این روزها سریالِ «مدار صفر درجه» بار دیگر در حالِ بازپخش از تلویزیون است؛ اما همان‌اندازه که پس از شانزده سال، تجربه‌ی کارگردانی حسن فتحی از زندگی حبیب پارسا تماشایی است؛ موسیقی این اثر نیز در ذهن‌ها ماندگار شده است. موسیقی‌ای که حاصلِ تلاشِ یکی از معدود مثلث‌های هنری بعد از انقلاب ایران (فردین خلعتبری، علیرضا قربانی و افشینِ یداللهی فقید) است. به بهانه‌ی بازپخشِ این سریال نگاهی به آثارِ تصویری ترانه‌سُرایی می‌اندازیم که هنوز بعد از سال‌ها از رفتن‌اش، جای خالی‌اش در موسیقی ایران بسیار مشهود است.
دوران ترانه‌سرایی افشین یداللهی با دوران رونق گرفتن تیتراژهای تلویزیونی هم‌زمان بود و او آثاری در این زمینه نوشت که بسیاری‌شان اگرچه این فرصت را داشتند تا برای بارهای متوالی از صدا و سیما پخش و بدین ترتیب در ذهنِ مخاطب ته‌نشین شوند؛ اما خود نیز چنان آثار باکیفیتی بودند که همگی‌شان به آثاری بدل شدند که در حافظه‌ی شنیداری مخاطبانش باقی ماند.
شب دهم | آهنگساز: فردین خلعتبری | خواننده: علیرضا قربانی | ۱۳۸۰
موسیقی سریال «شب دهم» نیز تجربه‌ی مثلث طلایی فردین خلعتبری، افشین یداللهی و علیرضا قربانی است. فتحی درباره‌ی موسیقی این اثر چنین توضیح داده است: «اینکه فردین خلعتبری موسیقی متن سریال «شب دهم» را بسازد، اصرار من بود. به هر حال من با فردین خلعتبری و ذوق و ذائقه اش آشنا بودم و همواره مترصد این فرصت بودم که بتوانم با او در یکی از کارهایم همکاری داشته باشم. بنابراین در زمان ساخت سریال خیلی پافشاری کردم که فردین در کار حضور داشته باشد و امروز بسیار خوشحالم که او به عنوان آهنگساز در این سریال همراه ما بود. قبل از اینکه خواننده به ما معرفی شود، ما با فردین خلعتبری بحث شاعر را داشتیم که و او افشین یداللهی را به من معرفی کرد و گفت: «یک ترانه‌سرای فوق العاده‌ای هست که آثارش بسیار با کیفیت هستند، برای تو نمونه کارهایش را می‌فرستم و فکرمی کنم او می‌تواند از پس این کار برآید». خب من برای اولین بار بود که مرحوم افشین یداللهی را ملاقات کردم و دغدغه‌هایم پیرامون تیتراژ سریال را با او در میان گذاشتم که دنبال چه معنا و مفاهیمی هستم. این برای من تعجب آور بود که به فاصله دو روز بعد و بر اساس همین دغدغه‌ها ترانه‌ای را به من تحویل داد. به اعتقاد من افشین هوش فوق العاده ای داشت که نظیرش را کمتر سراغ دارم. او آن قدر به کار احساس مسئولیت داشت که با درهم آمیزی یک تعهد فوق العاده‌تر کارهای تحسین برانگیزی را تحویل موسیقی این سرزمین داد.»
مسافری از هند | آهنگساز: محمد مهدی گورنگی | خواننده: مهرداد هویدا | ۱۳۸۲
موسیقی این سریال با ترانه‌ی افشین یداللهی، ساخته‌ی محمد مهدی گورنگی بود. آهنگ‌سازی که از ویژگی‌های خود تصاویر برای ساختِ موسیقی الهام می‌گیرد به عبارتی رنگ موسیقایی را با رنگ تصویر تطبیق می‌دهد. افشین یداللهی خود در خصوص همکاری در سریال مسافری از هند گفته است: «ترانۀ این سریال برخلاف اکثر ترانه‌های من که زبانی محاوره‌ای دارند، چندان ساده و عامیانه نبود، در عین حال پیچیدگی خاصی هم نداشت. با وجود این آنچه برای من جالب بود توجه و استقبال فراوان مردم به این ترانه بود، چنانچه خیلی زود پوسترهایی را دیدم که بخش‌هایی از این ترانه بر روی آن‌ها چاپ شده بود و یا حتی پیامک‌هایی را خواندم که براساس این ترانه ساخته شده و بین مردم رد و بدل می‌شدند.»محبوبیت موسیقی این سریال تا آنجا ادامه پیدا کرد که شرکت «سروش» در سال ۱۳۸۲ اقدام به انتشار آلبوم موسیقی متن سریال «مسافری از هند» کرد.
خوش رکاب | آهنگساز: فردینن خلعتبری | خواننده:علی خلج | ۱۳۸۲
موسیقی تیتراژ سریال «خوش رکاب» را فردین خلعتبری ساخت و یداللهی با ترانه‌ای عامیانه و به اصطلاح کوچه بازاری، یکی از متفاوت‌ترین تجربه‌های خود را رقم زد. موسیقی و ترانه‌ی این اثر کاملا متناسب با فضای بخش‌های اولیه داستان بود و به دلیل سادگی آن برای مخاطب به راحتی قابل درک شد. خلعتبری با اشاره به سرودن شعری توسط افشین یداللهی و اجرای آن توسط علی خلج گفته است: «در قسمت اول سریال تقی به عزت می‌گوید که «چه خوب بود کسی در وصف خوش رکاب نیز شعری می سرود» من هم با الهام از این مساله، سفارش شعری کوچه بازاری را به شاعر دادم که از این ترانه، برای عنوان بندی سریال استفاده خواهد شد که ترانه‌ای عامیانه بود.
غریبانه | خواننده و آهنگساز: احسان خواجه امیری | ۱۳۸۳
سریال غریبانه در سال ۱۳۸۳ پخش شد و ترانه‌ی افشین را «احسان خواجه‌امیری» خواند. این اتفاق برای خواننده‌ی جوان سکوی پرتاب بزرگی شد و اثر را به زمزمه‌ای جاری در جامعه تبدیل کرد. تیتراژ غریبانه، مجموعه‌ای موفق از تنظیم، ترانه و صدا بود و چنان با استقبال مواجه شد که در همان سال آلبوم این اثر با ۳۰۰ هزار نسخه به فروش رسید.
مدارصفر درجه | آهنگساز: فردین خلعتبری| خواننده: علیرضا قربانی | ۱۳۸۶
سریال «مدار صفر درجه» از اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۶ برای اولین بار از تلویزیون پخش شد. این سریال چهارمین همکاری فردین خلعتبری با حسن فتحی پس از سریال‌های شب دهم، فیلم ویدیویی یک روز معمولی و فیلم سینمایی رؤیاهایت را به خاطر بسپار بود. موسیقی این سریال بر اساسِ یک سری تم عاشقانه از موسیقی ایرانی و موسیقی عبری بود؛ اشعار فارسی این سریال را افشین یداللهی سرود و در بخش‌هایی از آن قسمت‌هایی از تورات که غزل‌های عاشقانه سلیمان است، نیز آمد. مرحوم افشین یداللهی آذر ماه سال ۱۳۹۴ در مراسم رونمایی از آلبوم «من عاشق چشمت شدم» که بخش‌هایی از موسیقی متن و تیتراژ سریال «مدار صفر درجه» نیز در آن گنجانده شده بود، درباره دغدغه‌ها و نگرانی‌هایی که برای همکاری با آهنگساز سخت گیری چون فردین خلعتبری مطرح می‌شد، گفت: «یادم است اولین باری که موسیقی سریال «شب دهم» از تلویزیون پخش شد، خواننده دیگری شعرم را خوانده بود و از همان زمان متوجه شدیم که چیزی در موسیقی و ملودی کم است و آقای فتحی و بشکوفه که سریالی حرفهای ساخته بودند، این نگرانی را داشتند که کدام گروه موسیقی حرفهای می‌تواند تیتراژ پایانی را بخواند. این نگرانی درباره «مدار صفر درجه» هم رخ داد هرچند که وقتی می‌خواستند از «شب دهم» به عنوان یک سریال موفق تقدیر کنند، بیشترین آرای مردم به بخش تیتراژ پایانی و موسیقی سریال اختصاص پیدا کرده بود.»
میوه ممنوعه | آهنگساز و خواننده: احسان خواجه‌امیری | ۱۳۸۶
تیتراژ این سریال نیز کارِ افشین یداللهی بود که به عنوان یک شاعر و ترانه‌سرای صاحب سبک بار دیگر با احسان خواجه‌امیری به عنوان خواننده همکاری داشت. خواجه‌امیری در یکی از گفت‌وگوهایش درباره خاطره‌سازی موسیقی تیتراژ این سریال در ذهن بینندگان آن روزهای تلویزیون گفته است: «هر کار صرفاً علمی یا هر اثر صرفاً دلی لزوماً خوب نیست، مثلاً در سریال میوه ممنوعه ابتدا آهنگ تیتراژ با ترانه «به من مؤمن نگو وقتی که حتی واسه یه لحظه عاشق نبودم/ به من که این همه از رستگاری فقط دم می‌زدم عاشق نبودم» ساخته شده و حدود بیست روز زمان صرف آن شده بود. اما بعد دیدم این اثر به اصطلاح دلی یا ذوقی چندان مورد قبول نیست بعد با دکتر افشین یدالهی هماهنگ کردم و بعد روی ترانه «می‌شه خدا رو حس کرد …» ملودی ساخته شد که اتفاقاً مورد پذیرش افشین یداللهی هم قرار گرفت.»
معمای شاه | آهنگساز: بابک زرین | خواننده: سالار عقیلی | ۱۳۹۴
ترانه‌ی این سریال نیز دربرگیرنده‌ی مؤلفه‌های ملی – میهنی بود؛ هر چند هم‌اکنون موسیقی تیتراژ سریال تقریباً از کلیت تصویری آن جدا شده و بدل به اثری مستقل شده است. آهنگساز در این اثر سراغ تصنیف‌هایی شناخته شده رفت، چون تصنیف گلنار و موسم گُل و ای ایران. یک قطعه موسیقایی هم به صدای امیریل ارجمند ضبط شد. جالب است بدانید تصنیف تیتراژ آخر برای یک سال و نیم قبل است و در همان زمان ضبط شده است. افشین یداللهی سروده‌های میهنی خود را جبرانی برای فضای شعاری ترانه‌های وطنی دانسته و گفته بود: «مدت‌ها بود در ترانه نگاهی عمیق به موضوع وطن نداشتیم. معمولاً حرفهای شعاری می‌زدیم، بیشتر وطن را در جغرافیا خلاصه می‌کردیم، در آب و کوه و خاک. خصوصیتی که مربوط به ملت ما باشد را کمتر در ترانه‌ها شاهد بودیم. فکر کردم چیزی فراتر باید بگویم.»
تبریز در مه | آهنگساز: بابک زرین | خواننده: سالار عقیلی | ۱۳۹۶
محمدرضا ورزی ـ کارگردان «تبریز در مه» تعریف می‌کند در سریال «تبریز در مه» در سکانسی مرتبط با امضای عهدنامه ترکمن چای، من به بابک زرین گفتم این لحظه‌ای که ترکمن چای امضا می‌شود؛ خیلی مهم تر از لحظه‌ای است که رگ امیرکبیر را در حمام کاشان می‌زنند یا لحظه‌ای که قائم مقام فراهانی را خفه می‌کنند زیرا در ترکمن چای گوشت تن کشور ما کنده شد. دلم می‌خواست سالار عقیلی برای این لحظه قطعه‌ای بخواند که می‌توانست برای مخاطبان هم عبرتی باشد تا قدر امنیت کشورشان را بدانند. افشین یداللهی هم آنجا بود، گفت چند دقیقه صبر کنید، رفت در اتاق و در ۱۰ دقیقه شعر «خون مرا بریز به رگ‌های میهنم…» را سرود. مرحوم یداللهی نابغه بود و انگار که ترانه ها به او الهام می‌شد. سالار عقیلی این ترانه را در دستگاه خواند و بعد بابک زرین برایش آهنگ سازی کرد. امکان ندارد کسی عاشق ایران باشد و با شنیدن این آهنگ گریه نکند. او می‌گوید افشین روح بزرگی داشت و انگار که ترانه‌هایش به او الهام می‌شد. همیشه به او می‌گفتم علاوه بر اینکه روانپزشک هستی با کلمات ترانه‌هایت هم روان درمانی می‌کنی. به اعتقاد من بهترین ترانه‌های وطنی را افشین یداللهی سرود و سروده‌هایش برابری می‌کرد با اثر مرحوم حسین گل گلاب که یکی از اولین ترانه سراهای وطنی بود.»
