ملی هنوز به صورت رسمی سنجش نشده است. تنها خبری درباره یک نظرسنجی منتشر شده که بر اساس آن برنامه تحویل سال شبکه سه، پربینندهترین برنامه تحویل سال تلویزیون شده و سریالهای «نون خ ۴» و «آتش و باد» به ترتیب پربینندهترین سریالهای نوروزی تلویزیون شدهاند.
البته مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما گویا آمار دقیقتری از میزان بینندگان و تعداد شرکتکنندگان در نظرسنجی و … ارائه نکرده است. کنداکتور نوروزی سیما متشکل از چند گونه برنامه است اما برنامههای ترکیبی ویژه تحویل سال و سریالهای نوروزی مهمترین برنامههای این کنداکتور و پربینندهترینهایشان هستند. امسال از همه مهمتر تلاقی ماه مبارک رمضان و نوروز بود. این دو مناسبت هر یک به تنهایی مهمترین پیکهای آنتن در تقویم سیما بودهاند اما امسال با همزمانی این دو، انتظار میرفت صداوسیما بتواند پکیج فوقالعادهای برای مخاطبانش تدارک ببیند. حالا پیمان جبلی اعتقاد دارد از عهده کار برآمده و طیفی از کارشناسان میگویند عملکرد رسانه ملی نهتنها رضایتبخش نبوده بلکه حداقلها را هم نتوانسته ایفا کند. چه کسی در این میان داوری خواهد کرد؟ مردم کارنامه سیما را در دست چپش میگذارند یا راست؟ باید منتظر بمانیم تا نظرسنجیها آمار دقیق اعلام کنند.
بینمکی در لحظه تحویل سال
برنامههای تحویل سال تلویزیون، یک تفاوت عمده با همه سالهای قبل داشت. اگر روزگاری مرحوم خسرو شکیبایی دعای حول حالنا میخواند و فال حافظ میگرفت و سال را در قاب تلویزیون تحویل میکرد، امسال کار به دست کسانی افتاده بود که حتی بسیاری از بینندگان نامشان را نمیدانستند. مهمانان کمترشناختهشده، مجریان کمترشناختهشده، شوخیهای نه چندان جذاب و بخشبندیهای نه چندان جالب در برنامههای نوروزی از مهمترین انتقادها در شبکههای اجتماعی و از سوی منتقدان به برنامههای عیدانه سیما بود.
محمدتقی فهیم، از منتقدان سینما، در این باره گفت: تلویزیون در برنامههای پلاتویی و تحویل سال و برنامههای خاص مذهبی رمضان ظاهرا چیزی از برنامههای سالهای گذشته کم نداشت اما مهم جذابیت و چگونه ارائه دادن آنها بوده و هست… تلویزیون سلبریتیزدایی کرده و نیروهایی را جذب کرده است که جای آنها را پر کنند. … فیالنفسه ماهیت کار رسانه بحث چهره و محبوب بودن است. اگر ما این فاکتور را نادیده بگیریم اساسا مخاطبی دیگر وجود نخواهد داشت تا تلویزیون را تماشا کند. بنابراین شهرت و کاریزما داشتن افرادی که از طریق تلویزیون به خانههای مردم میآیند، بسیار دارای اهمیت بوده است.
تلویزیون نباید ترس از این داشته باشد که کسی در این رسانه محبوب شود. همه اینها نیازمند دقتها و مراقبتهایی است که از ابتدا باید صورت بگیرد. آن اتفاقی که در تلویزیون این روزها افتاده و ما شاهد کمرمقی برنامهها هستیم، به دلیل این است که جای افراد مشهور در تلویزیون خالی است… این مسائل منجر به این شد که تلویزیون در این شرایط فرصت برنامههای غنیتر برای نوروز و بهویژه رمضان را کمتر داشته باشد. لذا با برنامههایی مواجه هستیم که ضعیف و کمجان بوده و هستند.
نقد توییتری
همچنین کاربران در شبکههای اجتماعی حملات تندی به کیفیت و جذابیت برنامههای نوروزی کردهاند. کسی نوشته است: صداوسیما با این ترکیب برنامههای تحویل سال که میبینیم بهتر از این نمیتوانست مردم را «وادار» به پناهندگی به شبکههای فارسیزبان در خارج کشور کند. دستمریزاد به آقای وحید جلیلی و محسن برمهانی.کاربر دیگری هم گفته: نمیخواستم با زبان تلخ سال جدید را شروع کنم؛ اما تمام برنامههای تمام شبکههای تلویزیون در لحظه سال تحویل، فاجعه و یک توهین بزرگ به ملت و فرهنگ و ادب ایران بود. این صداوسیما در شأن هیچ اکثریت یا اقلیتی از جامعه ایران نیست.
حمایت توییتری
برخی از کاربران توئیتر اما از این برنامهها دفاع کردهاند. البته عمده مدافعان برنامههای نوروزی سیما گفتهاند که کیفیت برنامهها متوسط بوده است، نه عالی! کسی نوشته: ویژهبرنامه سال تحویل شبکه ۳ نشون داد میشه برنامه متوسط بسازی اون هم با حضور هنرمندان نجیب و در غیاب سلبریتیهای دریده نمکنشناس که سالها آنتن رو انحصاری کرده بودند؛ فقط تداوم این مسیر در بخشهای دیگه، کلیشهشکنی ذهنی و شجاعت عملی نیاز داره. و کاربر دیگری هم نوشته: ویژهبرنامههای تحویل سال شبکههای سیما بهخوبی سلبریتیزُدایی شده است. برنامهها از محوریت «شخص» خارج شده و این از نشانههای مثبت برای تغییر تقدس سلبریتیهاست.و دیگری هم گفته: واقعیت این است که برخلاف تصورات، برنامههای صداوسیما نه تنها متلاشی نشد، بلکه حتی بد هم از آب درنیامد و متوسط بود (در کل) البته این توییت به معنای تایید عملکرد صداوسیما نیست.
دفاع رئیس
جبلی با اشاره به رقابتهای خاص ناشی از پیچیدگیهای فضای مجازی که بر رسانه ملی تحمیل شده است و همچنین تغییر ذائقه مصرف رسانهای، گفت: سختپسند شدن مخاطبان ما در مقایسه با سالهای پیش و دهههای گذشته، امسال شرایط بسیار ویژهای را بعد از ۳۳ سال که از همزمانی رمضان و نوروز میگذرد، برای رسانه ملی رقم زد و نهایت تلاشها صورت گرفت تا بتوان رسانه ملی را در این موقعیت روسپید کرد.